Το 1958 κατάφερε, να γίνει αξιωματική αντιπολίτευση. Το 1989, το προσπάθησε, αλλά δεν μπόρεσε, μολονότι έκανε το μεγάλο βήμα να συνεργασθεί με την παραδοσιακή δεξιά..
Στις 6 Μαϊου του 2012, πέτυχε, έστω και πολυδιασπασμένη, ένα ισχυρό κομμάτι της, ο ΣΥΡΙΖΑ, να γίνει το δεύτερο κόμμα. Αν μάλιστα αθροιστεί το ποσοστό του κόμματος αυτού με το ΚΚΕ και τη ΔΗΜΑΡ, τότε νούμερο είναι γύρω στο 35% - ιστορικά, το μεγαλύτερο ποσοστό που έχει καταγράψει η αριστερά τις τελευταίες δεκαετίες. Είναι, επομένως, τρομερά ενδιαφέρον να περιμένουμε για να δούμε πώς ο ΣΥΡΙΖΑ, θα διαχειριστεί αυτή την επιτυχία.
Η γνώμη του γράφοντος – για να τα ξεκαθαρίζουμε ευθύς εξ αρχής – είναι πως όσες φορές η αριστερά κατάφερε υψηλά ποσοστά, κυριολεκτικά ξεπέρασε τον εαυτό της. Γιατί οι ψήφοι που πήρε – το ομολογούν και οι ίδιοι, σε σχέση με τις τελευταίες εκλογές – δεν της ανήκουν. Σε μεγάλο βαθμο είναι δανεικές από άλλα κόμματα.
Το 1958 την νίκη πέτυχε η ΕΔΑ, ένα ούτως ή άλλως μετωπικό κόμμα, συνεργαζόμενο με δημοκράτες κεντροαριστερούς, σε εποχή που η κεντρώα παράταξη ήταν διασπασμένη, για να μην πούμε διαλυμένη.
Το 1989 υψηλόβαθμα στελέχη του ενιαίου τότε Συνασπισμού ομολογούσαν ότι στόχος τους ήταν να διαλυθεί το ΠΑΣΟΚ για πάρουν πίσω το κομμάτι εκείνο, που, όπως ισχυρίζονταν, τους είχε υφαρπάσσει ο Ανδρέας Παπανδρέου. Τοτε απέτυχαν.
Τώρα ο ΣΥΡΙΖΑ πήρε τη ρεβάνς: διέλυσε το ΠΑΣΟΚ ως μεγάλο κόμμα, αλλά όχι ως παράταξη. Αποτέλεσμα είναι να εμφανίζεται σήμερα ένα πολύ μεγάλο κενό στον μέσον του πολιτικού φάσματος, το οποίο μόνο εν μέρει καλύπτει ό,τι έχει απομείνει από το κόμμα που ίδρυσε ο Ανδρέας Παπανδρέου.
Με την πρώτη ευκαιρία, μόλις δηλαδή δημιουργηθεί ένας, καινούργιος ίσως, αξιόπιστος κομματικός οργανισμός ή άμα εμφανισθεί ένα ηγέτης που μπορεί να τους εμπνεύσει, θα επαναπατρισθούν οι παραδοσιακοί ψηφοφόροι της κεντροαριστεράς.
Με άλλα λόγια, το αποτέλεσμα των εκλογών της 6ης Μαϊου δεν απογράφει τις πραγματικές δυνάμεις των κομμάτων, αλλά φωτογραφίζει στη συγκεκριμένη στιγμή την πολιτική κατάσταση που επικρατεί στη χώρα και τη στάση των ψηφοφόρων απέναντι στα τελευταία πολιτικοοικονομικά δρώμενα και ιδίως στην οικονομική κατάρρευση και στο μνημόνιο.
Το κενό στο χώρο του κέντρου, τουλάχιστον αυτή τη στιγμή υπάρχει. Και επειδή, όπως λένε, η ζωή απεχθάνεται τα κενά, θα υπάρξουν δυνάμεις για να το καλύψουν. Τα ενδεχόμενα από δω και πέρα είναι: Α) να αναδιοργανωθεί το ΠΑΣΟΚ και να ξανακερδίσει τους οπαδούς του. Β) Να δημιουργηθεί ένα καινούργιο κεντροαριστερό κόμμα.
Γ) να καλύψει ο ΣΥΡΙΖΑ το κενό αυτό καταφέρνοντας να κεφαλαιοποιήσει τα κέρδη του, σε επίπεδο επιρροής στους ψηφοφόρους, δηλαδή να συγκρατήσει εκείνους που τον ψήφισαν χωρίς να ανήκουν στην αριστερά.. Αλλά για να το κάνει αυτό, θα πρέπει, με όσα ιστορικά βαρίδια κουβαλάει, να κάνει μεγάλα βήματα προς το κέντρο, ρίχνοντας μπόλικο νερό στο κρασί της και αλλάζοντας νοοτροπίες που κουβαλάει πολλές δεκαετίες.
Τις πρώτες χειροπιαστές ενδείξεις για όλα αυτά θα τις έχουμε στο αποτέλεσμα των επόμενων εκλογών, που όπως όλα δείχνουν δεν πρόκειται να αργήσουν.