Η γειτονική προς την Τουρκία χώρα, η οποία μαστίζεται από έναν άγριο εμφύλιο, είχε ήδη δώσει αφορμές στην τουρκική πλευρά: Θυμίζουμε την κατάρριψη του τουρκικού F-4, που παραλίγο να προκαλέσει στρατιωτική επέμβαση της Τουρκίας. Τότε οι Τούρκοι είχαν συγκεντρώσει ισχυρές στρατιωτικές δυνάμεις στα σύνορά τους με την Συρία, ως μια προειδοποίηση. Ακολούθησε το δεύτερο συμβάν, στο οποίο η απάντηση της Τουρκίας ήταν βίαιη.
Με βάση αυτά που βγαίνουν από το διεθνές ρεπορτάζ για το συμβάν, μπορούμε να καταλάβουμε κάποια πράγματα. Κατ΄αρχάς, ότι οι τουρκικές δυνάμεις υπάρχουν στα σύνορα με τη Συρία και έχουν λάβει θέσεις. Σύμφωνα με πολλές πληροφορίες, στρατιωτικές δυνάμεις των Σύρων κυβερνητικών επλήγησαν από το μπαράζ του τουρκικού πυροβολικού (οι αντίπαλοί τους, Σύροι αντάρτες, έκαναν λόγο για 30 νεκρούς στρατιώτες). Αυτό δείχνει ότι είχαν επιλεγεί ήδη από πριν στρατιωτικοί στόχοι και χτυπήθηκαν, όταν δόθηκε εντολή από τα ανώτατα πολιτικά (βλέπε Ερντογάν) κλιμάκια. Επίσης, το μπαράζ, όπως τονίζουν μάρτυρες του περιστατικού, ήρθε από πολλές κατευθύνσεις, κάτι που δείχνει ότι σημαντικές μονάδες τουρκικού πυροβολικού έχουν απλωθεί στα σύνορα.
Το πιο πιθανό είναι η Τουρκία να είναι έτοιμη να κάνει ακόμα και στρατιωτική επέμβαση- ίσως και εισβολή. Όμως, κατά τη γνώμη μου, θα προσπαθήσει να την αποφύγει. Και γιατί θα έχει πολιτικό κόστος, αλλά κυρίως γιατί θα μπλέξει σε μια στρατιωτική περιπέτεια με απρόβλεπτες εξελίξεις. Το να εισβάλεις σε μια χώρα που βρίσκεται σε εμφύλιο και κατά συνέπεια σε μια τόσο ευμετάβολη κατάσταση, που δεν θα ξέρεις ποιοι είναι οι εχθροί σου και ποιοί οι φίλοι σου, εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους. Αυτό πάντως δεν αποκλείει στρατιωτικά χτυπήματα, όπως αεροπορικές επιδρομές ή μπαράζ πυροβολικού, όπως αυτό που είδαμε.
Οι αιτίες που οι δύο πλευρές είναι στο κόκκινο είναι διάφορες. Η πλευρά Άσαντ κατηγορεί τους Τούρκους ότι υποστηρίζουν τους αντάρτες. Αν και συνήθως προσπαθεί να ρίξει τους τόνους όταν η κατάσταση με την Τουρκία πάει να ξεφύγει, δεν φαίνεται να διστάζει να δημιουργήσει θερμά επεισόδια. Από την άλλη, οι Τούρκοι κατηγορούν τον Άσαντ ότι εξοπλίζει τους Κούρδους αντάρτες.
Ο Ισλαμιστής Ερντογάν, με την πολιτική του νίκη έναντι του στρατιωτικού κατεστημένου στην υπόθεση βαριοπούλα, φαίνεται ότι έβγαλε οριστικά τον στρατό από το πολιτικό προσκήνιο (και παρασκήνιο) στην χώρα του. Και μάλλον δεν συμπαθεί ιδιαίτερα και άλλα κοσμικά- καταπιεστικά καθεστώτα στην περιοχή, που στηρίζονται στην ισχύ του στρατού. Κυρίως όμως είναι η πίεση που δέχεται από την αναζωπύρωση των στρατιωτικών ενεργειών των Κούρδων, που θα τον κάνει να προβεί σε χρήση στρατιωτικής βίας, αν χρειαστεί και απέναντι στη Συρία. Για να γίνει βέβαια κάτι τέτοιο, θα πρέπει να προκληθεί ξανά η Τουρκία. Αλλά δεν νομίζω να φτάσει σε εισβολή στη χώρα, για τους λόγους που ανέφερα παραπάνω.
Ωστόσο, το βασικότερο πρόβλημα με την Συρία είναι το προσφυγικό, το οποίο τείνει να εξελιχθεί σε ανθρωπιστικό πρόβλημα τεραστίων διαστάσεων. Και σε αυτό κρίσιμο ρόλο παίζει η Τουρκία. Οι Τούρκοι αρχικά υποδέχονταν τους Σύρους πρόσφυγες σε καταυλισμούς, με καλή περίθαλψη, αλλά στη συνέχεια (όταν τα κύματα άρχισαν να μεγαλώνουν, αλλά κι οι σχέσεις με τον Άσαντ να είναι στο κόκκινο) έκλεισαν τα σύνορά τους. Έτσι χιλιάδες Σύροι πρόσφυγες είναι παγιδευμένοι στα σύνορα των δύο χωρών.
Αν η ένταση ανάμεσα σε Συρία και Τουρκία κλιμακωθεί κι άλλο, η μοίρα των ανθρώπων αυτών θα είναι ακόμα δυσκολότερη, καθώς θα βρεθούν σε άλλη πολεμική ζώνη, ενώ προσπαθούσαν να γλιτώσουν από τον πόλεμο. Και με δεδομένο ότι τα κύματα προσφύγων αναμένεται να φτάσουν τους 700 χιλιάδες μέχρι το τέλος του χρόνου, μόνο λόγω του εμφυλίου, δεν μπορεί κανείς να φανταστεί πού θα φτάσει ο αριθμός αυτός, αν αποφασίσει κι η Τουρκία να μπει στο φρενοκομείο αυτού του πολέμου. Ενώ κανείς δεν ξέρει πώς θα αντιδράσουν και το ΝΑΤΟ στη συνέχεια, αλλά και το Ισραήλ, το οποίο δεν έχει και τις καλύτερες σχέσεις τα τελευταία χρόνια με την Τουρκία.