Δεύτερον, δεν μπορούμε να έχουμε απαίτηση από τους φορολογούμενους να διασώζουν επ’αόριστον τράπεζες που καταρρέουν. Τρίτον, πρέπει να μπει επιτέλους ένα φρένο στην χρηματοπιστωτική ασυδοσία. Εξ ου και η Ευρωζώνη προωθεί το φόρο στις χρηματοπιστωτικές συναλλαγές και την επιβολή πλαφόν στα μπόνους των τραπεζικών στελεχών και των μάνατζερ των hedge funds. Έστω και αν οι νέοι κανόνες θα έχουν αρνητική επίπτωση στο Ευρωπαϊκό ΑΕΠ, προέχει ο δίκαιος επιμερισμός των βαρών στην αντιμετώπιση μελλοντικών κρίσεων, υποστηρίζουν οι Βορειοευρωπαϊκές κυβερνήσεις. Ειδικά η Αριστερά, θα έπρεπε να χειροκροτεί αυτές τις θέσεις...
Το ερώτημα είναι λοιπόν για ποιο λόγο αυτονόητες διαπιστώσεις προκάλεσαν τέτοιας έκτασης τραπεζικό πανικό. Πρώτον, διότι εκτός από την ορθότητα ή μη γενικών αρχών, παίζει τεράστιο ρόλο και η χρονική συγκυρία κατά την οποία διατυπώνονται. Για παράδειγμα, μολονότι αληθές, είναι τελείως άστοχο να υπενθυμίζουμε καθημερινά ότι δεν είναι ασφαλές το σύνολο των καταθέσεων. Φανταστείτε για παράδειγμα τον Αμερικανό υπουργό οικονομικών να προέβαινε σε τέτοιες δηλώσεις. Την επομένη θα είχε απολυθεί!
Θα αντιτείνει βέβαια κανείς ότι το ζήτημα ετέθη εκ των πραγμάτων με τις αποφάσεις που ελήφθησαν για την Κύπρο. Εκεί ακριβώς έγκειται το δεύτερο λάθος των Ευρωπαίων. Αντί να πουν δηλαδή ότι «η Κύπρος είναι πολύ μικρή και άρα είναι ευκαιρία να δώσουμε ένα μάθημα ηθικής», θα έπρεπε να σκεφτούν ακριβώς το αντίθετο, ότι δηλαδή η Κύπρος, επειδή ακριβώς είναι πολύ μικρή, μπορεί να διασωθεί κατ’ εξαίρεση το σύνολο των καταθέσεών της. Αν είχαμε ανάλογη κρίση στην Ισπανία, τέτοια επιλογή δεν θα ήταν διαθέσιμη, λόγω του μεγέθους των κεφαλαίων που θα απαιτούνταν.
Στο ερώτημα «και γιατί να έπαιρνε μία τέτοια απόφαση η Ευρωζώνη», η απάντηση είναι απλή: για να διασκεδαστούν οι φόβοι για τη σταθερότητα του Ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος και να ανακοπεί η φυγή κεφαλαίων και η εκτόξευση του κόστους δανεισμού των επιχειρήσεων στον Ευρωπαϊκό Νότο. Σε εφαρμογή της απόφασης της Ευρωπαϊκής Συνόδου Κορυφής του περασμένου Ιουνίου, ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας θα μπορούσε να αναλάβει την ανακεφαλαιοποίηση των Κυπριακών Τραπεζών, χωρίς τα χρήματα αυτά να προσμετρηθούν στο χρέος της χώρας. Ως μοναδικός μέτοχος των τραπεζών του νησιού μάλιστα, θα μπορούσε, εφόσον ήθελε, να σταματήσει τη λειτουργία του Κυπριακού πλυντηρίου μαύρου χρήματος και να αποκτήσει πρόσβαση σε στοιχεία καταθετών – Ευρωπαίων και μη – για τους οποίους υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι φοροδιαφεύγουν.
Τι πέτυχε τελικά η Ευρωζώνη με τις αποφάσεις της: πρώτον, σε μία ακόμη περίπτωση χώρας που καταφεύγει στον μηχανισμό στήριξης, ο πέλεκυς έπεσε επί δικαίων και αδίκων, καταστρέφοντας ακόμη και απόλυτα νόμιμες επιχειρήσεις. Δεύτερον, μεταδόθηκε η τραπεζική κρίση και στην Ελλάδα, η οποία, σε αντίθεση με την Κύπρο, είναι συστημικά σημαντική. Τρίτον, επιτάθηκε η αβεβαιότητα στον Ευρωπαϊκό Νότο και στην επόμενη αναζωπύρωση των ανησυχιών θα έχουμε ανεξέλεγκτη φυγή καταθέσεων. Τέταρτον, η Ευρωζώνη επιβεβαίωσε ότι είναι παντελώς αναξιόπιστη, θάβοντας ουσιαστικά τις αποφάσεις που έλαβε τον περασμένο Ιούνιο για την απευθείας ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Κι όλα αυτά μόνο και μόνο για να χαϊδέψουν ο κ. Νταϊσελμπλουμ και ο κ. Σόιμπλε τα αυτιά των λαϊκιστών στις χώρες τους, αναπαράγοντας το στερεότυπο ότι ο πλούτος που παράγεται στο Βορρά είναι αποτέλεσμα της προτεσταντικής ηθικής της εργασίας, ενώ ο πλούτος που παράγεται στο Νότο, αποτέλεσμα της εκτεταμένης διαφθοράς. Εκτός από παντελώς ανακριβής, η άποψη αυτή στρώνει το δρόμο για τη διάλυση του Ευρωπαϊκού οικοδομήματος. Το πλήγμα για τον Βορρά θα είναι εξίσου βαρύ με το πλήγμα που θα δεχθεί ο Νότος. Μόνο που όταν το διαπιστώσουν οι ξανθοί μας φίλοι, θα είναι πολύ αργά...