Και μολονότι η σκληρή τους κόντρα έφτασε στο κόκκινο με τις αρκετά πολωτικές εκλογές της 6ης Νοεμβρίου, οι δύο πλευρές έχουν ένα ασφυκτικό χρονοδιάγραμμα μπροστά τους, προκειμένου να υπερβούν τις διαφορές τους και να φτάσουν σε συμφωνία για την αύξηση των φόρων των πλουσίων, που ζητάει ο Ομπάμα. Διαφορετικά, η οικονομία τους κινδυνεύει να βουλιάξει σε ύφεση κι ό,τι αποφεύχθηκε «με τα δόντια» τα τελευταία χρόνια θα τιναχθεί στον αέρα.
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΟΣ ΓΚΡΕΜΟΣ (FISCAL CLIFF)
O όρος Fiscal Cliff (δημοσιονομικός γκρεμός) είναι ο όρος που φέρνει εφιάλτες στο μεγαλύτερο ποσοστό της αμερικανικής κοινωνίας και τους πολιτικούς και όσους ασχολούνται με τα οικονομικά. Το Fiscal Cliff θα βρει μπροστά της η κυβέρνηση των ΗΠΑ σε 46 μέρες από σήμερα, δηλαδή στο τέλος του 2012, οπότε προβλέπεται να τεθούν σε ισχύ οι όροι του νόμου για τον έλεγχο του προϋπολογισμού του 2011. Με την αυτόματη εφαμοργή των νόμων αυτών περισσότερα από από 500 δισ. δολλάρια θα αφαιρεθούν από την αμερικανική οικονομία.
Μεταξύ των νόμων που θα αλλάξουν τα μεσάνυχτα της 31ης Δεκεμβρίου 2012, είναι ο τερματισμός της προσωρινής μείωσης φόρου μισθωτών υπηρεσιών του περασμένου έτους (με αποτέλεσμα την αύξηση της φορολογίας 2% των εργαζομένων), το τέλος ορισμένων φοροαπαλλαγών για τις επιχειρήσεις, περιορισμοί στο αφορολόγητο, το τέλος των φορολογικών περικοπών του Μπους που ισχύουν από το 2001-2003 και η έναρξη των φόρων που σχετίζονται με το νόμο για την υγειονομική περίθαλψη του προέδρου Ομπάμα. Ταυτόχρονα, θα ισχύσουν οι περικοπές δαπανών που συμφωνήθηκαν ως μέρος της συμφωνίας για το ανώτατο όριο του χρέους του 2011, με αποτέλεσμα πάνω από 1.000 κυβερνητικά προγράμματα- συμπεριλαμβανομένου του αμυντικού προϋπολογισμού και του προγράμματος για υγειονομική περίθλαψη, είναι στη γραμμή για βαθιές, αυτόματες περικοπές.
Αν τα τεράστια αυτά ποσά βγουν από την αμερικανική οικονομία, θεωρείται από τους περισσότερους βέβαιο ότι θα υπάρξει ύφεση στην αμερικανική οικονομία. Μερικοί αναλυτές προειδοποιούν ότι η οικονομική κρίση που θα πλήξει τις ΗΠΑ λόγω του δημοσιονομικού γκρεμού θα είναι τόσο μεγάλη, ώστε θα επισκιάσει ακόμη και την κρίση της ευρωζώνης.
Το θέμα είναι ότι πολλοί ρεπουμπλικανοί έλαβαν την ψήφο από το εκλογικό τους σώμα, για να σταθούν ανένδοτοι, ενώ και ο Ομπάμα δεν δείχνει διατεθειμένος να υποχωρήσει σε μια πολιτική, που θα του επιβάλλουν οι ηττημένοι των εκλογών.
ΟΙ ΠΡΟΘΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΟΜΠΑΜΑ
O Ομπάμα ζητάει από το Κογκρέσο να εγκρίνει έσοδα που θα οδηγήσουν σε αύξηση των εσόδων κατά 1,6 τρισ. δολάρια σε διάρκεια δέκα ετών, που θα προκύψουν από την αύξηση των φόρων στα ανώτερα εισοδήματα. Μια ένδειξη των πολιτικών προθέσεών του σχετικά με το φορολογικό ο Ομπάμα την πρόβαλε στην πρώτη ενημέρωση που πραγματοποίησε στους δημοσιογράφους στην νέα του θητεία. Το στίγμα της στρατηγικής του, όπως το περιέγραψε, είναι: δουλειές, διατήρηση ανάκαμψης, μείωση ελλείμματος με ισορροπημένο και υπεύθυνο τρόπο. Και όπως δήλωσε χαρακτηριστικά: «Πρέπει να το κάνουμε μαζί.»
Ο Ομπάμα δήλωσε ξεκάθαρα στην συνέντευξη τύπου, ότι δεν θα διατηρήσει τις φοροαπαλλαγές του Μπους για το 2% των πλουσιότερων. Ωστόσο, το 98% των οικογενειών (αυτοί που βγάζουν λιγότερα από 250 χιλιάδες δολάρια το χρόνο) και το 97% των επιχειρήσεων δεν θα επηρεαστούν από αυξήσεις φόρων. Αυτό, σύμφωνα με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ, θα διασώσει την οικονομία, καθώς δεν θα επηρεάσει την κατανάλωση. «Δεν πρέπει να κρατήσουμε ομήρους την μεσαία τάξη, για να διαπραγματευόμαστε φοροαπαλλαγές για τους πλούσιους.» δήλωσε χαρακτηριστικά ο Ομπάμα.
Από την πλευρά τους, οι ρεπουμπλικάνοι δεν θέλουν την αύξηση της φορολογίας στα ανώτερα εισοδήματα. Ο λόγος που επικαλούνται, είναι ότι θα κάνει πιο δύσκολες τις επενδύσεις στις ΗΠΑ και ότι θα μειώσει τις δουλειές.
Η διαπραγμάτευση ανάμεσα στον Ομπάμα και τους ρεπουμπλικάνους θα είναι πολύ δύσκολη και έχει χρονικό ορίζοντα 46 ημερών. Υπάρχουν κάποια σημεία τις τελευταίες ημέρες, που δείχνουν ότι μπορεί να υπάρξει συμβιβασμός. Δεν είναι ότι οι δύο πλευρές έχουν μεγάλη διάθεση να γεφυρώσουν τις διαφορές τους, όσο το γεγονός ότι αν η οικονομία πέσει στην περιπέτεια του Fiscal Cliff, οι συνέπειες θα είναι ιδιαίτερα επώδυνες για την αμερικανική κοινωνία.