Ο δεύτερος παράγοντας που συνετέλεσε στην αλλαγή του κλίματος είναι η επιδείνωση της κατάστασης στην Ιταλία, η οποία καθιστά πιθανή την επιστροφή Μπερλουσκόνι στην εξουσία. Και αν ο Μπερλουσκόνι επιστρέψει, τότε θα του είναι πολύ πιο εύκολο να βγάλει την Ιταλία από το ευρώ, αν υπάρχει το «δεδικασμένο» της Ελλάδας.
Από εκεί και πέρα όμως, το «κλίμα», δεν τρώγεται από μόνο του, ενώ μπορεί ανά πάσα στιγμή να αλλάξει, αν, π.χ, καταρρεύσουν οι διαπραγματεύσεις μεταξύ Σαμαρά-Βενιζέλου-Κουβέλη, για τα μέτρα. Και μολονότι άπαντες στις Βρυξέλλες αντιλαμβάνονται τους κινδύνους του Grexit και θεωρούν την ελληνική αποχώρηση από το ευρώ, έσχατη και όχι επιθυμητή λύση, η χώρα μας δεν έχει τη διαπραγματευτική ισχύ να εκβιάσει τους Ευρωπαίους. Εξ ου και η θέση που εκπέμπουν, επισήμως αλλά και ανεπισήμως, οι Βρυξέλλες, αλλά και οι Ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, σε κάθε δημόσια τοποθέτησή τους αναφορικά με το ελληνικό ζήτημα είναι σταθερή: «Τα πάντα θα εξαρτηθούν από την έκθεση της Τρόικας». Εφόσον η έκθεση είναι «καλή», κάτι που θα εξαρτηθεί σε απόλυτο βαθμό από την ψήφιση των μέτρων των 11,5 δισ., τότε η Ελλάδα θα διασφαλίσει την καταβολή της επόμενης δόσης από τα χρήματα του μηχανισμού στήριξης, καθώς και τη δέσμευση για θετική αξιολόγηση του αιτήματος για επιμήκυνση του χρονοδιαγράμματος προσαρμογής που προβλέπεται από το Μνημόνιο. Όπως κατέστησαν πάντως σαφές την προηγούμενη εβδομάδα, τόσο ο Γερμανός Υπουργός Οικονομικών, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, όσο και ο απερχόμενος πρωθυπουργός της Ολλανδίας, Μαρκ Ρούτε, προϋπόθεση για την παροχή παράτασης είναι ότι αυτή δεν θα συνοδεύεται από αίτημα για περισσότερα χρήματα ή νέο πακέτο βοήθειας.
Σημεία αναφοράς για τη διεκδίκηση περαιτέρω παραχωρήσεων στους όρους του Μνημονίου, όπως η διαγραφή των χρημάτων που δόθηκαν για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών από το ελληνικό δημόσιο χρέος, η μείωση των επιτοκίων, η εμπροσθοβαρής καταβολή των επόμενων δόσεων (frontloading), ή τυχόν συμμετοχή της ΕΚΤ σε νέο γύρο αναδιάρθρωσης του χρέους, είναι πρώτον, η πρόοδος στο μέτωπο των ιδιωτικοποιήσεων και της καταπολέμησης της φοροδιαφυγής και δεύτερον η επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος. Σε ό,τι αφορά το πρωτογενές πλεόνασμα, πρέπει να υπογραμμιστεί ότι θα είναι η πρώτη απτή απόδειξη που θα μπορούν να παρουσιάσουν οι Ευρωπαϊκές κυβερνήσεις στους ψηφοφόρους τους, ότι το «ελληνικό πρόγραμμα προσαρμογής παράγει αποτελέσματα».
Εν αναμονή πάντως της επίδειξης προόδου από την ελληνική πλευρά, οι τόνοι στην Ευρώπη έχουν πέσει αισθητά και η υπόθεση εργασίας για το χειμώνα είναι ότι η χώρα μας θα παραμείνει στο ευρώ, κάτι που υπογράμμισε άλλωστε και ο κ. Σόιμπλε σε συνέντευξή του σε ραδιοφωνικό σταθμό πριν από μερικές ημέρες.
Έτσι έχει η κατάσταση στις Βρυξέλλες και στο Βερολίνο. Τα πράγματα είναι απλά: καλή έκθεση ισούται με παραμονή της χώρας στο ευρώ και αναδιαπραγμάτευση του Μνημονίου. Κακή έκθεση, παίρνουμε πόδι. Πολύ φοβάμαι όμως ότι Βενιζέλος και Κουβέλης δεν το έχουν καταλάβει.