Άρθρο 19 ν. 4915/2022, άλλως «…Το άλλο με τον Τοτό το ξέρετε…»
Η χώρα διαθέτει εξαιρετικά μυαλά. Δυστυχώς, όμως, μια η κρίση, μια η αναξιοκρατία και γραφειοκρατία, τα περισσότερα καλά μυαλά μετακομίζουν στο εξωτερικό. Μάταια προσπαθεί η κυβέρνηση να τους φέρει πίσω. Όσοι βλέπουν τι συμβαίνει στο εξωτερικό, καταλήγουν ότι η πατρίδα είναι ένας υπέροχος τόπος για καλοκαιρινές διακοπές. Τίποτε περισσότερο. Εδώ έμειναν μόνο οι βολεμένοι, κάποιοι επιτήδειοι και εκείνοι που δεν μπορούν να φύγουν.
Οι βολεμένοι είναι μία δυσανάλογα μεγάλη κατηγορία, η οποία αποτελείται κυρίως από δημοσίους και δημοτικούς υπαλλήλους, και από υπαλλήλους ανεξάρτητων, (συνήθως μόνο κατ’ όνομα), αρχών. Οι επιτήδειοι, είναι εκείνοι που γνωρίζουν τους βολεμένους. Κατά την προσφιλή έκφραση των καιρών διαπλέκονται με αυτούς.
Στον τόπο αυτό όλοι δουλεύουν για τους βολεμένους. Με τους φόρους τους πληρώνουν τους επίσημους μισθούς τους και με ό,τι περισσεύει πληρώνουν «γρηγορόσημα» και λογιών - λογιών «φακελάκια» συμπληρώνοντας τα ελλείματα στο εισόδημά των βολεμένων. Όλες οι κυβερνήσεις συντηρούν αυτή την κατάσταση για να έχουν τους βολεμένους ευχαριστημένους, μια και αυτοί με τα μέλη των οικογενειών τους αποτελούν σημαντικό μέρος του εκλογικού σώματος. Και, είναι βέβαια γνωστό, ότι τίποτε δεν ενδιαφέρει τους κυβερνώντες περισσότερο από την παραμονή τους στην εξουσία.
Στα πλαίσια της συντήρησης της κατάστασης αυτής, εντάσσεται και η πρόσφατη διάταξη του άρθρου 19 του 4915/2022, σύμφωνα με την οποία σε περίπτωση που υφίσταται αδυναμία έκδοσης πιστοποιητικού ΤΑΠ, το οποίο είναι απαραίτητο για την μεταβίβαση ακινήτου, ο μεταβιβάζων ή ο αποκτών μπορεί να καταβάλλει το 3 τοις χιλίοις του τιμήματος ή της αντικειμενικής αξίας στο συμβολαιογράφο, ποσό το οποίο ο συμβολαιογράφος το αποδίδει στο δήμο, ο δε δήμος εντός 3 μηνών το επιστρέφει ή το συμψηφίζει με οφειλές.
Όσο και αν αυτό ακούγεται κωμικό, με τη διάταξη αυτή επιχειρείται να εισαχθεί ένας κανόνας δικαίου. Συνηθίζεται στην ερμηνεία του δικαίου να ερευνάται ο σκοπός του κανόνα. Αυτό που στα νομικά το λέμε “ratio”. Ο σκοπός αυτός είναι χρήσιμος για να διαπιστώσουμε εάν ο κανόνας υπηρετεί το σκοπό. Είναι αλήθεια ότι όσοι προσπάθησαν να αποκτήσουν ΤΑΠ χωρίς να έχουν κάποιο γνωστό ή με τον γνωστό τρόπο, ακόμα περιμένουν. Λέγεται ότι ο σκοπός του πιο πάνω κανόνα είναι να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της καθυστέρησης στην έκδοση του ΤΑΠ. Δηλαδή, για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα, οι σοφοί νομοθέτες πήραν την κατάσταση στα χέρια τους, και ψήφισαν τον πιο πάνω κανόνα δικαίου. Όμως το πρόβλημα των νομοθετών είναι ότι οι περισσότεροι από αυτούς είναι και αυτοί βολεμένοι. Και σαν τέτοιοι, δεν ξεκουνιούνται από την καρέκλα τους να δουν πως λειτουργεί η αγορά.
Το αποτέλεσμα είναι ότι οι συμβολαιογράφοι, οι οποίοι έχουν καταντήσει εισπράκτορες του δημοσίου, δικαίως, ανακοίνωσαν ότι απέχουν από συμβόλαια μεταβίβασης ακινήτων. Βέβαια, και να μην απείχαν, και πάλι δεν θα γινόντουσαν συμβόλαια, ελλείψει αγοραστών. Διότι, το εδάφιο δ΄ της πιο πάνω διάταξης προβλέπει ότι εάν προκύψει οφειλή ο μεταβιβάζων ή ο αποκτών υποχρεούται να εξοφλήσει το ποσό. Και εντάξει…, σωστό είναι ο μεταβιβάζων, δηλαδή ο πωλητής του ακινήτου να εξοφλήσει τα χρέη του προς το δήμο, ο αποκτών, όμως, δηλαδή ο αγοραστής γιατί θα πρέπει να πληρώσει τα χρέη του μεταβιβάζοντος. Για την ευφάνταστη αυτή περίπτωση της ευθύνης του αγοραστή για τα χρέη του πωλητή μάλλον ταιριάζει «γάντι» το γνωστό άσμα του Μηλιώκα «… Να δεις που κάποτε θα μας πούνε και…».
Ως προς την επιστροφή του ποσού εάν δεν υπάρχουν οφειλές, κύριοι νομοθέται, μόνο ένα σχόλιο ταιριάζει: «το άλλο με τον Τοτό το ξέρετε…;». Έχετε προσπαθήσει να πάρετε «ρέστα…» από κάποιο Δήμο;
Η μόνη δικαιοπολιτικά ορθή λύση θα ήταν να προβλεφθεί ότι εάν δεν εκδοθεί το πιστοποιητικό εντός μίας αποκλειστικής προθεσμίας 15 ημερών, από την υποβολή της αίτησης δεν απαιτείται η προσκόμιση ΤΑΠ για την σύνταξη συμβολαίου. Ενδεχομένως ένας τέτοιος κανόνας δικαίου, θα αποτελούσε κίνητρο στους δήμους να υποχρεώσουν κάποιους βολεμένους να κάνουν τη δουλειά τους.
Καταλήγουμε συνεπώς, ότι η αληθής “ratio” της διάταξης δεν είναι άλλη από το να εισπράττουν οι δήμοι χρήματα, που πολλές φορές δεν τους οφείλονται, δηλαδή δανεικά και αγύριστα. χωρίς να πιέζονται οι βολεμένοι.