Μια εβδομάδα πριν από τις εκλογές, το ερώτημα είναι “που βρισκόμαστε;” σε σχέση με τα πολιτικά κόμματα που διεκδικούν την ψήφο μας.

Οι ανακοινώσεις Μητσοτάκη για την ενίσχυση των πορτοφολιών όλων των νοικοκυριών μέσω της αύξησης του κατώτατου μισθού και του αφορολογήτου, βελτιώνουν σημαντικά την αγοραστική δύναμη των εργαζόμενων και τους βοηθούν να αντιμετωπίσουν την ακρίβεια. Σε αντίθεση με τα επιδόματα που χρησιμοποιήθηκαν μέχρι σήμερα για εισοδηματικές ενισχύσεις, αυτά τα μέτρα είναι μόνιμα και ενισχύουν παράλληλα και τη διάθεση για εργασία η οποία είχε υποχωρήσει σε πρωτοφανώς χαμηλά επίπεδα τα τελευταία χρόνια. Η ενίσχυση των εισοδημάτων μπορεί να συμβάλει καθοριστικά στην ανάπτυξη της οικονομίας και στην βελτίωση της αγοράς εργασίας. Δημοσιονομικά η δυνατότητα υπάρχει και δεν δημιουργείται πρόβλημα. Αυτό που πρέπει όμως να γίνει παράλληλα είναι η ταχύτερη μείωση του κόστους για τις επιχειρήσεις, αφού με την αύξηση των μισθών αυξάνονται και τα επιπλέον ποσά για ασφαλιστικές εισφορές και φόρους που επιβαρύνουν τους μισθούς. Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις θα έχουν αύξηση του κόστους τους εξαιτίας των αυξήσεων και αυτό δημιουργεί πράγματι πρόβλημα στην οικονομία.

Η μακρά εκλογική περίοδος εφόσον γίνουν περισσότερες από μια εκλογικές αναμετρήσεις, βλάπτει και την οικονομία και την πορεία της χώρας προς την ανάπτυξη. Και μέχρι να υπάρξει σταθερή και ισχυρή κυβέρνηση ο πολιτικός κίνδυνος θα είναι αυξημένος και οι δουλειές θα είναι σε αναμονή. Αν αποκλείσουμε το ενδεχόμενο αυτοδυναμίας την πρώτη Κυριακή λόγω απλής αναλογικής και αν τα αποτελέσματα αυτή την Κυριακή δεν προδιαθέτουν το πρώτο κόμμα να την κυνηγήσει τη δεύτερη Κυριακή, το καλύτερο σενάριο για τη χώρα θα είναι μια κυβέρνηση συνεργασίας την πρώτη Κυριακή.

Το πλήθος των πυροσβεστικών παρεμβάσεων της κυβέρνησης για να διορθώσει κακώς κείμενες εκκρεμότητες δεκαετιών λίγο πριν τις εκλογές, έχουν μεν θετικό αποτέλεσμα για τους πολίτες, από την άλλη μεριά όμως αποδεικνύουν πόσα πολλά έπρεπε να έχουν γίνει και δεν έγιναν. Επιγραμματικά αναφέρω τις παραγραφές των κλήσεων της τροχαίας και της δημοτικής αστυνομίας, τις παραγραφές και τις ρυθμίσεις των ασφαλιστικών εισφορών, τις ρυθμίσεις συσσωρευμένων οφειλών, τα κόκκινα δάνεια, το “μορφωτικό επίπεδο” των καλλιτεχνών.

Τα κόκκινα δάνεια δεν βαραίνουν πια καταστροφικά τους ισολογισμούς των ελληνικών τραπεζών, όμως παραμένουν σε εκκρεμότητα πνίγοντας την ελληνική οικονομία. Οι τράπεζες δηλαδή απηλλάγησαν από αυτά, αλλά οι οφειλέτες όχι. Αποτέλεσμα είναι ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις και μεγάλο μέρος των ελληνικών νοικοκυριών δεν μπορεί να χρηματοδοτηθεί από τις τράπεζες επειδή χρωστάει. Και οι τράπεζες που αναζητούν λειτουργική κερδοφορία, δεν έχουν σε ποιον να δώσουν δάνεια. Έχουμε λοιπόν επιχειρήσεις που χρειάζονται δάνεια και τράπεζες που θέλουν να δώσουν δάνεια, αλλά δεν μπορούν διότι οι επιχειρήσεις που τα χρειάζονται δεν επιτρέπεται να δανειοδοτηθούν επειδή χρωστάνε στα funds στα οποία οι τράπεζες πούλησαν τα χρέη τους.

Το 2023 θα είναι χρονιά κορύφωσης των μεγάλων προκλήσεων που αντιμετωπίζει ολόκληρος ο κόσμος, η Ευρώπη εντονότερα και η Ελλάδα με κάποιες διαφοροποιήσεις, μάλλον προς όφελος της.
Η αλματώδης αύξηση του πληθωρισμού στην Ευρώπη το 2022 αντιμετωπίστηκε με αυξήσεις επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Πολλοί οικονομολόγοι, μεταξύ των οποίων και ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος κ. Γιάννης Στουρνάρας έχουν επισημάνει ότι η αντιμετώπιση αυτή δεν αποδίδει διότι ο πληθωρισμός δεν οφείλεται σε αυξημένη ζήτηση αλλά σε διαταραχές στην προσφορά. Επισημαίνουν επίσης ότι η αύξηση των επιτοκίων θα επιταχύνει την ύφεση στην Ευρώπη, θα δημιουργήσει προβλήματα στις επιχειρήσεις και στους δανειολήπτες στεγαστικών δανείων και θα προκαλέσει αρχικά απολύσεις και λουκέτα και τελικά νέο κύμα κόκκινων δανείων.
Παρόλα αυτά η ΕΚΤ συνεχίζει να αυξάνει τα επιτόκια προκαλώντας ύφεση.