Ξεκινώντας απο τα γενικά, αυτό που μπορούμε με ρεαλισμό να περιμένουμε μέσα στους επόμενους μήνες, είναι η επιβολή φόρων στην περιουσία, δηλαδή στα ακίνητα, στις μετοχές, στα ομόλογα, στα σκάφη, στην πολυτελή διαβίωση, ακόμη και στις καταθέσεις. Αυτός ο φόρος, σε συνδυασμό με τον περιορισμό (απαγόρευση ουσιαστικά) των συναλλαγών με μετρητά που ήδη ισχύει, θα αυξήσει ασφαλώς τα φορολογικά έσοδα σε όλα τα κράτη και ενδεχομένως να έχει επιπτώσεις, όπως μεταφορά κεφαλαίων σε εκτός Ευρωζώνης χώρες, μείωση των αποταμιεύσεων, ακόμη και αποδυνάμωση του Ευρώ. Οι φόροι στην περιουσία, συζητώνται απο καιρό στα ευρωπαικά θεσμικά όργανα όπως και οι φόροι επι των συναλλαγών. Φόροι επι των συναλλαγών αναμένεται να επιβληθούν σε όλες τις «επενδυτικές» συναλλαγές καθώς η Γερμανία επιμένει ότι αυτή είναι η λύση κατά της «κερδοσκοπίας» των επενδυτικών funds. Η κυρία Μέρκελ έχει επανειλημμένως αναφερθεί στην αναγκαιότητα επιβολής φόρου Tobin εδώ και δυο χρόνια. Και αυτός ο φόρος θα αποδώσει, αλλά ενδέχεται να προκαλέσει υποβάθμιση της Ευρώπης ώς χρηματοπιστωτικό κέντρο, αν δεν επιβληθεί αντίστοιχος στην Μεγάλη βρετανία, τις ΗΠΑ και ακόμη στις χώρες της Ασίας. Το κεφάλαιο πολύ εύκολα «πετάει» για άλλες χώρες λόγω της ελεύθερης κίνησης κεφαλαίων. Και αυτός ο φόρος, όπως και ο φόρος επι της περιουσίας, μπορεί να προκαλέσει υποχώρηση της ισοτιμίας του Ευρώ και σημαντικά προβλήματα στο ευρωπαικό τραπεζικό σύστημα.
Πέραν όμως αυτών των γενικών φόρων, αναμένεται οτι το πείραμα της Κύπρου δείχνει τον δρόμο για κουρέματα στις καταθέσεις προκειμένου να αντιμετωπισθούν όποια προβλήματα υπάρχουν στα ευρωπαικά τραπεζικά συστήματα. Ήδη αυτό έχει διαφανεί απο τις δηλώσεις του Προέδρου του Νταίσελμπλουμ παρά τις προσπάθειες του να ανασκευάσει. Η λογική των γερμανών που επέβαλαν αυτόν τον φόρο είναι απλή: Δεν πρέπει τα κράτη και κατά συνέπεια οι φορολογούμενοι να πληρώνουν τις ενισχύσεις των τραπεζών που έχουν πρόβλημα κεφαλαίων εξαιτίας της κακής διαχείρισης. Και αυτή η λογική επιβάλει να πληρώσουν το κόστος πρώτα οι μέτοχοι, στη συνέχεια οι ομολογιούχοι και αν τα κεφάλαια δεν επαρκούν, οι καταθέτες. Το κούρεμα των καταθέσεων συζητείται ήδη εντόνως στην Ισπανία και στο Λουξεμβούργο, χωρίς να αποκλείεται να υιοθετηθεί και αλλού ώς μέτρο άμεσης απόδοσης.
Είναι προφανές οτι και οι φόροι επι των καταθέσεων (οι οποίοι είναι μικροί ώς ποσοστό πχ 1 τοις χιλίοις ετησίως) αλλά ακόμη περισσότερο τα «κουρέματα» των καταθέσεων προκαλούν μεγάλη δυσφορία και ανησυχία και θα οδηγήσουν σε φυγή κεφαλαίων εκτός Ευρωζώνης και σε υποχώρηση του ευρώ.
Ειδικά στην Ελλάδα τώρα, όλοι γνωρίζουμε – και επισήμως- οτι το έλλειμμα του προυολογισμού δεν μειώνεται κατά το δοκούν και αντιστοίχως, ούτε το χρέος περιορίζεται. Όλοι επίσης γνωρίζουμε οτι οι τράπεζες μας χρειάζονται δεκάδες δις ευρώ τα οποία έχουν συμφωνηθεί με την Ευρώπη και βρίσκονται στο ταμείο. Όμως η ανακεφαλαίωση των ελληνικών τραπεζών έχει καθυστερήσει σημαντικά και η ύφεση έχει αυξήσει τα τελευταία δυο χρόνια τις επισφάλειες τους. Συνεπώς θα χρειαστούν περισσότερα κεφάλαια απο όσα ήδη έχουν εγκρίνει οι Ευρωπαίοι. Απο που θα καλυφθούν αυτά τα κεφάλαια; Κατά πάσα πιθανότητα, όχι απο τους Ευρωπαίους.
Η εύκολη και πολύ πιθανή πλέον λύση είναι να καλυφθούν απο κούρεμα των καταθέσεων. Πρέπει δε να λάβουμε υπόψη μας και το γεγονός οτι στην Ελλάδα, με το τελευταίο μνημόνιο συμφωνήσαμε οτι αν υπάρχουν αποκλίσεις απο τους στόχοςυ του ελλείμματος, θα λαμβάνονται τα «αυτόματα» μέτρα, δηλαδή η κυβέρνηση θα πρέπει να εξετάζει «ισοδύναμης αξίας» με τις ακάλυπτες διαφορές απο τους στόχοςυ μέτρα και να τα επιβάλει χωρίς να ζητά επιπλέον κεφάλαια απο την Ευρωπαική Ένωση. Δεδομένου οτι η φοροδοτική ικανότητα των Ελλήνων φορολογουμένων έχει διαπιστωμένα εξαντληθεί προ πολλού, το πλέον προφανές αυτόματο μέτρο είναι η φορολόγηση των καταθέσεων.
Η Ελλάδα διαθέτει 180 δις ευρώ καταθέσεις, ποσό ικανό να καλύψει τις όποιες τρύπες του προυπολογισμού. Αναλόγως και της διάρθρωσης των καταθέσεων (δηλαδή πόσες είναι πάνω απο 100.000 ευρώ που είναι εγγυημένα) η επιβολή ενός φόρου της τάξεως του 15 έως 20% (εξωφρενικά υψηλά ποσοστά) μπορεί να αποφέρει περισσότερα απο 10 δις έσοδο άμεσα εισπρακτέο και «ηθικά δικαιολογημένο» αφού ο πολιτικός που θα το αποφασίσει θα πεί οτι καλούνται εκτάκτως να πληρώσουν οι έχοντες και κατέχοντες και να το παρουσιάσει ώς μέτρο φιλολαικό και κοινωνικά δίκαιο.
Και αυτό το μέτρο, μπορεί να οδηγήσει σε φυγή κεφαλαίων απο το Ευρώ και να μειώσει σημαντικά το διαθέσιμο στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα χρήμα.
Που θα πάνε τα λεφτά που θα φύγουν απο τις χώρες του Νότου; Καταρχήν οι πρώτες κινήσεις που διαπιστώνονται τους τελευταίους μήνες ειναι οτι πολλοί Νότιοι Ευρωπαίοι καταλήγουν στις γερμανικές τράπεζες τις οποίες θεωρούν ασφαλέστερες (χωρίς να είναι, διότι είναι υπερβολικά εκτεθειμένες σε κακά ναυτιλιακά δάνεια), στην Ελβετία και στην Αγγλία, που δεν έχουν ευρώ. Πολύ χρήμα κατευθύνεται και στη Σιγκαπούρη που είναι η «Ελβετία της Ασίας» η οποία όμως απαιτεί πλέον ελάχιστη κατάθεση 3 εκατομυρίων ευρώ για να ανοίξει κάποιος μη κάτοικος λογαριασμό καταθέσεων.
Όλα αυτά τα μέτρα που εντάσσονται σε μια γερμανική λογική πειθαρχίας και τιμωρίας, δεν είναι καλά νέα για την Ευρώπη. Εξασφαλίζουν ύφεση και ανεργία και αλλάζουν τη λογική του αποταμιευτή αλλά και του επενδυτή. Η «γερμανική» Ευρώπη γίνεται πολύ γρήγορα ένας αφιλόξενος τόπος για τις επιχειρήσεις και τις επενδύσεις, αλλά και για τους αποταμιευτές οι οποίοι έχουν πλέον άλλες επιλογές, εκτός Ευρωζώνης. Και η Ευρώπη αυτό θα το πληρώσει σύντομα και ενδεχομε΄νως να μην μπορεί καν να το αντιμετωπίσει. Διότι η βάση της οικονομίας είναι το τραπεζικό σύστημα και η βάση του τραπεζικού συστήματος είναι η πίστη οτι εγώ θα βάλω τα λεφτά μου στην τράπεζα και η τράπεζα θα μου τα δώσει πίσω όταν τα χρειάζομαι. Αν η τράπεζα δεν μου τα δώσει πίσω ή μου τα δώσει «κουρεμένα» , δεν θα βάλω τα λεφτά μου στην τράπεζα.