Ή μάλλον φερόταν έτσι μέχρι προχθές, όταν ξαφνικά ο πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον έκανε ένα τηλεοπτικό διάγγελμα στο οποίο είπε ότι “θέλω να είμαι ευθύς με τους πολίτες, πολλές οικογένειες θα χάσουν τους αγαπημένους τους πριν την ώρα τους”. Την ίδια στιγμή οι κορυφαίες βρετανικές εφημερίδες δημοσιεύουν προβλέψεις ότι θα νοσήσει το 70% του πληθυσμού και ότι ενδεχομένως να υπάρξουν 500.000 θάνατοι στην Αγγλία.
Ο Μπόρις Τζόνσον εξήγησε ότι η κυβέρνηση ακολουθεί τα σχέδια που προτείνουν οι επιστήμονες και χονδρικά η τακτική τους περιλαμβάνει 3 φάσεις. Την φάση καθυστέρησης, την φάση συγκράτησης και την φάση μετρίασης.
Στο σχετικό κείμενο που εξέδωσε το εθνικό σύστημα υγείας εξηγεί ότι οι τρεις φάσεις έχουν μεταξύ τους “ρευστά” όρια και ότι η πρώτη φάση αποσκοπεί στην καθυστέρηση ουσιαστικά (αν το αντιλαμβάνομαι σωστά) της προσέλευσης των πολιτών στο σύστημα υγείας για να κάνουν τεστ. Προσπαθούν επίσης να αποφύγουν κοσμοσυρροή στα νοσοκομεία από διαφόρους που φοβούνται ότι έχουν τον ιό ενώ έχουν απλώς ένα κρύωμα ή μια άλλη γρίππη.
Η δεύτερη φάση η οποία όπως είπαν ξεκινάει τώρα (νωρίτερα από ότι περίμεναν) μπορεί να περιλαμβάνει μέτρα όπως αυτά που πήραμε εμείς και οι ιταλοί, δηλαδή κλείσιμο σχολείων, ακύρωση εκδηλώσεων, αποφυγή συναθροίσεων κλπ ώστε να περιοριστεί κατά το δυνατόν η “έκρηξη” της εξάπλωσης. Όμως μάλλον είναι αργά πια για αυτό διότι περιμένουν ήδη μια εκρηκτική εξάπλωση τις επόμενες ημέρες. Σκοπός των μέτρων περιορισμού είναι να σπρώξουν προς το καλοκαίρι την επιβάρυνση του συστήματος υγείας ελπίζοντας ότι το σύστημα θα είναι πιο οργανωμένο. Και κάποια στιγμή θα περάσουν στην τρίτη φάση της μετρίασης, κατά την οποία σύμφωνα πάντα με τις ανακοινώσεις του εθνικού συστήματος υγείας σκοπός θα είναι να καταφέρει να ρυθμίσει τις υποδομές του συστήματος υγείας έτσι ώστε να μπορούν να εξυπηρετήσουν όσο πιο πολλούς μπορούν.
Ουσιαστικά πρόκειται για την ίδια τακτική που ακολουθούν και οι άλλες χώρες, όμως η αδράνεια της πρώτης φάσης βοήθησε στην ταχεία εξάπλωση. Η Αγγλία μετράει ήδη πολλά κρούσματα και υπολογίζει ότι προφανώς είναι πολλαπλάσιοι οι φορείς του ιού από όσους εκτιμούσε για αυτό περνάει καθυστερημένα στη δεύτερη φάση. Στην πραγματικότητα απέφυγε την φάση των τεστ και την ιχνηλάτηση θεωρώντας ότι δεν είχε νόημα γιατί χωρίς ουσιαστικά να προσφέρει βοήθεια στους ασθενείς, θα φόρτωνε τις υγειονομικές υπηρεσίες, πράγμα που συνέβη στην Ιταλία και εδώ σε κάποιο βαθμό. Στη φάση εξάπλωσης του ιού που βρισκόμαστε σήμερα δεν έχει νόημα το τεστ, ούτε είναι δυνατή πλέον η ιχνηλάτηση. Οι αριθμοί αυξάνονται ραγδαία και όσοι νοσούν ελαφρά θα κάθονται σπίτι με οδηγίες από το τηλέφωνο ενώ στα νοσοκομεία θα μπαίνουν μόνο όσοι διατρέχουν άμεσο κίνδυνο για τη ζωή τους. Το ζήτημα είναι αν τα νοσοκομεία θα μπορούν να καλύψουν έστω αυτούς που κινδυνεύουν άμεσα διότι ο αριθμός κλινών στις εντατικές είναι περιορισμένος.
Ελπίδα και εδώ και παντού είναι να ζεστάνει γρήγορα ο καιρός και να έχει περιορισμένο κύκλο ζωής ο ιός. Ελπίδα επίσης είναι να μη μεταλλαχθεί προς ισχυρότερη εκδοχή και φυσικά να βρεθεί κάποιο φάρμακο αρχικά και στη συνέχεια εμβόλιο.
Το ενδιαφέρον στοιχείο που περιέχουν οι επίσημες οδηγίες του εθνικού συστήματος υγείας της Αγγλίας είναι ότι στην τρίτη φάση, όταν πλέον οι φορείς θα είναι πάρα πολλοί, δεν υπάρχει λόγος περιορισμού στα σπίτια. Θα θεωρείται φορέας ολόκληρος ο πληθυσμός και τα νοσοκομεία θα ασχολούνται μόνο με τις επείγουσες περιπτώσεις.
Παρά την φαινομενική αδιαφορία λοιπόν, η τακτική της Αγγλίας δεν είναι παράλογη. Μπορεί να αποδειχθεί λανθασμένη ή μπορεί να αποδειχθεί σκληρή και κυνική αλλά ρεαλιστική.
Η ουσία είναι πως ούτως ή άλλως, κανένα σύστημα υγείας καμίας χώρας δεν μπορεί να αντιμετωπίσει πανδημία με τέτοια έξαρση, όπως είναι και γεγονός ότι οι γιατροί δεν μπορούν να βοηθήσουν στην ίαση. Συνεπώς το ζητούμενο για όλες τις χώρες είναι να αυξήσουν και να ενισχύσουν όσο μπορούν τις εντατικές μονάδες, να κινητοποιήσουν όλους τους γιατρούς και τους νοσοκόμους και να περιορίσουν την πρόσβαση στα νοσοκομεία αυτών που θα τρέχουν πανικόβλητοι εκεί αλλά χωρίς λόγο. Το να συνεχίσουμε να μετράμε κρούσματα και να συνιστούμε στους πολίτες να κάνουν το τεστ αν δεν έχουν σοβαρά συμπτώματα, μόνο στατιστικούς λόγους εξυπηρετεί και στην ουσία μεγεθύνει τον πανικό που με τη σειρά του προκαλεί ένα πλήθος προβλημάτων, όπως ελλείψεις φαρμάκων, αντισηπτικών, τροφίμων κλπ.
Οι Αγγλοι ήταν πάντα της λογικής Keep Calm and Carry On και νομίζω οτι αυτή είναι η λογική που πρέπει να επικρατήσει διεθνώς, παρόλο που είναι πραγματικά εξωφρενική για απείθαρχους και θερμόαιμους λαούς (ονόματα δε λέμε, υπολήψεις δεν θίγουμε). Σε αυτή τη φάση που είμαστε όμως το μόνο που μπορούμε να πούμε είναι Keep Calm and Wash your Hands.