Η ταινία για τον Πρόεδρο των ΗΠΑ που κέρδισε τον εμφύλιο κι απελευθέρωσε τους σκλάβους δεν άρεσε σε αρκετούς σινεφίλ, γιατί την βρήκαν πολύ πολιτική ή πολύ ιστορική, ότι απευθυνόταν μόνο στους Αμερικανούς και γενικά τους κούραζε. Εγώ την βρήκα εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ιστορική και πολιτική ταινία, για διάφορους λόγους, ένας εκ των οποίων είναι ότι μου θυμίζει έντονα σε κάποια σημεία την πολιτική πραγματικότητα της Αμερικής σήμερα.
Τότε ο Λίνκολν, ως αρχηγός των ρεπουμπλικανών, χρειαζόταν την σύμπραξη δημοκρατικών βουλευτών για να περάσει από το Κογκρέσο την 13η τροπολογία για την κατάργηση της δουλείας. Η ταινία του Σπίλμπεργκ δείχνει πώς η 13η τροπολογία πέρασε και η δουλεία καταργήθηκε λίγο πριν συνθηκολογήσουν οι Νότιες Πολιτείες και τελειώσει ο Εμφύλιος. Ο Λίνκολν δεν είχε δυσκολία μόνο να κερδίσει ψήφους δημοκρατικών γερουσιαστών, αλλά να κρατήσει και τους δικούς του. Αυτό επιτεύχθηκε μετά από αιματηρές διαπραγματεύσεις, συμφωνίες με τον Διάβολο σε κάποιες περιπτώσεις και περίτεχνους πολιτικούς ελιγμούς ενός οραματιστή ηγέτη.
Σήμερα οι ΗΠΑ είναι τελείως διαφορετικές και τα μεγέθη και τα πολιτικά και οικονομικά ζητούμενα είναι επίσης διαφορετικά. Όμως το πολιτικό τους σύστημα παραμένει το ίδιο σε πολλά πράγματα. Και ο Μπαράκ Ομπάμα, αρχηγός των Δημοκρατικών, αντιμετωπίζει ανάλογες δυσκολίες στο να περάσει την δική του πολιτική στο Κογκρέσο, το οποίο ελέγχεται από τους Ρεπουμπλικανούς. Κάθε χρόνο το ζήτημα είναι τα δημοσιονομικά. Κρίσιμο κομμάτι, γιατί το χρέος και το έλλειμμα των ΗΠΑ είναι υψηλά, αλλά αν προσπαθήσουν να τα ελέγξουν με απότομες περικοπές, η οικονομία τους θα πέσει σε ύφεση και θα εκτιναχθεί η ανεργία.
Αυτή η σύγκρουση μεταξύ Λευκού Οίκου και Κογκρέσου έχει δώσει ήδη πολλά επεισόδια και θα συνεχίσει να δίνει. Το τελευταίο το είχαμε την περασμένη εβδομάδα, όταν αυτόματες περικοπές στον προϋπολογισμό της ομοσπονδιακής κυβέρνησης των Ηνωμένων Πολιτειών, τέθηκαν επίσημα σε ισχύ, με την υπογραφή από τον πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα του εκτελεστικού διατάγματος. Οι περικοπές αυτές είναι της τάξης των 85 δισ. δολαρίων. Ο Ομπάμα υποχρεώθηκε από το νόμο να τις θέσει σε ισχύ, ελλείψει συμφωνίας μεταξύ Ρεπουμπλικάνων και Δημοκρατών για μια εναλλακτική λύση. Οποιαδήποτε στιγμή μέσα στο οικονομικό έτος 2013 επιτευχθεί τελικά συμφωνία ανάμεσα στις δύο παρατάξεις, οι περικοπές ακυρώνονται.
Την Παρασκευή, ο Ομπάμα σε συνέντευξη τύπου χαρακτήρισε τις περικοπές ως «ηλιθιότητα», λέγοντας ότι θα κοστίσουν θέσεις εργασίας στις Ηνωμένες Πολιτείες και θα έχουν σαφές αντίκτυπο στην οικονομία. Κι έριξε όλη την ευθύνη στους Ρεπουμπλικάνους, τονίζοντας ότι για να γλιτώσουν φοροαπαλλαγές για τα ανώτερα εισοδήματα, επιβάλλουν περικοπές στις δημόσιες δαπάνες που θα πλήξουν την οικονομία και την μεσαία τάξη.
Ο ίδιος ο Αμερικανός πρόεδρος δήλωσε ότι δεν μπορεί να αναγκάσει τους ρεπουμπλικανούς βουλευτές να κάνουν το σωστό, γιατί δεν είναι τύραννος. Θυμήθηκε επίσης τον Πόλεμο των Άστρων και δήλωσε ότι δεν μπορεί, όπως είπε χαρακτηριστικά, να τους επηρεάσει το μυαλό με κόλπα των Τζεντάι ("Jedi mind meld" ήταν η ακριβής του διατύπωση). Είναι δουλειά του αμερικανικού λαού να τους πείσει.
Ο Ομπάμα δεν αντιμετωπίζει καταστάσεις ανάλογης ιστορικής κρισιμότητας για την χώρα του με αυτές του Λίνκολν, οπότε δεν θα μείνει στην ιστορία ως ένας ηγέτης αντίστοιχης εμβέλειας. Όμως οι συγκρούσεις του με το Κογκρέσο θυμίζουν τις δυσκολίες που αντιμετώπισε ο Λίνκολν για να περάσει την 13η τροπολογία. Κι ο Ομπάμα θα πρέπει να μιμηθεί την διπλωματικότητα, την αποφασιστικότητα και την ικανότητα σε ελιγμούς του Λίνκολν, για να καταφέρει να περάσει την δική του οικονομική πολιτική.
Η ταινία του Σπίλμπεργκ δίνει στους μη Αμερικανούς θεατές μια ευκαιρία να καταλάβουν πώς λειτουργεί το αμερικανικό πολιτικό σύστημα. Αλλά, πιστεύω ότι κι ο ίδιος ο σκηνοθέτης και οι σεναριογράφοι του άντλησαν έμπνευση από το σύγχρονο πολιτικό σκηνικό των ΗΠΑ, στην διαμόρφωση του πολιτικού περιβάλλοντος της ταινίας για τον Λίνκολν.