ΕΚΤΥΠΩΣΗ
Εκτύπωση αυτής της σελίδας

Αντέχει η ελληνική οικονομία - δεν πιέζεται για εκλογές ο Μητσοτάκης

11:07 - 11 Ιουλ 2022
Γρηγόρης Νικολόπουλος

Γράφει ο Γρηγόρης Νικολόπουλος

Δυο θετικές εκπλήξεις σχετικά με την ελληνική οικονομία είχαμε αυτή την εβδομάδα. Πρώτον η κολοσσιαία διεθνής τράπεζα HSBC αναβάθμισε τις προβλέψεις της για την οικονομία σε μια έκθεση που έχει τίτλο : “Επιβράδυνση; όχι εδώ!” Και δεύτερον το Ίδρυμα Οικονομικών και βιομηχανικών Ερευνών ΙΟΒΕ, επίσης δημοσίευσε προβλέψεις για ταχύτερο ρυθμό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας.

Η μεν HSBC προβλέπει ρυθμό ανάπτυξης 6,5% φέτος από 4% που ήταν η προηγούμενη πρόβλεψη της, θεωρώντας ότι η πολύ καλύτερη από την αναμενόμενη πορεία των τουριστικών εσόδων θα δώσει μια ώθηση της τάξης του 2-3% επιπλέον στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Παρατηρεί επίσης ότι οι αυξήσεις του 10% περίπου που έχει δώσει ως τώρα η κυβέρνηση στον βασικό μισθό εξισορροπούν την αρνητική επίδραση του πληθωρισμού στο επίπεδο ζωής των νοικοκυριών. Όμως επισημαίνει ότι οι επενδύσεις παραμένουν σε χαμηλό επίπεδο και πρέπει να αυξηθούν, παρά το γεγονός ότι αυξήθηκαν κατά 3,7% το πρώτο τρίμηνο του έτους. Ως “λοκομοτίβες” της ανάπτυξης η HSBC θεωρεί εκτός του τουρισμού τους κλάδους των υπηρεσιών και των κατασκευών, ενώ παρατηρεί την μείωση της παραγωγής του κλάδου της μεταποίησης κατά 2,6% το πρώτο τρίμηνο του έτους.

Το ΙΟΒΕ ανακοίνωσε ότι προβλέπει ρυθμό ανάπτυξης 3,5% - 4% για φέτος έναντι 2,5-3% που ήταν η προηγούμενη πρόβλεψη του. Για τον πληθωρισμό τον βλέπει να διαμορφώνεται τελικά σε 9 - 9,6% και την ανεργία να διατηρείται σε επίπεδο 12-12,4%.

Οι προβλέψεις του ΙΟΒΕ λαμβάνουν υπόψη τη συνέχιση του πολέμου στην Ουκρανία, αλλά διατυπώνεται μια επιφύλαξη σχετικά με τις προβλέψεις αν υπάρξουν δραματικές αλλαγές, όπως πχ η διακοπή των ροών ρωσικού αερίου προς τη Δύση.

Όπως προκύπτει από τις προβλέψεις των δυο οργανισμών η ελληνική οικονομία αποδεικνύεται ότι έχει σχετικά ισχυρή αντοχή στις εισαγόμενες πιέσεις. Το ερώτημα είναι πόσο καιρό μπορεί να διατηρήσει αυτές τις ικανοποιητικές επιδόσεις και πόσο θα επιβαρυνθούν τα νοικοκυριά από τον πληθωρισμό και την αύξηση του κόστους της ενέργειας τον ερχόμενο χειμώνα.

Σχετικά με το κόστος της ενέργειας, πρέπει να εξηγηθεί η διαφορά του τρόπου διαμόρφωσης της τιμής του πετρελαίου από την τιμή του φυσικού αερίου. Η εξήγηση είναι απλή: Η τιμή του πετρελαίου διαμορφώνεται διεθνώς σε σχέση με την προσφορά και τη ζήτηση. Όμως με 100 εκατομμύρια βαρέλια ημερήσια παραγωγή από διαφορετικούς παραγωγούς, είναι δύσκολο να αυξηθεί η τιμή του σε δυσθεώρητα επίπεδα. Αντίθετα η τιμή του φυσικού αερίου δεν διαμορφώνεται παγκοσμίως, αλλά “τοπικά” κατά κάποιο τρόπο. Η εξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο είναι τόσο μεγάλη που το κόστους του εκτοξεύεται για τους Ευρωπαίους εξαιτίας του “τοπικού” περιορισμού προσφοράς αερίου. Δεν ισχύει όμως το ίδιο για την τιμή του φυσικού αερίου σε άλλες περιοχές.

Αυτό που βλέπουμε σήμερα είναι ότι ενώ η τιμή του φυσικού αερίου για την Ευρώπη - και την Ελλάδα - βρίσκεται στα ύψη και αναμένεται ότι θα αυξηθεί ακόμη περισσότερο, η τιμή του πετρελαίου υποχωρεί διεθνώς και φυσικά αυτό ευνοεί και την Ευρώπη και την Ελλάδα, στο βαθμό που μπορεί να χρησιμοποιεί πετρέλαιο αντί για φυσικό αέριο. Αυτό εξάλλου επεσήμανε και ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στην ομιλία του στη Βουλή, λέγοντας ότι προσπαθεί να περιορίσει την επίδραση της τιμής του φυσικού αερίου στην τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος.

Η τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος είναι το κλειδί για την αντοχή του πορτοφολιού των νοικοκυριών και τελικά θα παίξει καθοριστικό ρόλο στην αντιμετώπιση των δυσκολιών του ερχόμενου χειμώνα. 

Μέχρι στιγμής η κυβέρνηση αντιμετωπίζει την αύξηση της τιμής του ρεύματος με ενισχύσεις στα νοικοκυριά και επιδότηση του λογαριασμού. Παράλληλα υπερφορολογεί τα υπερκέρδη (όπως ατυχώς τα χαρακτηρίζει) των επιχειρήσεων που πουλάνε ρεύμα. Και οι άλλες χώρες προχωράνε σε πολύ δραστικά μέτρα προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις αυξήσεις της τιμής του ηλεκτρικού, με τη Γαλλία να κρατικοποιεί τη “γαλλική ΔΕΗ” για να ελέγξει τις τιμές. 

Παρά το γεγονός ότι όλες οι διεθνείς προβλέψεις για τον πόλεμο και την ενεργειακή κρίση είναι αρνητικές, δεν αποκλείεται τελικά η Ελλάδα να καταφέρει να περιορίσει τις αρνητικές επιδράσεις. Αφενός γιατί η εξάρτηση της από το ρωσικό φυσικό αέριο είναι περιορισμένη και έχει επιλογές κάλυψης των ενεργειακών αναγκών της από άλλες πηγές και αφετέρου διότι ο τουρισμός της προσφέρει ένα σημαντικό οικονομικό βοήθημα το καλοκαίρι ενισχύοντας τα εισοδήματα των νοικοκυριών και δίνοντας παράλληλα στην κυβέρνηση τη δυνατότητα λόγω αυξημένων εσόδων να συνεχίσει να στηρίζει το εισόδημα νοικοκυριών και επιχειρήσεων τους επόμενους μήνες.

Σημαντικό ρόλο θα παίξει στην αντοχή των νοικοκυριών έναντι της ακρίβειας και του πληθωρισμού και η δική τους υπεύθυνη συμπεριφορά που συνδέεται αφενός με περιορισμό της κατανάλωσης και αφετέρου με περιορισμό της κατανάλωσης ενέργειας. 

Όλα αυτά, αν τα δει κανείς υπό το πολιτικό πρίσμα, αμφισβητούν την ευρέως διαδεδομένη αντίληψη ότι η κυβέρνηση δεν θα αντέξει πολιτικά τον ερχόμενο χειμώνα και ότι πρέπει άμεσα να πάει σε εκλογές. 

Ο Πρωθυπουργός είναι σαφές ότι δεν επιθυμεί να κάνει εκλογές το φθινόπωρο και αν τελικά το αποφασίσει θα το κάνει πιεζόμενος από τα δικά του κυρίως στελέχη. Όμως η θετική αναθεώρηση των προβλέψεων για την ανάπτυξη και οι αντοχές που παρουσιάζει η ελληνική οικονομία απέναντι σε αυτή την παγκόσμια πληθωριστική έκρηξη του δίνουν τώρα περιθώρια και μειώνουν την πίεση για εκλογές. Το πότε θα γίνουν είναι απόφαση του Μητσοτάκη ο οποίος έχει αυτή τη στιγμή την άνεση να εξαντλήσει την τετραετία αν προβλέπει ότι η θέση των νοικοκυριών δεν θα επιδεινωθεί τον χειμώνα. Σε κάθε περίπτωση, μπορεί να αποφασίσει να επισπεύσει τις εκλογές το φθινόπωρο, αν θεωρεί το τον ευνοεί η συγκυρία, αλλά αυτή η απόφαση δεν επιβάλλεται από την πορεία της οικονομίας.

Copyright © 1999-2024 Premium S.A. All rights reserved.