ΕΚΤΥΠΩΣΗ
Εκτύπωση αυτής της σελίδας

Η πολιτική οικονομία των αποκρατικοποιήσεων

08:13 - 22 Ιουλ 2013
Γιαννης Τσαμουργκέλης

Γράφει ο Γιαννης Τσαμουργκέλης

Στις σύγχρονες θεωρίες, η ιδιοκτησία δεν αποτελεί το κριτήριο για την αποτίμηση του ρόλου των μέσων παραγωγής στην οικονομική ευημερία και ανάπτυξη μιας κοινωνίας.

Αυτό που μετράει είναι η εκμετάλλευση τους από επιχειρήσεις  εντός κανόνων και στοχεύσεων που ορίζει η ίδια η κοινωνία. Τέτοιοι κανόνες και στοχεύσεις αφορούν  κυρίως τη λειτουργία εντός πλαισίου ελεύθερου ανταγωνισμού, την προστασία της εργασίας, του περιβάλλοντος κλπ. Τους κανόνες αυτούς θέτει και μεριμνά για την τήρηση τους η πολιτεία, περιφρουρώντας την κοινωνικά προσδιορισμένη και οικονομικά αποτελεσματική συνεισφορά των επιχειρήσεων . Για το λόγο αυτό εξάλλου, επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε τομείς της αγοράς τίθενται υπό την εποπτεία ρυθμιστικών-εποπτικών αρχών, όπως στις τηλεπικοινωνίες, στην ενέργεια ή ευρύτερα, υπό την επιτροπή ανταγωνισμού ή ακόμα υπό το ΙΚΑ ή την πολεοδομία.

 

Στο πλαίσιο αυτό, η «αδιαφορία» της κοινωνίας έναντι της ιδιοκτησίας ενισχύεται και από το γεγονός ότι η κατάργηση της πολιτικής-δημόσιας ιδιοκτησίας μιας επιχείρησης υποχρεώνει τη διοίκηση να βελτιώνει τις επιδόσεις της ώστε να αποφεύγει την προοπτική των ζημιών και της πτώχευσης - κάτι που υπό καθεστώς  πολιτικού ελέγχου ελάχιστα ενδιαφέρει, καθώς σπάνια τίθεται θέμα πτώχευσης μιας δημόσιας ιδιοκτησίας. Έτσι, οι αποκρατικοποιήσεις επιτελούνται ώστε  να μεγιστοποιούν  ωφέλειες συμφερόντων. 

 

Υποψήφια τέτοια συμφέροντα είναι των φορολογούμενων, καθώς τα έσοδα των αποκρατικοποιήσεων μειώνουν τη φορολογική τους επιβάρυνση. Της κοινωνίας, καθώς μέσω των αποκρατικοποιήσεων επιτυγχάνεται αποτελεσματικότερη διοίκηση και βελτίωση της σχέσης τιμής-ποιότητας των παραγόμενων προϊόντων /υπηρεσιών.  Των πολιτικών, που παραλληλίζονται με τη βούληση του εκλογικού σώματος και αποκομίζουν τα αντίστοιχα οφέλη. Η τελική μορφή των αποκρατικοποιήσεων (πώληση, εκχώρηση, μετοχοποίηση κλπ), επιλέγεται μέσω μιας ευρείας πολιτικής διαπραγμάτευσης μεταξύ αυτών των συμφερόντων.  Ωστόσο, καταλύτης παραμένει η ρύθμιση και η εποπτεία. Στο μέτρο που δεν υπάρχει πλαίσιο ρύθμισης και ρυθμιστική αρχή με επαρκείς αρμοδιότητες και βούληση εποπτείας τίποτα από το προαναφερθέντα δεν ισχύει. Τα συμφέροντα των φορολογούμενων θίγονται καθώς τα κέρδη της πώλησης εξαφανίζονται από το κόστος της κακής λειτουργίας. Τα οφέλη της κοινωνίας εξανεμίζονται από την ασυδοσία  τιμολόγησης και την ελλιπή  μέριμνα για την ποιότητα των προϊόντων/υπηρεσιών.

 

Τέλος, επηρεάζονται τα συμφέροντα των πολιτικών που ταυτίζονται με τις κακές επιδόσεις των αποκρατικοποιημένων επιχειρήσεων. Χωρίς ρύθμιση και εποπτεία,  η ιδιοκτησία μετράει.  Και δυστυχώς, στον τομέα αυτό, στη ρύθμιση και εποπτεία των αγορών, οι κυβερνώντες υπολείπονται δραματικά αναπαράγοντας το καθεστώς ασυδοσίας των ολιγοπωλίων και των ημετέρων και εν τέλει, διακυβεύοντας κάθε μεταρρυθμιστικό εγχείρημα αποκρατικοποιήσεων.  Αποδεικνύεται για μια ακόμα φορά ότι οι μεταρρυθμίσεις δεν είναι ρητορικά συνθήματα για να μας κάνουν αρεστούς ευρωπαίους εκφραστές του «αστικού» καθεστώτος. Απαιτούν γνώσεις και φιλοσοφία και πολιτισμό μεταρρυθμίσεων που να καλύπτουν το «όλον» και όχι το επιφαινόμενο. Αλλιώς, αποκαλύπτουν ότι είμαστε απλώς, παραδοσιακοί λειτουργοί του ελληνικού πελατειακού καπιταλισμού ειδικών συμφερόντων.

Copyright © 1999-2024 Premium S.A. All rights reserved.