Τουλάχιστον ο πολιτικός κόσμος το έχει πλέον αντιληφθεί αυτό, ακόμη και η αριστερά, η οποία παριστάνει για λόγους μικροπολιτικής οτι δεν το καταλαβαίνει ή οτι δεν το αποδέχεται. Η σημερινή κυβέρνηση τα γνωρίζει αυτά καλύτερα μοιάζει να κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση.
Οι πολιτικές που εξαγγέλει αποσκοπούν στην ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταικούρας σε συνέντευξη του παρουσίασε με ψυχραιμία και σοβαρότητα τις κινήσεις που κάνει για να ενισχύσει την επιχειρηματικότητα, να περιορίσει τη φοροδιαφυγή και να βοηθήσει την ανάπτυξη. Ξεκαθάρισε επίσης κάτι πολύ σημαντικό σχετικά με τα πλεονάσματα και το χρέος, οτι αυτά δεν θα γίνουν ούτε με "τσαμπουκά" τύπου Βαρουφάκη, ούτε με "παρακάλια" τύπου Τσίπρα, αλλά θα γίνουν με τη διαμόρφωση των κατάλληλων συνθηκών στην οικονομία. Πολύ πιο ρεαλιστική, έντιμη και ειλικρινής προσέγγιση από όσες έχουμε δεί μέχρι σήμερα.
Το ζήτημα τώρα είναι - αν δεχτούμε οτι η κυβέρνηση ξέρει τι πρέπει να κάνει και προσπαθεί να το κάνει - να δούμε ποιός είναι και ο ρόλος των επιχειρηματιών.
Μέχρι σήμερα οι επιχειρηματίες και οι φορείς τους, φώναζαν για τη μείωση των φόρων. Η μείωση των φόρων ξεκίνησε και προχωράει. Επίσης ανακοινώνονται και άλλα μέτρα που θα περιορίσουν το κόστος της γραφειοκρατίας. Όμως οι επιχειρηματίες μοιάζουν να έχουν μείνει λίγο πίσω. Επιμένουν να ζητάνε διαρκώς από το κράτος διευκολύνσεις, ακόμη και ανέφικτες και συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν τα προβλήματα τους με "γκρίνια".
Όπως όλοι οι Έλληνες και οι επιχειρηματίες έχουν μάθει να λειτουργούν με το "ρουσφέτι" και τη γνωριμία με υπουργούς. Τα υπουργικά γραφεία κατακλύζονται από αιτήματα επιχειρηματιών που ζητούν ο καθένας και από μια "διευκόλυνση". Το ίδιο κάνουν και οι φορείς των παραγωγικών τάξεων. Ζητούν όλοι επενδύσεις, αλλά δεν φέρνουν τα λεφτά τους από το εξωτερικό για να επενδύσουν. Τι περιμένουν; Να επενδύσουν πρώτα οι ξένοι;
Σε πολύ μεγάλο βαθμό οι επιχειρηματίες φτάνουν να ζητούν από την εκάστοτε κυβέρνηση να κάνει τη δουλειά τους.
Για παράδειγμα στον τουρισμό. Φέτος η χρονιά δεν πήγε τόσο καλά, ήταν μειωμένα τα έσοδα σε σχεση με πέρυσι κατά 20% (λένε οι περισσότεροι επιχειρηματίες). Οι αιτίες που εκ των υστέρων ερμηνεύουν το θέμα είναι οτι φέτος "άνοιξε" η Τουρκία, είχαμε Ευρωεκλογές, είχαμε εκλογές στην Ελλάδα, οτι ο εμπορικός πόλεμος και η απειλή της ύφεσης επηρέασαν τη διεθνή ζήτηση κλπ.
Και ζητούν από την κυβέρνηση να "λύσει" αυτά τα προβλήματα. Δεν μπορεί. Και είναι αμφίβολο αν αυτές ήταν πράγματι οι αιτίες, ή κάποιες άλλες που οι επιχειρηματίες και οι φορείς τους δεν θέλουν να παραδεχτούν. Για παράδειγμα οι ληστρικές τιμές σε Μύκονο και Σαντορίνη τις οποίες όμως αντιγράφουν και οι υπόλοιποι, το πρόχειρο, ή ας πούμε μη επαγγελματικό επίπεδο υπηρεσιών και γενικότερα η λογική της "αρπαχτής" που επικρατεί σε ολόκληρη τη χώρα.
Το τουριστικό προιόν στην Ελλάδα έχει βελτιωθεί, αλλά η σχέση τιμής και ποιότητας στηρίζεται σχεδόν αποκλειστικά και μόνο στη φυσική ομορφιά και στο καλό κλίμα. Ούτε στο καλό σέρβις, ούτε στην υψηλή ποιότητα, ούτε στην υψηλή αισθητική. Αρκετές επιχειρήσεις όμως πήγαν καλύτερα φέτος παρά την κρίση, και αυτό επιβεβαιώνει το γεγονός οτι για την πτώση των εσόδων τους ευθύνονται κυρίως οι ίδιες οι επιχειρήσεις που προσπαθούν να "βγάλουν από τη μύγα ξύγκι".
Ανάλογη κατάσταση επικρατεί και στους εξαγωγείς που ζητούν συνέχεια ενίσχυση. Η αύξηση των εξαγωγών εξαρτάται από το προιόν και την τιμή του. Σε αυτό έχει ρόλο το κράτος στο βαθμό που επηρεάζει αυξητικά το κόστος παραγωγής μέσω της γραφειοκρατίας. Όμως η μείωση του κόστους της γραφειοκρατίας δεν μπορεί να αφορά μόνο τις εξαγωγικές αλλά όλες τις επιχειρήσεις. Για να γίνουν εξαγωγές πρέπει κάποιοι να σηκωθούν από την καρέκλα τους και να πάνε να πουλήσουν. Με κόπο, επιμονή, με κόλπα, με κάθε τρόπο. Πόσοι είναι αυτοί που το κάνουν; Πολύ λίγοι, διότι είναι δύσκολο, είναι αμφίβολης επιτυχίας, αφήνει σχετικά χαμηλά περιθώρια κέρδους. Αλλά έτσι γίνονται οι εξαγωγές.
Πράγματι το κράτος πρέπει και μπορεί να βοηθήσει το γενικότερο επιχειρηματικό περιβάλλον, αλλά δεν είναι η δουλειά του, ούτε να πάει να πουλήσει στο εξωτερικό, ούτε να προσφέρει τουριστικές υπηρεσίες.
Επαναλαμβάνω οτι εφόσον πράγματι υπάρχουν πετυχημένες εξαιρέσεις, αποδεικνύουν οτι η επιτυχία εξαρτάται από την επιχείρηση και όχι από το κράτος.
Εν πάση περιπτώσει, αν υποθέσουμε οτι αυτή η κυβέρνηση κινείται στη σωστή κατεύθυνση και προσπαθεί, πρέπει και οι επιχειρηματίες να αναλάβουν τις ευθύνες τους και τις υποχρεώσεις τους και να μη τα περιμένουν όλα από το κράτος, το οποίο ορθώς οι ίδιοι και όλοι μας κατηγορούμε επί δεκαετίες οτι παρεμβαίνει στον ιδιωτικό τομέα.