Εκτός όμως από δημοσιονομικό πρόβλημα για κάθε χώρα, είναι και μια πηγή πολιτικού κόστους. Αυτό αποδεικνύει η περίπτωση του Γάλλου Προέδρου Φρανσουά Ολάντ, ο οποίος από θριαμβευτής των εκλογών έχει καταλήξει αντιδημοφιλής στην Γαλλία. Οι αιτίες, βέβαια, δεν έχουν μόνο να κάνουν με την εμπλοκή συνεργατών του σε υποθέσεις offshore, αλλά και με τα οικονομικά προβλήματα της Γαλλίας και την υψηλή ανεργία. Όμως σίγουρα αυτές οι υποθέσεις έχουν πλήξει το ηθικό ανάστημα του Γάλλου προέδρου.
Την μεγάλη ζημιά στο προφίλ του Ολάντ έκανε η παραδοχή πριν μερικές εβδομάδες του Ζερόμ Καϊζάκ ότι διατηρούσε καταθέσεις σε μυστικό λογαριασμό στην Ελβετία η παραίτησή του, η οποία ακολούθησε. Ο Γάλλος πρώην υπουργός Προϋπολογισμού κατηγορήθηκε για ξέπλυμα χρήματος από παράνομες δραστηριότητες και φοροδιαφυγή από τους δικαστές.
Το εντυπωσιακό είναι ότι ο πρώην υπουργός είχε καταστήσει τον αγώνα κατά της φοροδιαφυγής αιχμή του δόρατος της πολιτικής του. Προσπαθώντας κάποιος να ερμηνεύσει αυτό το παράδοξο, θα μπορούσε να γίνει αρκετά πικρόχολος: Όπως λέμε «βάλε κλέφτη να πιάσει κλέφτη», έτσι κι ο Ολάντ έβαλε έναν φοροφυγά να πιάσει φοροφυγάδες. Όμως, η πραγματική εξήγηση θεωρώ ότι έχει να κάνει με την πολιτική υποκρισία, με πολιτικούς που μιλάνε για αρετή (στην περίπτωση του Καϊζάκ «φορολογική αρετή»), όταν οι ίδιοι δεν είναι καθόλου ενάρετοι.
Γεγονός είναι πάντως ότι η ζημιά για τον Ολάντ έχει γίνει. Πλέον, ο Γάλλος Πρόεδρος προσπαθεί, όσο μπορεί, να μαζέψει τις απώλειες και να βελτιώσει το προφίλ του. Χτες μάλιστα δήλωσε ότι πρέπει να «εξαλειφθούν οι φορολογικοί παράδεισοι από την Ευρώπη και τον κόσμο». Ο Ολάντ θέλει να δεσμεύσει τις τράπεζες να δημοσιοποιούν με πλήρη διαφάνεια κάθε στοιχείο που αφορά τις θυγατρικές τους. Παράλληλα, επιβάλλει στους υπουργούς να δημοσιοποιούν τα προσωπικά περιουσιακά τους στοιχεία από την προσεχή Δευτέρα.
Επίσης, ανακοίνωσε τη σύσταση φορολογικής εισαγγελικής αρχής με εθνική αρμοδιότητα, η οποία θα δρα σε υποθέσεις διαφθοράς και μεγάλης φορολογικής απάτης. Παράλληλα υποσχέθηκε πως οι κανονισμοί που διέπουν θέματα περιουσιακών στοιχείων δημοσίων αξιωματούχων θα αναθεωρηθούν πλήρως.
Μια ανώτερη αρχή «πλήρως ανεξάρτητη θα ελέγχει τα περιουσιακά στοιχεία και τις ενδεχόμενες συγκρούσεις συμφερόντων υπουργών, βουλευτών και υψηλόβαθμων αιρετών», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Ολάντ, οι 34 υπουργοί του οποίου θα δημοσιοποιήσουν από τη Δευτέρα τα περιουσιακά τους στοιχεία.
Αυτά, βέβαια, τα μέτρα, που δείχνουν σωστά, θα ήταν καλό να είχαν προηγηθεί του σκανδάλου Καϊζάκ. Όταν αποφασίζονται εκ των υστέρων, μοιάζουν με προσπάθειες να περιορισθεί το πολιτικό κόστος και όχι με μια ειλικρινή προσπάθεια να μειωθεί η φοροδιαφυγή και να διαφυλαχθεί το ηθικό κύρος μιας δημοκρατικά εκλεγμένης κυβέρνησης.