ΕΚΤΥΠΩΣΗ
Εκτύπωση αυτής της σελίδας

Αλλάζουν όλα από την κρίση

10:18 - 03 Μαρ 2009
Γρηγόρης Νικολόπουλος

Γράφει ο Γρηγόρης Νικολόπουλος

O Ηράκλειτος είπε πόλεμος πατήρ πάντων. Κατ΄ αναλογίαν σήμερα μπορούμε να πούμε ότι μητέρα όλων είναι η οικονομική κρίση. Η σημερινή οικονομική κρίση είναι ό,τι σημαντικότερο συνέβη στην ιστορία της Δύσης τις τελευταίες δεκαετίες. Μπορεί σήμερα οι ευρωπαϊκές χώρες να υποφέρουν καθώς η κρίση εξελίσσεται αλλά ταυτόχρονα διαμορφώνονται συνθήκες μεγάλων αλλαγών.

Δεν υπάρχει κανείς που να μη συμφωνεί ότι η κρίση οφείλεται στην απληστία, όπως άλλωστε συμβαίνει με όλες τις οικονομικές κρίσεις ιστορικά. Αυτή τη φορά όμως η απληστία ήταν θεσμοθετημένη και γενικευμένη. Η παγκοσμιοποίηση επέτρεψε στα στελέχη των τραπεζών όλου του κόσμου να συμμετάσχουν στο παιχνίδι και οδήγησε στη συσσώρευση εκ μέρους τους παράλογου πλούτου. Αυτό που αποδεικνύεται σήμερα είναι ότι η διαδικασία που ακολούθησαν για να πλουτίσουν οι άνθρωποι αυτοί προκάλεσε την κρίση και τη φτώχεια όλων. Τα στελέχη των τραπεζών και των επιχειρήσεων πληρώνονται με βάση την αύξηση των κερδών.

Παίρνουν, δηλαδή, εκτός από τους μισθούς τους - τους οποίους οι ίδιοι ορίζουν- τεράστια μπόνους. Και δεν μιλάμε για τις ελληνικές τράπεζες όπου τα πράγματα είναι σχετικά συγκρατημένα αλλά σε διεθνές επίπεδο οι περιουσίες που εισπράττουν οι μάνατζερ κάθε χρόνο είναι μυθικές. Το σύστημα όμως αυτό σύνδεσης της αμοιβής με την παραγωγικότητα νοσεί και νοσεί βαριά, όπως αποδείχθηκε. Τα στελέχη, προκειμένου να εισπράξουν τις μυθικές αμοιβές τους, φροντίζουν να μεγεθύνουν λογιστικά τα κέρδη των εταιρειών αναλαμβάνοντας εν γνώσει τους τεράστιους επενδυτικούς κινδύνους. Αν από τις επενδύσεις τους προκύψουν κέρδη, τα στελέχη εισπράττουν το μπόνους. Αν προκύψουν ζημιές, δεν έχουν να χάσουν τίποτε. Δεν πληρώνουν, δηλαδή, για τις ζημιές που οι ίδιοι προκαλούν στην εταιρεία και στους μετόχους της.

Τη στιγμή αυτή τα απολυμένα στελέχη των επενδυτικών τραπεζών που πτώχευσαν ή κοντεύουν να πτωχεύσουν διαθέτουν περιουσίες πολλών εκατοντάδων εκατομμυρίων και απολαμβάνουν τον πλούτο τους, ενώ εκατομμύρια μέτοχοι αυτών των εταιρειών έχουν κυριολεκτικά καταστραφεί. Και καταστρέφονται καθημερινά οι μέτοχοι όλων των επιχειρήσεων του κόσμου καθώς όλα τα χρηματιστήρια καταρρέουν. Μέτοχοι όμως δεν είναι πέντε ή δέκα χιλιάδες άνθρωποι παγκοσμίως αλλά όλοι όσοι έχουν τοποθετήσει την αποταμίευση από την εργασία τους στο Χρηματιστήριο.

Η κατάσταση αυτή αποδεικνύει επίσης ότι οι ελεγκτικοί μηχανισμοί των κρατών, δηλαδή οι επιτροπές κεφαλαιαγορών και οι κεντρικές τράπεζες, είναι ανεπαρκείς και δεν μπορούν να εξασφαλίσουν την προστασία των μετόχων. Αντίθετα, η ύπαρξή τους δημιουργεί την ψευδαίσθηση της προστασίας και «αποκοιμίζει» τους επενδυτές, οι οποίοι, αν δεν υπήρχε αυτή η ψευδαίσθηση, θα ήταν πιο επιφυλακτικοί και θα αυτοπροστατεύονταν.

Η κατάρρευση όλων των αξιών σήμερα, δηλαδή της αξίας των μετοχών, των ομολόγων, των ακινήτων, των εμπορευμάτων κτλ., έχει φέρει την οικονομική κατάσταση του δυτικού κόσμου είκοσι χρόνια πίσω. Τόσος είναι ο πλούτος που χάθηκε. Και έχει αποδείξει αυτή η κατάρρευση τη ματαιότητα της συγκέντρωσης υπερβολικού πλούτου αφού, ακόμη και αν κάποιος τα καταφέρει να τον συσσωρεύσει, νομοτελειακά θα τον χάσει έπειτα από λίγα χρόνια. Και θα τον χάσει νομοτελειακά διότι είναι η ίδια η διαδικασία συσσώρευσης τέτοια που οδηγεί στην απώλεια του πλούτου.

Ολα αυτά και μαζί πολλά άλλα που καθημερινά αποδεικνύονται από την οικονομική κρίση οδηγούν σε μεγάλες αλλαγές την παγκόσμια οικονομία. Και φυσικά δημιουργούν στις κοινωνίες νέες συνθήκες, νέα ιδανικά και νέες πολιτικές αντιλήψεις. Μπορεί ακόμη να μην είναι σαφής η νεα μορφή που θα λάβει η οικονομία, είναι όμως βέβαιον ότι το τοπίο θα είναι διαφορετικό και πολύ καλύτερο σε λίγα χρόνια.

Γρ.Νικολόπουλος

Copyright © 1999-2024 Premium S.A. All rights reserved.