Καθεστώς και αντάρτες είχαν συμφωνήσει να εφαρμόσουν εκεχειρία από την Παρασκευή 26 Οκτωβρίου και για τέσσερις ημέρες, όσο διαρκεί η μουσουλμανική γιορτή Αΐντ αλ-'Αντχα, μια εκεχειρία που συμφωνήθηκε με τη μεσολάβηση του Λαχντάρ Μπραχίμι.
Ωστόσο, το Σαββατοκύριακο που μεσολάβησε, όπως μεταδίδουν τα ξένα ειδησεογραφικά πρακτορεία και ο τηλεοπτικός φακός έδειξε πολύ χαρακτηριστικά, οι μάχες δεν σταμάτησαν και οι νεκροί κάθε μέρα υπήρξαν δεκάδες. Αεροπορικοί βομβαρδισμοί πραγματοποιήθηκαν, βόμβες σε παγιδευμένα αυτοκίνητα ενεργοποιήθηκαν, πυρά πυροβολικού και μάχες μεταξύ ανταρτών και του στρατού του Άσαντ συνέβησαν εν μέσω της εκεχειρίας. Το αποτέλεσμα είναι να υπολογίζονται μόνο το Σάββατο οι νεκροί στους 146 από το Συριακό Παρατηρητήριο των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ενώ την Κυριακή το CNN έκανε λόγο για 22 νεκρούς, αριθμός που ενδεχομένως αυξήθηκε αρκετά στην διάρκεια της ημέρας.
Θυμίζουμε ότι αυτή η εκεχειρία, που δημιούργησε κάποιες ελπίδες για τερματισμό των εχθροπραξιών, ήταν περιορισμένης διάρκειας και συμφωνήθηκε για θρησκευτικούς λόγους. (Κάτι σαν τους τερματισμούς εχθροπραξιών που συμφωνούνταν ανάμεσα στις αρχαίες ελληνικές πόλεις κράτη κατά την διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων). Αν ούτε και σε αυτήν την ειδική συγκυρία δεν μπορούμε να μιλήσουμε για ελάττωση του κύκλου αίματος, η εικόνα που δίνει αυτή την στιγμή η Συρία είναι πολύ απαισιόδοξη.
Δυστυχώς, όμως, απαισιόδοξους μας κάνει και η ίδια η ιστορία. Η ιστορική εμπειρία έχει δείξει ότι σπάνια οι εμφύλιοι πόλεμοι τελειώνουν με μια ειρήνευση μεταξύ των δύο αντιμαχομένων πλευρών. Όπως έχουν δείξει οι εμπειρίες του Αμερικανικού, του Ισπανικού, του Ελληνικού και αρκετών ακόμα εμφυλίων σπαραγμών, ένας εμφύλιος τελειώνει με την ολοκληρωτική επικράτηση της μίας από τις δύο πλευρές και την συντριβή της άλλης. Είναι λίγες οι περιπτώσεις εμφυλίων που τελειώνουν χωρίς καθαρό νικητή και ενδέχεται να οδηγήσουν σε διάσπαση της χώρας που έχει μπει σε αυτήν την περιπέτεια.
Οι συσχετισμοί ισχύος ανάμεσα στις δύο πλευρές δείχνουν αρκετά ισορροπημένοι και δεν φαίνεται ότι κάποια από τις δύο πλευρές θα επικρατήσει σύντομα. Κι η αχνή ελπίδα τερματισμού της αιματοχυσίας, την οποία δημιούργησε η λεγόμενη εκεχειρία, μάλλον αποδεικνύεται φρούδα. Όπως λέει η ρήση: “άνθρακες ο θησαυρός”.
Γιώργος Σμυρνής