ΕΚΤΥΠΩΣΗ
Εκτύπωση αυτής της σελίδας

Οι “Ανίερες” Συμμαχίες και το Τέλος της Δύσης

11:38 - 17 Νοε 2010
Νικηφόρος Μαλεβίτης

Γράφει ο Νικηφόρος Μαλεβίτης

Σε βραδινή τηλεοπτική εκπομπή της περασμένης Δευτέρας, ο πρώην πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ και εσχάτως επικεφαλής του λεγόμενου Μετώπου Ανατροπής και Αλληλεγγύης, Αλέκος Αλαβάνος, δήλωσε ότι αν και διαφωνεί σε όλα σχεδόν με την Γερμανίδα Καγκελάριο, Άνγκελα Μέρκελ, συμφωνεί μαζί της στη θέση ότι τα βάρη ενδεχόμενων κρατικών χρεοκοπιών, δεν θα πρέπει να τα επωμίζονται αποκλειστικά οι φορολογούμενοι, αλλά να επιμερίζονται και στους δανειστές τους, όπως ακριβώς προβλέπεται στο Ευρωπαϊκό (δηλαδή: Γερμανικό) σχέδιο που θα μπει σε εφαρμογή από το 2013 και έπειτα. Στη συνέχεια, επανέλαβε τη γνωστή του άποψη ότι η Ελλάδα δεν θα πρέπει να φοβάται τη λέξη “χρεοκοπία”.

Όσοι παρακολουθούν τις συζητήσεις που διεξάγονται σε θεωρητικό, πολιτικό και τεχνικό επίπεδο για την οικονομική κρίση τα τελευταία δύο χρόνια, ίσως να έχουν διαπιστώσει μία παράδοξη σύγκλιση, η οποία φάνηκε ξεκάθαρα και από την προαναφερθείσα τοποθέτηση του κ. Αλαβάνου: τόσο η ριζοσπαστική αριστερά, όσο και η ριζοσπαστική δεξιά, υποστηρίζουν ότι οι φορολογούμενοι δεν θα πρέπει να είναι υπόλογοι για τις χρεοκοπίες τραπεζών, επιχειρήσεων και κρατών.

Για παράδειγμα, τα γνωστά “πάρτι τσαγιού” στις ΗΠΑ, αλλά και μεγάλη μερίδα του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, τάχθηκαν κατά των δύο γιγαντιαίων πακέτων στήριξης της Αμερικανικής οικονομίας, ακόμη και κατά της διάσωσης της αυτοκινητοβιομηχανίας του Ντιτρόιτ, της AIG και της Fannie Mae και Freddie Mac. Αντιθέτως, οι συντηρητικές δυνάμεις συντάχθηκαν με το σύνθημα: “Let them go down” (αφήστε τους να καταρρεύσουν) και ζητούν από την Αμερικανική κυβέρνηση να επιστρέψει στο μονοπάτι της δημοσιονομικής πειθαρχίας. Το περίεργο είναι ότι ανάλογες επικρίσεις δέχθηκε η κυβέρνηση Ομπάμα στις ΗΠΑ και από την αριστερά.

Στην από 'δω όχθη του Ατλαντικού, η συντριπτική πλειοψηφία της Γερμανικής κοινής γνώμης, αντέδρασε έντονα στο Ευρωπαϊκό πακέτο διάσωσης της “ανεύθυνης” Ελλάδας, ενώ σύσσωμος σχεδόν ο αγγλοασαξωνικός συντηρητικός τύπος (Wall Street Journal, Financial Times) επιχειρηματολόγησε υπέρ της χρεοκοπίας της χώρας μας. Η ελληνική αριστερά, από την πλευρά της, χρησιμοποίησε τις θέσεις των προαναφερθεισών εφημερίδων ως νομιμοποιητική βάση υπέρ της χρεοκοπίας. “Ορίστε, δεν το λέμε εμείς, το λένε οι Financial Times” υποστήριξαν πολλοί σχολιαστές στον αριστερό τύπο, προκειμένου να αποδείξουν ότι είναι ορθή η πρόταση κήρυξης χρεοκοπίας. Κανονικά βέβαια, το γεγονός ότι συμφωνούν με την Βρετανική εφημερίδα θα έπρεπε να τους βάζει σε σκέψεις και όχι να επαίρονται για αυτό.

Τι συμβαίνει λοιπόν; Η απάντηση είναι ότι αριστερά και δεξιά καταλήγουν στο ίδιο συμπέρασμα από διαφορετικές αφετηρίες. Η νεοφιλελεύθερη δεξιά θεωρεί ότι οι χρεοκοπίες εντάσσονται φυσιολογικά στους νόμους της αγοράς και το κράτος δεν πρέπει να παρεμβαίνει για να τις αποτρέπει, διότι έτσι στρεβλώνονται οι κανόνες της ελεύθερης οικονομίας. Επίσης, υπογραμμίζει την έννοια της ατομικής ευθύνης (αλλά και των ατομικών ανταμοιβών), υποστηρίζοντας ότι όποιος έκανε σωστή επένδυση κερδίζει και όσοι έκαναν λάθος επενδύσεις αξίζουν να τιμωρούνται με το φυσικό επακόλουθο της πτώχευσης. Από την άλλη πλευρά, η αριστερά κάνει λόγο για “κρατικοποίηση” των χρεών των ιδιωτών και τάσσεται κατά της παρέμβασης του κράτους για τη διάσωση των καπιταλιστών τραπεζιτών.

Αποτέλεσμα; η κεντροαριστερά βρίσκεται στην μάλλον άβολη θέση να υπερασπίζεται το σύστημα. Πολλοί χαρακτηρίζουν το σχέδιο του Γκόρντον Μπράουν που υιοθετήθηκε πρόπερσι στη συνάντηση των G20 στο Λονδίνο σωτήριο για τον καπιταλισμό, ενώ τα πακέτα του Ομπάμα έβγαλαν την αμερικανική οικονομία από την ύφεση, συμπαρασύροντας μαζί τους και το παγκόσμιο ΑΕΠ. Σήμερα, ακούμε τον Γ. Παπανδρέου να λέει ότι είναι λάθος η θέση της κυρίας Μέρκελ ότι οι ιδιώτες θα πρέπει να δέχονται “κούρεμα” (haircut) για τα επισφαλή δάνεια που σύναψαν με κράτη.

Σε αυτήν την κατάσταση “υπαρκτού σουρρεαλισμού”, αξίζει να επισημανθούν τα εξής: αυτό που δεν αντιλαμβάνονται ακόμη πολλοί είναι ότι ο συστημικός κίνδυνος για απόλυτη κατάρρευση δεν έχει παρέλθει. Πρόσφατα, σε εσπερίδα ανώτατων στελεχών που διοργάνωσε η ICAP στην Αθήνα, ο Εντ Άλτμαν, ένας από τους επιφανέστερους αναλυτές χρηματοπιστωτικού κινδύνου παγκοσμίως, είχε ζητήσει από τους ακροατές του να αναλογιστούν την ακόλουθη ερώτηση: “Πιστεύετε ότι θα διοχέτευε η Αμερικανική Ομοσπονδιακή Τράπεζα δυόμιση τρισεκατομμύρια δολάρια ρευστότητα [Σ.Σ σκεφτείτε λίγο για τι νούμερο μιλάμε] αν δεν κινδύνευε με ολική κατάρρευση το σύστημα;”. Παρομοίως, η Γερμανική κοινή γνώμη ίσως δεν αντιλαμβάνεται ακόμη ότι αν πέσει ο Νότος, ενδεχομένως να ακολουθήσει και το ευρώ και αν χαθεί το ευρώ, θα αποχαιρετήσουμε πιθανότατα και το Ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Με άλλα λόγια, αν τα - ενδεχομένως ορθά από ηθικής άποψης - αιτήματα των “πάρτι τσαγιού” και της άκρας αριστεράς είχαν γίνει δεκτά, ίσως σήμερα ο Δυτικός κόσμος (Ευρώπη και ΗΠΑ) να βρισκόταν στα Τάρταρα. Θα επρόκειτο για τον μεγαλύτερο γεωπολιτικό σεισμό στην ιστορία της τελευταίας χιλιετηρίδας, ίσως και για την οριστική “παρακμή του λευκού ανθρώπου”. Ήδη εξάλλου, η Κίνα φαίνεται, επί του παρόντος τουλάχιστον, να αποδεικνύει ότι ο συγκεντρωτισμός είναι εξίσου αποτελεσματικός στην οικονομική διαχείριση με την φιλελεύθερη δημοκρατία της αγοράς.

Όταν λοιπόν ο Χέρμαν Βαν Ρόμπεϊ λέει ότι δίνουμε μάχη επιβίωσης, κυριολεκτεί πολύ περισσότερο απ' όσο πιθανώς να νομίζουμε. Το διακύβευμα αυτή τη στιγμή έχει λάβει ασύλληπτες διαστάσεις...

Copyright © 1999-2024 Premium S.A. All rights reserved.