1. Στο πρόγραμμα αγοράς χρεογράφων της ΕΚΤ, το PEPP, ύψους €1,35 τρις, η κλείδα της ΤτΕ και της Ελλάδας είναι 2%. Δηλαδή, μέχρι τον Ιούνιο 2021 (χωρίς κάποια παράταση), το Ευρωσύστημα θα μπορούσε να αγοράσει μέχρι €27 δισ ελληνικών ομολόγων.
2. Στους κανονισμούς QE της ΕΚΤ, το Ευρωσύστημα δεν μπορεί να αγοράσει πάνω από το 33% μιας έκδοσης.
3. Το σύνολο των επιλέξιμων ελληνικών ομολόγων είναι €48 δισ, δηλαδή κατά το 2 παραπάνω, το Ευρωσύστημα μπορεί να αγοράσει μέχρι €16 δισ ελληνικών ομολόγων. Η Ελλάδα ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ να εκμεταλλευθεί πλήρως την παρέμβαση της ΕΚΤ. Θα χρειαζόταν να έχει ακόμη €33 δισ ομολόγων στις αγορές.
4. Η ΤτΕ, ως μέλος του Ευρωσυστήματος, διακρατεί περίπου €84 δισ ευρωπαϊκών ομολόγων, αγορασμένα στο πλαίσιο QE και PEPP. Από αυτά περίπου €20 δισ έχουν αγορασθεί από το Μάρτιο. [Οι αγορές στο πλαίσιο QE άρχισαν την άνοιξη 2015.]
5. Μέχρι τέλους Ιουνίου το Ευρωσύστημα είχε αγοράσει μερίπου €6.5 δισ ελληνικών ομολόγων (να εκτιμήσουμε €8 δισ μέχρι σήμερα).
6. Από τα €48 δισ ελληνικών ομολόγων, τα €22 δισ είναι "παρκαρισμένα" - 11 Τράπεζες, 8 Κοινό Κεφάλαιο (ασφαλιστικά ταμεία), 1 ΤτΕ, 2 Έλληνες θεσμικοί (κυρίως ασφαλιστικές εταιρείες). Ελεύθερα στις αγορές είναι €26 δισ ή λιγότερα. Αν η ΕΚΤ προχωρήσει σε αγορές και των €16 δισ, οι αποδόσεις θα πέσουν μεν, όμως σε μια ανύπαρκτη αγορά χρέους της τάξεως των €10 δισ. Εάν παρακαμφθεί ο περιορισμός του 33%, απλώς δεν υπάρχουν καν χαρτιά για αγορές.
Τα παραπάνω υποδεικνύουν πως η Ελλάδα ΕΧΕΙ ΑΝΑΓΚΗ σαν τρελλή να βαθύνει την αγορά της του χρέους - δηλαδή, να κάνει διαθέσιμα περισσότερα ομόλογα στις διεθνείς αγορές. Κρατάμε αυτή την παρατήρηση.
Ας δούμε μια ακόμη πλευρά της βραχυπρόθεσμης πραγματικότητας.
1. Εξαιρουμένου του 2020 που τα πράγματα ήδη τρέχουν, μέχρι το 2025 η Ελλάδα πρέπει να εξοφλήσει €23.3 δισ χρεολυσίων του μηχανισμού στήριξης - 5.2 δισ EFSF, 12.7 διακρατικά δάνεια του πρώτου μνημονίου, 5.4 ΔΝΤ. Στο διάστημα αυτό πρέπει να πληρώσει και τόκους περίπου €380 εκατ (δικός μου υπολογισμός).
2. Το πενταετές χρέος της Ελλάδας έχει απόδοση 0.28% - ας πούμε, για στρογγύλεμα πως η Ελλάδα θα μπορούσε να δανεισθεί για πενταετία στο 0.3%.
Τα παραπάνω βγάζουν αβίαστα μια εύλογη στρατηγική: δανεισμό πενταετίας, επαναγορά χρέους από τους θεσμούς. Χωρίς αύξηση του χρέους, επιτοκιακό όφελος τουλάχιστον €320 εκατ στην πενταετία, χωρίς επιβάρυνση στο προφίλ εξόφλησης χρέους, ομόλογα διαθέσιμα για αγορές από ΕΚΤ ώστε να παραμένουν συμπιεσμένες οι αποδόσεις. Ισχυρίζομαι πως μια τέτοια κίνηση, σε συνεργασία με τους εταίρους και δανειστές, θα ενισχύσει την εικόνα της Ελλάδας στις αγορές και είναι απείρως ισχυρότερος δείκτης φερεγγυότητας από το μαξιλάρι. Μια και τόφερε η κουβέντα, με το μαξιλάρι μπορεί να αγορασθεί επί πλέον χρέος.
Για να κλείσει το πλαίσιο της συγκυρίας, η Ελλάδα έχει πρόσβαση σε δάνεια σχεδόν μηδενικού επιτοκίου, ύψους τουλάχιστον €18 δισ (ταμείο ανάκαμψης, ESM, SURE). Με κατάλληλη στρατηγική διαχείρισης του χρέους, είναι βέβαιο πως μπορεί να επιτευχθεί το, μέχρι πριν λίγο καιρό, ακατόρθωτο: συγκράτηση του χρέους (ισχυρίζομαι σοβαρή μείωση), επιτοκιακό όφελος, συμπίεση αποδόσεων ομολόγων, διατήρηση του μέσου χρόνου αναχρηματοδότησης χρέους.
Για τις ενστάσεις "δεν θα αφήσουν οι ξένοι", να θυμίσω πως με τις ευλογίες των δανειστών, όλες οι μνημονιακές χώρες εξαγόρασαν χρέος ΔΝΤ (και η Ελλάδα), η Πορτογαλία εξαγόρασε χρέος EFSF μόλις έπεσαν οι αποδόσεις τω ομολόγων της, η Ισπανία εξαγόρασε χρέος ESM.
Για τις άλλες ενστάσεις τύπου "δεν μπορούμε να βγούμε", ισχυρίζομαι πως με την ανακοίνωση από κοινού Ελλάδα-δανειστές, πλάνου ανταλλαγής χρέους, θα μπορούμε - πολύ περισσότερο εάν βάλουν το χεράκι τους και οι δανειστές. Αν χρειασθεί να πάρουμε και καμιά πιστοληπτική γραμμή από τον ESM, ας το ζυγίσουμε.