Οσο οι ευρωεκλογές πλησιάζουν, το ερώτημα αυτό φαίνεται πως προβληματίζει ολοένα και περισσότερους - κυρίως εκτός Ελλάδος, πρωτίστως στις Βρυξέλλες και κατά κύριο λόγο στα γραφεία των δύο μεγαλύτερων πολιτικών οικογενειών της Ευρώπης: των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών και των Χριστιανοδημοκρατών.
Ο λόγος του προβληματισμού συνίσταται κατ΄αρχάς στο προφανές: η Ελλάδα είναι μία από τις «ανοιχτές πληγές» της σημερινής Ενωσης, υπό την έννοια ότι τέθηκε πρώτη στην βασανιστική δοκιμασία των μνημονίων και η επιτυχία της ασκούμενης πολιτικής (βλ. success story...) συνιστά μείζονα πρόκληση για το πολιτικό κέντρο της Ενωσης. Μαζί με την επιτυχία, ζητούμενο για τις Βρυξέλλες είναι και η επικύρωση της πολιτικής αυτής δια της ψήφου των πολιτών. Δύσκολα πράγματα.
Υπό την έννοια αυτή, Χριστιανοδημοκράτες και Σοσιαλδημοκράτες, «ποντάρουν» στην Ελλάδα και ελπίζουν σε ένα ελογικό αποτέλεσμα που -αν μη τι άλλο- δεν θα στείλει μήνυμα αντι-ευρωπαϊκό, έστω κι αν ενισχυθεί ο ευρωσκεπτικισμός - πρόκειται για δύο διαφορετικά πράγματα, μην μπερδευόμαστε... το πρώτο είναι μη αναστρέψιμο, το δεύτερο «διορθώνεται», αυτή είναι και μία κρίσιμη λεπτομέρεια στην περίπτωση του ευρωσκεπτικιστικού ΣΥΡΙΖΑ, του οποίου οι σχέσεις με την Ευρώπη σταδιακά εξομαλύνονται.
Συνεπώς, είναι προφανές πως η πολιτική βαρύτητα της Ελλάδας για την Ευρώπη είναι υπαρκτή, πιθανώς δε να αποδειχθεί και μεγάλη και πάντως, όπως επιβεβαιώνουν πολιτικοί παράγοντες στις Βρυξέλλες, το αποτέλεσμα στις «ελληνικές» (όπως και στις «ιταλικές», τις «ιρλανδικές» και τις «πορτογαλλικές», αλλά και στις «γαλλικές») ευρωεκλογές, έχει μοιραία διαφορετική σημασία από το αντίστοιχο, π.χ. στην Γερμανία, την Ολλανδία ή το Λουξεμβούργο.
Τα «κλειδιά» σε αυτήν τη διαδικασία θα είναι πολλά και η σημασία τους μεγαλύτερη από ποτέ: ποσοστό συμμετοχής, διαφορά μεταξύ πρώτου και δεύτερου, δύναμη των αντιετρωπαϊστών, αποχή και άλλες παράμετροι, που θα κρίνουν το αποτέλεσμα και θα αποτελέσουν την βάση των ερμηνειών και του σχολιασμού του.
Αυτό που οφείλουν να γνωρίζουν όλοι, είναι πως όσο η σημασία της Ελλάδας παραμένει αξιοσημείωτη από συμβολικής και πολιτικής απόψεως στην συγκεκριμένη συγκυρία της Ενωσης, το πραγματικό της ειδικό βάρος αντικειμενικά μειώνεται - είναι ένα από τα παράδοξα της περιόδου, όμως η Ελλάδα πάντοτε με παράδοξα πορεύτηκε...
Γιατί συμβαίνει αυτό; Επί συνόλου 766 εδρών στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο, η Ελλάδα θα εκλέξει στις εκλογές του Μαΐου μόλις 21 (έναν λιγότερο από το 2009). Αν οι εκτιμήσεις και οι προβλέψεις επιβεβαιωθούν δηλαδή αν λάβουμε ως υπόθεση εργασίας ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα είναι πρώτος, τι θα πρέπει να αναμένει κανείς;
Εφόσον κάτι τέτοιο συμβεί, ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί μεν να είναι νικητής των εκλογών, αλλά θα συμμετέχει σε μία μικρή κοινοβουλευτική ομάδα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, η οποία από 35 έδρες που αριθμεί σήμερα, δεν αναμένεται να ξεπεράσει συνολικά τις 50 στην επόμενη ευρωβουλή - εκτός ετυπωσιακού απροόπτου. Ευνόητο είναι, ότι υπό αυτές τις συνθήκες η υποψηφιότητα Τσίπρα για την προεδρία της Επιτροπής, όπου καθοριστικό λόγο θα έχει στο εξής το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, δεν έχει καμία ουσιαστική σημασία.
Την ίδια στιγμή η ΝΔ, εφόσον βγει δεύτερη στις εκλογές, θα αποτελεί ένα απειροελάχιστο τμήμα μίας μεγάλης κοινοβουλευτικής ομάδας και λίγες εξελίξεις θα μπορεί να επηρεάσει. Πολύ χειρότερα θα είναι τα πράγματα - με βάση τις υπάρχουσες εκτιμήσεις τουλάχιστον - για το ΠαΣοΚ, το οποίο από θα πρέπει να είναι ευχαριστημένο αν εκλέξει έναν ή δύο ευρωβουλευτές (το μέτρο για την ελογή είναι 4,8%) και θα είναι μία ασήμαντη παρουσία στους κόλπους των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών.
Καλό θα είναι δε να έχει κανείς υπ΄όψη και την ενδεχόμενη ενισχυμένη συμμετοχή της Χρυσής Αυγής (ή όποιου άλλου παραμφερούς σχηματισμού) σε μία κοινοβουλευτική ομάδα της ευρωβουλής, η οποία σε κάθε περίπτωση θα κάνει αισθητή την παρουσία της, είτε είναι οι ακροδεξιοί είτε οι εν γένει ανένταχτοι ακραίοι - αν και το πιθανότερο είναι πως θα πρέπει να αναζητηθεί πολιτική οικογένεια, η οποία θα δεχθεί να αγκαλιάσει το νεοναζιστικό μόρφωμα της Ελλάδας.
Ο συνδυασμός όλων αυτών των στοιχείων, δεδομένων και εκτιμήσεων, καταλήγει σε μία αντικειμενική πραγματικότητα: τη στιγμή που ο ρόλος και η παρέμβαση του ευρωκοινοβουλίου ενισχύεται, βάσει των όσων προβλέπονται στην συνθήκη της Λισαβόνας, ο ειδικός ρόλος της Ελλάδας εξασθενεί, όχι όμως και η πολιτική της βαρύτητα στο πλαίσιο της Ενωσης.
Με δεδομένο όμως ότι η Ευρώπη βρίσκεται σε σημείο καμπής, κανείς δεν θα πρέπει να αποκλείσει ένα ενδεχόμενο: τα πολιτικά μηνύματα από την Αθήνα να συμβάλλουν με τρόπο απρόσμενο ή και καθοριστικό στην περαιτέρω πορεία της Ενωσης: προς την ολοκλήρωση ή προς την αποσύνθεση.