Η πρώτη εντύπωση των μέτρων ήταν οτι την πληρώνουν μόνο οι δημόσιοι υπάλληλοι. Λάθος εντύπωση. Πράγματι οι δημόσιοι υπάλληλοι χάνουν δυο μισθούς και μειώνονται τα επιδόματα τους. Παραμένουν όμως μόνιμοι και ελπίζουν οτι η κυβέρνηση θα βρεί κάποιες διεξόδους για να τους βοηθήσει. Ήδη τους έκλεισε το μάτι λέγοντας οτι τα στεγαστικά δάνεια που έχουν πάρει – με πολύ χαμηλότερο επιτόκιο απο ότι όλοι οι άλλοι – απο το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, θα αναχρηματοδοτηθούν εφόσον απαιτείται. Με λίγα λόγια τους έδωσε μια λύση ανακούφισης ένα προνόμιο που ουδείς άλλος πλήν των δημοσίων υπαλλήλων έχει.
Πάμε στον ιδιωτικό τομέα όμως που θεωρητικά «την πληρώνει» λιγότερο. Κάθε άλλο παρά έτσι είναι. Οι ιδιωτικοί υπάλληλοι μένουν εντελώς απροστάτευτοι. Οι απολύσεις απελευθερώνονται, οι αποζημιώσεις απόλυσης κόβονται στη μέση, το ωράριο τους είναι ασαφές, οι υπερωρίες τους περιορισμένες. Οι επιχειρήσεις καλούνται να πληρώσουν έκτακτη εισφορά – κανείς ακόμη δεν ξέρει πόσα και επι ποιάς χρήσεως. Το περιθώριο κέρδους όσων επιζήσουν θα μειωθεί αφού η αύξηση του ΦΠΑ ανεβάζει το μερίδιο που θα εισπράττει το κράτος σε κάθε πώληση προιόντος ή σε παροχή υπηρεσίας, ενώ ταυτόχρονα η ύφεση θα πιέσει τις τιμές προς τα κάτω. Το κλείσιμο χιλιάδων επιχειρήσεων λόγω της ύφεσης θεωρείται δεδομένο απο τους εκπροσώπους της αγοράς. Η χρηματοδότηση της οικονομίας καθίσταται φοβερά δύσκολη και ας μη γελοιόμαστε τα 110 δις που μας δίνει η ΕΕ και το ΔΝΤ ούτε καν θα πλησιάσουν τα σύνορα της χώρας. Θα χρησιμοποιηθούν κατευθείαν για πληρωμή των ομολόγων που θα λήγουν. Θα βγαίνουν δηλαδή απο τη μια τσέπη των ξένων δανειστών μας και θα μπαίνουν στην άλλη τσέπη τους και εμείς ούτε που θα τα βλέπουμε.
Αυτά τα 110 δις που θα έχουν επιτόκιο 5% θα τα χρωστάμε και θα πρέπει να τα έχουμε ξεπληρώσει μέσα σε μια πενταετία. Και φυσικά δεν θα τα έχουμε τότε, όπως δεν τα έχουμε και τώρα. Στο ενδιάμεσο θα ληφθούν και πάρα πολλά άλλα μέτρα τα οποία θα περιλαμβάνουν αποκρατικοποιήσεις και πωλήσεις κάθε αξιόλογου περιουσιακού στοιχείου της χώρας, και τα έσοδα αυτά πάλι θα επιστραφούν στους δανειστές μας για να πληρώσουμε τα 110 δις και ότι άλλο τους χρωστάμε τότε. Μετά εμείς ξεχρεωμένοι θα πρέπει να επιπλεύσουμε στον διεθνή ανταγωνισμό με ότι μας απέμεινε, δηλαδή μόνο με το μυαλό και τον κόπο μας. Η χώρα όχι μόνο πτώχευσε, αλλά και φρόντισε να ξεπληρώσει την πτώχευση της ήδη, με την περιουσία της.
Ποιό είναι το θετικό όφελος για την ελληνική οικονομία και για τον ελληνικό λαό; Οτι αν επιζήσει θα είναι ατσαλωμένος απο τα προβλήματα και τις κακουχίες. Για να επιζήσει όμως πρέπει να κολυμπήσει σε αυτή την άγνωστη θάλασσα που περιγράφεται παραπάνω. Μπορεί; Ασφαλώς. Αξίζει τον κόπο όλο αυτό το κόστος; Ουδείς γνωρίζει. Το ζήτημα είναι οτι ο πολιτικός κόσμος – και τονίζω το πολιτικός κόσμος και οχι μόνο η κυβέρνηση- συμφώνησε σε αυτή την εξέλιξη. Ποτέ δεν θα μάθουμε αν η κυβέρνηση οδηγήθηκε σε αυτή την επιλογή μετά απο μια σειρά λαθών και εσφαλμένων εκτιμήσεων ή αν ήταν μια προσχεδιασμένη επιλογή γιατι θεωρούσαν οτι δεν υπάρχει άλλη λύση για να βγούμε απο το αδιέξοδο στο οποίο είχαμε φθάσει ώς οικονομία και ώς κοινωνία. Το οτι θα μείνουμε με την απορία είναι το μικρότερο κακό που θα μας συμβεί.
Το θέμα τώρα ξεφεύγει απο την εξουσία της κυβέρνησης, που απλώς θα ανακοινώνει τις αποφάσεις των εταίρων και του ΔΝΤ . Το μέλλον μας πλέον εξαρτάται απο εμάς και μόνο, δηλαδή τους πολίτες, τους εργαζόμενους, τους επιχειρηματίες, αυτό που λέμε ιδιωτικό τομέα.
Τα μέτρα ελήφθησαν μένει να δούμε τις αντιδράσεις. Οχι μόνο των αγανακτισμένων πολιτών και των συνδικάτων των εργαζομένων, αλλά και τις αντιδράσεις της ελληνικής οικονομίας σε αυτά τα πρωτόγνωρα για την Ελλάδα μέτρα. Η ελληνική οικονομία δεν είναι συνηθισμένη σε ελεύθερη λειτουργία. Στηριζόταν στις σχέσεις με το δημόσιο, στην προστασία των δικαιωμάτων των εργαζομένων με νόμους και συνδικάτα. Τώρα το δημόσιο θα υπολειτουργεί και ο ιδιωτικός τομέας θα υποφέρει απο την ύφεση αλλά και απο την απώλεια της προστασίας που είχε μέχρι σήμερα. Θα πρέπει να κινηθεί – ο ιδιωτικός τομέας – πολύ αποφασιστικά και με μεγάλη αλληλεγγύη μεταξύ εργοδοτών και εργαζομένων για να επιβιώσει κατ’ αρχήν, να φέρει αποτελέσματα στη συνέχεια και τελικά να υποκαταστήσει μέρος του δημοσίου συμμετέχοντας ενεργά στην αναπτυξιακή διαδικασία.
Ο ιδιωτικός τομέας πρέπει – και οι ευκαιρίες τώρα του δίνονται με τον περιορισμό του κράτους, το άνοιγμα των αγορών και την απελευθέρωση των επαγγελμάτων - να αναπτυχθεί όσο ποτέ. Ειναι μια ευκαιρία και μια τεράστια πρόκληση διότι οι συνθήκες οχι μόνο δεν είναι καλές, αλλά αντίθετα είναι εξαιρετικά δύσκολες. Ο ανταγωνισμός απο το εξωτερικό θα ενταθεί πολύ, χρηματοδότηση δεν θα υπάρχει, η εγχώρια ζήτηση που συντηρεί μέχρι σήμερα τις ελληνικές επιχειρήσεις θα μειωθεί δραστικά, ο ρυθμός της κοινωνίας θα αναστατωθεί.
Δυστυχώς απο σήμερα, αυτές είναι οι συνθήκες. Και μέσα σε αυτές τις νέες συνθήκες θα πρέπει να κινηθούμε και να επιβιώσουμε. Με μόνο σύμμαχο μας, το δαιμόνιο της φυλής. Όπως πάντα.