ΕΚΤΥΠΩΣΗ
Εκτύπωση αυτής της σελίδας

Ισχνό αεράκι αλλαγής στην Ευρωζώνη

08:28 - 09 Μαϊ 2013
Ντίνος Κουτσολιούτσος

Γράφει ο Ντίνος Κουτσολιούτσος

Τα καταστροφικά αποτελέσματα της γερμανοκρατούμενης ευρωζωνικής πολιτικής πληθύνανε τόσο πολύ, και έχουν ισχυροποιήσει τον κίνδυνο για την διάλυση του ευρώ, αρκετά, ώστε, επιτέλους, η Γερμανία άρχισε να ανησυχεί, και φαίνεται να άρχισε να βάζει λίγο, ελάχιστο νερό στο κρασί της, ανοίγοντας, φαινομενικά, τον δρόμο για την τραπεζική ένωση.

Τέσσερεις είναι οι συγκυρίες που επιτέλους άρχισαν να ασκούν πίεση πάνω στην κυβέρνηση Μέρκελ. Πρώτη συγκυρία είναι η συνεχιζόμενη και αυξανόμενη καταστροφή της ευρωζωνικής οικονομίας. Η δεύτερη συγκυρία είναι η επεκτεινόμενη ισχυρή αποδοκιμασία των ευρωζωνικών πληθυσμών, οι οποίοι σε κάθε εκλογική ευκαιρία, καταψηφίζουν την ευρωπαϊκή ιδέα, στην μορφή που αυτή έχει υλοποιηθεί σύμφωνα με τις διαταγές και τα συμφέροντα των Γερμανών. Τρίτη συγκυρία είναι το γεγονός ότι το συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, υπό την εμπνευσμένη αρχηγεία του Ντράγκι, και ενάντια στον ιδεολογικό νομισματικό φονταμενταλισμό του αρχηγού της Μπούντεσμπανκ, του κ. Βάιντμαν, έχει τόσο πολύ θορυβηθεί με την οικονομική και κοινωνική κατηφόρα της Ευρωζώνης, που, πέραν της πρόσφατης μείωσης του βασικού επιτοκίου, σκέφτεται, μελετά και απειλεί να προβεί σε περαιτέρω εντατικές προσπάθειες αναθέρμανσης της οικονομίας του ευρώ, που θα μεγενθύνουν την επιφάνεια επέμβασης της ΕΚΤ στις ευρωζωνικές οικονομίες. Τέταρτη συγκυρία, και αυτή που έχει έως τώρα εγκληματικά καθυστερήσει, είναι η, προς το παρόν μόνο φωνητική, αντίσταση των Γάλλων, οι οποίοι, πια, μέσω του σοσιαλιστικού κόμματος του προέδρου Ολάντ, φαίνεται να έχουν αρχίσει να απειλούν την Γερμανία, ότι θα κατασκευάσουν το αυτονόητο, δηλαδή μία υψηλή συμμαχία των μεγάλων λατινικών και καθολικών δυνάμεων της Ευρωζώνης, της Γαλλίας, της Ιταλίας και της Ισπανίας, με σκοπό να ανατρέψουν την γερμανική ηγεμονία, που εξακολουθεί να κυριαρχεί.

 

Το αποτέλεσμα αυτών των τεσσάρων συγκυριών είναι ότι ένας αέρας αναζωογόνησης του σχεδίου της τραπεζικής ένωσης στην Ευρωζώνη, έπνευσε τις τελευταίες μέρες, από τον γερμανό υπουργό Οικονομικών, τον κ. Σόιμπλε, και το ευρωζωνικό υποκατάστατό του, τον κ. Ντάισελμπλουμ.  Ο Σόιμπλε ανέτρεψε την γερμανική πολιτική επίμονης κωλυσιεργίας ενάντια στην αποφασισμένη τραπεζική ένωση της Ευρωζώνης, και δήλωσε ότι τα σχέδια για την υλοποίηση της ένωσης όλων των τραπεζών του ευρώ πρέπει να επιταχυνθούν, και ότι δεν χρειάζεται να προηγηθούν ριζικές αλλαγές στις συνθήκες του κοινού νομίσματος, που θα ανέβαλλαν την τραπεζική ένωση, έως και για μία δεκαετία.

 

Και ακολουθεί μία πιο αναλυτική περιγραφή των ανωτέρω καταστάσεων.

 

Πρώτη συγκυρία. Η συνεχιζόμενη καταστροφή της ευρωζωνικής οικονομίας. Η ύφεση σε όλη την Ευρωζώνη συνεχίζεται με μόνη την Γερμανία, ανάμεσα στις μεγάλες οικονομίες, να ξεφεύγει την ύφεση με μία προοπτική ανάπτυξης 0,4%. Η ανεργία στην Ευρωζώνη, όπως η στήλη έχει σημειώσει πρόσφατα, είναι στα 12,2%, και συνεχίζει να καλπάζει προς τα πάνω, με περίπου 300.000 νέους άνεργους κάθε μήνα, την στιγμή που η ανεργία στις ΗΠΑ, με παρόμοια μεγέθη πληθυσμού και οικονομικής επιφάνειας, καλπάζει προς τα κάτω, και έχει φτάσει στα 7,5%, λόγω της αντίθετης οικονομικής πολιτικής διάσωσης που ακολουθείται εκεί. Επί πλέον, ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη έχει μειωθεί στο 1,2%, την στιγμή που ο θεσμικός στόχος για την Ευρωζώνη είναι στα 2%. Μερικοί αναλυτές κρούουν ήδη τον σοβαρό κώδωνα κινδύνου μίας ολέθριας μεταβολής σε αποπληθωρισμό, εάν κάτι απρόοπτο οικονομικό ή πολιτικό πρόβλημα ανακύψει στα ξαφνικά. Ο αποπληθωρισμός είναι ένα από τα μεγαλύτερα σκιάχτρα της παγκόσμιας οικονομίας, διότι οδηγεί τα κράτη σε μία ολέθρια και ασταμάτητη κατηφόρα αποδυνάμωσης.

 

Εντωμεταξύ, οι χρηματοπιστωτικές δυνατότητες  στα διάφορα κράτη του ευρώ, έχουν χειροτερέψει σημαντικά τη καταστροφική ανισότητα που υπάρχει ανάμεσα στα κράτη του ευρώ, που αποτελεί και το βασικό καρκινογόνο πρόβλημα στο DNA της Ευρωζώνης, όπως αυτή σχεδιάστηκε, και όπως συνεχίζει να κατευθύνεται, να συντηρείται, και να επεκτείνεται, από την γερμανική πολιτική.

 

Η τελευταία έρευνα της ΕΚΤ, που διεξάγεται κάθε έξι μήνες, δείχνει το εξής άκρως προβληματικό προφίλ για την χρηματοπιστωτική ρευστότητα στα διάφορα κράτη. Η ΕΚΤ, μέτρησε, με δημοσκόπηση, το ποσοστό αποδοχής αιτήσεων για τραπεζικά δάνεια από μικρομεσαίες επιχειρήσεις στα κράτη του ευρώ, τους τελευταίους έξι μήνες. Γερμανία, 85% επιτυχία αποδοχής αιτήσεων τραπεζικών δανείων. Φινλανδία 80%, Γαλλία 75%, Βέλγιο 68%, Ιταλία 55%, Πορτογαλία 53%, Ολλανδία 48%, Ισπανία 40%, Ιρλανδία 32%, και η Ελλάδα 25%. (Οι αριθμοί που προσφέρω είναι ολίγο στρογγυλεμένοι, διότι τους έχω πάρει από μία ταμπέλα σχετικού άρθρου των Financial Times.)

 

Αξίζει, εδώ, να σημειώσει κανείς την σοβαρή πτώση στην δανειοληπτική ικανότητα της Ολλανδίας, η οποία διαγράφεται χειρότερη ακόμα και της Πορτογαλίας, μίας μνημονιακής χώρας! Όπως η στήλη έχει επανειλημμένα αναφερθεί, στην Ολλανδία υποθάλπει ένα τεράστιο πρόβλημα φούσκας ιδιωτικών στεγαστικών δανείων, που αργά αλλά σταθερά χειροτερεύει, όσο η Ολλανδία συνεχίζει την δικιά της πολιτική δημοσιονομικής λιτότητας, η οποία έχει φέρει ύφεση στην οικονομία, έχει ανεβάσει την ανεργία, έχει κατεβάσει τις αξίες των ακινήτων, και συνδεδεμένα με αυτό, έχει χειροτερέψει το ποσοστό του μέσου στεγαστικού δανείου, που δεν καλύπτεται από την αξία του σπιτιού.

Παρεμπιπτόντως, σε άλλο άρθρο (του Martin Wolf) στους Financial Times ζωγραφίζεται ολόγυμνη η καταστροφική πολιτική των (εσκεμμένα λανθασμένων) δημοσιονομικών πολλαπλασιαστών στην επιβεβλημένη πολιτική λιτότητας στην ευρωζωνική περιφέρεια. Μεταξύ 2008 και 2012, τα πέντε κράτη της αναγκαστικής λιτότητας, Ελλάδα, Πορτογαλία, Ιρλανδία, Ισπανία και Ιταλία, κατέγραψαν τους εξής σχετικούς συγκριτικούς αριθμούς ανάμεσα στην μείωση του ισολογισμού και την συνδεδεμένη μείωση στο ΑΕΠ της ίδιας χώρας:

 

Η Ελλάδα επέβαλε συνολική λιτότητα στο συγκεκριμένο χρονικό διάστημα (2008-2012) ύψους 15,4% και το ΑΕΠ της μειώθηκε σχεδόν 25% το ίδιο διάστημα. Η Πορτογαλία επέβαλε 5.2% συνολική λιτότητα και το ΑΕΠ της κατέβηκε κατά 8,2%, η Ιρλανδία είχε 4,4% λιτότητα και το ΑΕΠ της μειώθηκε στα 6,2%, η Ισπανία 3,8% λιτότητα και το ΑΕΠ της κατέβηκε κατά 6,5% και της Ιταλίας οι αντίστοιχοι αριθμοί ήταν 2,85 και 8,1%!. Οι αριθμοί δείχνουν δηλαδή, ότι η λιτότητα προκάλεσε μία μείωση του ΑΕΠ, σχεδόν σε διπλάσιο βαθμό από όσο το μέγεθος της λιτότητας. Δηλαδή, ο σωστός δημοσιονομικός πολλαπλασιαστής στην πραγματικότητα είναι περίπου 2.0, ενώ το ΔΝΤ, συστηματικά, χρησιμοποιούσε, και χρησιμοποιεί, ένα πολλαπλασιαστή περίπου στο 0,5, δηλαδή, οι προοπτικές του ΔΝΤ, που εξακολουθούν να παρουσιάζονται σαν την Βίβλο της παγκόσμιας οικονομίας, πέφτουν έξω κατά το τετραπλάσιο. Και έτσι κάθε πολιτική λιτότητας κάθε κράτους, εκτροχιάζεται άγρια, κάθε χρόνο, και το συγκεκριμένο κράτος κατηγορείται ότι δεν κάνει καλά την δουλειά του. (Φυσικά, αυτό δεν αναιρεί την πραγματικότητα της καταστροφικής πολιτικής όλων των ελληνικών κυβερνήσεων, που επιδεινώνουν τα τεράστια προβλήματα).

 

Στη δεύτερη συγκυρία, μετά τις ιταλικές εκλογές, όπου τα κόμματα εναντίον της λιτότητας κέρδισαν την μεγάλη πλειοψηφία, και το κόμμα του Μόντι βασικά εξαλείφθηκε από το πολιτικό προσκήνιο, στις πρόσφατες τοπικές εκλογές της Βρετανίας, το «νεοσύστατο» κίνημα με σοβαρή αμφισβήτηση της ευρωπαϊκής συμμετοχής, κέρδισε σχεδόν το ένα τέταρτο των ψήφων, και κατέκτησε σοβαρή επιφάνεια στην Βρετανία, στο στυλ του ιταλικού κινήματος του Γκρίλο.

 

Στην Τρίτη συγκυρία, που πολύ πρέπει να προβληματίζει την Γερμανία, είναι το φαινόμενο ότι η ΕΚΤ ανησυχεί σοβαρά και σωστά, για αυτήν την εκτεταμένη και καταστροφική ανισότητα στις χρηματοπιστωτικές ευκαιρίες και δυνατότητες ανάμεσα στα κράτη μέλη, και μελετά διάφορες άμεσες επεμβάσεις, όπως την επιβολή αρνητικού επιτοκίου στις τράπεζες που φυλάνε χρηματικά αποθέματα στην νυχτερινή ασφάλεια της ΕΚΤ, έτσι ώστε να αναγκαστούνε να ρίξουν αυτά τα αποθέματα στην πραγματική χρηματοπιστωτική αγορά, και να μεγαλώσουν έτσι την δανειακή ρευστότητα. Η άλλη ιδέα άμεσης επέμβασης, που συζητιέται και που σίγουρα θα σηκώνει τις ελάχιστες απομένουσες τρίχες στην κάρα του αρχηγού της Μπούντεσμπανκ, είναι η σκέψη της ΕΚΤ να προσφέρει, ή ίδια, κατ΄ευθείαν, χρηματοπιστωτική ρευστότητα στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις της περιφέρειας.

 

Η πολυαναμενόμενη, και ως τώρα, σχεδόν τελείως απούσα συμμαχία των τριών καθολικών κρατών, Γαλλίας, Ιταλίας και Ισπανίας, εναντίον της γερμανικής και επικρατούσας πολιτικής, αποτελεί ακόμα μία ιδέα, και μία απλή απειλή, και είναι η τέταρτη παρούσα συγκυρία. Μόνο εάν και όταν αυτή η συμμαχία πραγματοποιηθεί, υπάρχει ένα σοβαρό μέλλον για την Ευρωζώνη, και την Ευρώπη, κατά την γνώμη μου. Εφόσον η Γαλλία του Σαρκοζί και του Ολάντ, συνεχίζει να βάζει πλάτη στην Γερμανική ηγεμονία, για να επικαρπώνεται τα πάμφθηνα δανειακά επιτόκια για το τεράστιο δημόσιο χρέος της, και τα οποία επιτόκια βοηθούν την Γαλλία να κρατάει το κεφάλι της πάνω από την επιφάνεια της θαλάσσης, και να μην πνίγεται, μέλλον για το Ευρώ δεν υφίσταται.

 

Αλλά τα σύννεφα που ζωγραφίζει το πρόσφατο οργισμένο «μανιφέστο» του γαλλικού σοσιαλιστικού κόμματος εναντίον της Μέρκελ και της πολιτικής της, φαίνεται να τρόμαξε αρκετά την Γερμανική κυβέρνηση, για να την προωθήσει να εκδηλώσει σημάδια αλλαγής της πολιτικής της. Η γερμανική συντηρητική εφημερίδα Die Welt, (θα έλεγα, ίσως, το πιο αυθεντικό όργανο δημοσιογραφικής παρουσίασης της μερκελικής πολιτικής, στο αντίστοιχο επίπεδο της πολύ δικής μας, «Καθημερινής»), σε χθεσινό της άρθρο, ζωγραφίζει με έκδηλη εθνικιστική ανησυχία, την πιθανότητα μίας τέτοιας συμμαχικής προοπτικής ανάμεσα στα «καθολικά και λατινικά κράτη».

 

Η Γερμανία, πριν ένα χρόνο, σε ένα καλοκαιρινό συνέδριο θρίλερ της Ευρωζώνης, και υπό την απειλή βέτο από τον ιταλό Μόντι, δέχτηκε την ιδέα της Τραπεζικής Ένωσης για το ευρώ. Και αμέσως μετά ακύρωσε με χίλιους δύο τρόπους, και με χίλιες δύο  δικαιολογίες, αυτήν την συμφωνία, και βασικά την έβαλε στο ψυγείο. Όχι μόνον αυτό, αλλά μετά προχώρησε και στο διπλό πολιτικό και οικονομικό έγκλημα της καταστροφικής «διάσωσης» της Κύπρου. Και λέω διπλό έγκλημα, διότι αφενός κατέστρεψε την οικονομία ενός κράτους, (με την ευγενή σύμπραξη της κυπριακής ηγεσίας), αλλά και θεμελίωσε μία ακόμα καταστροφική χρηματοπιστωτική πολιτική εναντίον των κρατών της περιφερείας, και του μέλλοντος του ευρώ, με την απόφασή της να εξαφανίσει την ασφάλεια των τραπεζικών καταθέσεων της περιφερείας, και να επιταχύνει την αποδυνάμωση των περιφερειακών οικονομιών, αλλά και των μακροπρόθεσμων προοπτικών για το κοινό νόμισμα.

 

Εάν η Τραπεζική Ένωση πραγματοποιηθεί, θα αναιρέσει αυτήν καταστροφική πολιτική εναντίον του τραπεζικού συστήματος του Νότου. Για να γίνει αυτό, πρέπει να πραγματοποιηθούν μία από δύο πιθανές προοπτικές. Είτε η Γερμανία να έχει πραγματικά τρομάξει ότι κινδυνεύει να σκοτώσει την κότα που της παρέχει τα χρυσά αυγά, είτε η Λατινική συμμαχία των καθολικών κρατών, να συσταθεί, πραγματικά και λειτουργικά, και να αναιρέσει την γερμανική ηγεμονία. Η στήλη πριν ένα χρόνο αφιέρωσε άρθρο για αυτήν την συμμαχική προοπτική, σημειώνοντας τους αριθμούς που κάνουν μία τέτοια συμμαχία αυτονόητη. Πέραν των ποιοτικών πολιτισμικών συγγενειών μεταξύ αυτών των τριών κρατών, υπάρχει και η ατράνταχτη ποσοτική πραγματικότητα. Τα τρία κράτη συνολικά, Γαλλία, Ιταλία, και Ισπανία, έχουν το διπλάσιο πληθυσμό από την Γερμανία, και το άθροισμα των τριών οικονομιών, είναι διπλάσιο σε μέγεθος από την οικονομία της Γερμανίας. Είναι η Γαλλία, σαν το αιώνιο Μπαλαντέρ της Ευρώπης, που κρατάει το κλειδί, με την απόφαση της, προς τα πού να ρίξει το βάρος της.

Φυσικά, αυτός ο ισχνός αέρας αλλαγής που διαφαίνεται στον ευρωζωνικό ορίζοντα, μπορεί απλά να κρύβει, στην πραγματικότητα, ακόμα ένα ψευδόμενο γερμανικό τακτικισμό, με στόχο να μειώσει προσωρινά αρνητικές εντυπώσεις, έως τις γερμανικές εκλογές τον επόμενο Σεπτέμβρη. Θα δούμε…

Copyright © 1999-2024 Premium S.A. All rights reserved.