Πολλά (αν και με λίγη ψίχα ως προς το «αριστερό» του προβληματισμού, περί κεντροαριστεράς) και ελάχιστα περί δεξιάς, ιδίως από οικονομική άποψη. Εξ ου και συντάσσομαι με το όμορο σχόλιο του Γρηγόρη Νικολόπουλου («Ψάξε, ψάξε, δεν θα τη βρεις») ότι, αν λείπει κάτι από το πολιτικό φάσμα, είναι η νεοφιλελεύθερη δεξιά – με μία διαφορά: πιστεύω πως η έλλειψη εκτείνεται πολύ πέραν του «νεοφιλελεύθερου» χώρου (ιδίως αν με τον όρο εννοούμε τους νεοσυντηρητικούς). Από αυτήν την άποψη, μάλιστα, ο τίτλος του παρόντος σημειώματος είναι σε κάποιο βαθμό ανακριβής, αφού η έλλειψη, που φρονώ ότι καταγράφεται, γίνεται αισθητή και από αριστερούς – καθώς όσοι στις ΗΠΑ χαρακτηρίζονται liberals εντάσσονται με ευρωπαϊκά μέτρα στη σοσιαλδημοκρατία ή και αριστερότερα.
Αυτό που νομίζω, λοιπόν, ότι λείπει είναι ένας σοβαρός πολιτικός προβληματισμός για τα όρια του σύγχρονου κράτους και την ελευθερία του πολίτη ως ατόμου – κυρίως αλλά όχι μόνο την οικονομική. Τα υπάρχοντα πολιτικά κόμματα για πελατειακούς -και ιστορικούς- λόγους διακονούν όλα τον κρατισμό και εκπροσωπούν πρωτίστως τους απασχολούμενους στον ευρύτερο δημόσιο τομέα. Είναι ενδεικτικό ότι, ενώ χρεοκόπησε το Δημόσιο, το βασικό πλήγμα το δέχτηκαν οι ιδιωτικοί υπάλληλοι και εργάτες, οι αυταπασχολούμενοι και οι επιχειρήσεις. Ότι η πολιτική αναταραχή επικεντρώνεται στις απομακρύνσεις από τον δημόσιο τομέα, ενώ στον ιδιωτικό οι άνεργοι έχουν αυξηθεί αθόρυβα κατά εκατοντάδες χιλιάδες. Ότι οι δημόσιες δαπάνες έφτασαν το 2012 κατά τον ΟΟΣΑ το 52% του ΑΕΠ έναντι μέσου όρου των χωρών μελών του 45,4% (που είναι ήδη υψηλότατο). Ότι καταστράφηκαν οι ομολογιούχοι και οι μέτοχοι, ενώ ήδη έχουν πάρει σειρά οι ιδιοκτήτες ακινήτων που γίνονται χρεώστες εξαιτίας της Εφορίας ή, όσοι μπορούν, πληρώνουν τους φόρους περιουσίας αντλώντας από αποταμιεύσεις. Ότι κρίθηκαν αντισυνταγματικές οι μειώσεις αποδοχών των δικαστών και των ενστόλων (άρχισε η ...κοινωνική διανομή του πρωτογενούς πλεονάσματος), ενώ τα αποπαίδια του ιδιωτικού τομέα πένονται συνταγματικότατα. Ότι πολλαπλασιάζονται οι υποχρεώσεις και οι έλεγχοι και αυξάνεται το ελεγκτικό προσωπικό– οι θέσεις, δηλαδή, που ο ...Λένιν ο ίδιος είχε χαρακτηρίσει παρασιτικές.
Και, φυσικά, είναι ενδεικτικό ότι η κρατική επιδρομή γίνεται με περιστολή των ατομικών ελευθεριών και δικαιωμάτων, καθώς το κράτος εμπνέεται σαρωτικούς φόρους (κατά 10,1 δισ. αυξήθηκαν οι ληξιπρόθεσμες οφειλές από 1.1.2013 μέχρι 31.1.2014!!) και αναθέτει την πίεση για την είσπραξή τους στα ποινικά δικαστήρια, μεταφέροντας παράλληλα και διοικητικό κόστος στους φορολογούμενους, όλο και περισσότεροι των οποίων χρειάζονται πλέον όχι μόνο ...ίντερνετ αλλά και λογιστή.
Ως προς δε την ατομική ευθύνη των επιλογών του, που έχει κανείς στην ελεύθερη οικονομία, είναι ενδεικτικό ότι στον όλο διάλογο περί πλειστηριασμών δεν ακούστηκε καν το ερώτημα γιατί να δικαιούνται, άνευ άλλων προϋποθέσεων, να διατηρούν κάποιοι άνετο διαμέρισμα με στεγαστικό δάνειο σε υπερημερία χωρίς να πληρώνουν τίποτε, ενώ οι ίδιου εισοδηματικού επιπέδου ενοικιαστές πρέπει να καταβάλλουν μίσθωμα.
Προς αποφυγή παρερμηνειών, σπεύδω να σημειώσω ότι και υπέρ του κοινωνικού κράτους είμαι και υπέρ της αναδιανομής εισοδήματος, ενώ επίσης κατανοώ ότι, όταν ένα κράτος υπερχρεώνεται, τα βάρη πέφτουν στους πολίτες του και όχι μόνο στους δανειστές του. Η κατανομή είναι το ζήτημα. Και εκεί καταγράφεται η ολική έκλειψη όσων θα υποστήριζαν ότι η κατανομή δεν είναι δίκαιη όταν μεταθέτει τα βάρη στον ιδιωτικό τομέα και γενικότερα στους σώφρονες και τους δημιουργικούς πολίτες- προκειμένου να περιορισθούν οι θυσίες στον κρατικό μηχανισμό. Είναι άλλο να έχει ένα κράτος ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα και άλλο να διατηρείται, έστω με σημαντικές περικοπές, η μισθοδοσία στον κρατικό Λεβιάθαν με απομύζηση των εκτός νυμφώνος.
Όπως προανέφερα, αυτόν τον προβληματισμό δεν τον ακούω μόνο από δεξιούς, αλλά και από αριστερούς ...με τη βούλα. Αν, ωστόσο, αυτός ο προβληματισμός κρίνεται δεξιός, ε τότε ναι, δεξιά λείπει από την Ελλάδα!