Τις προηγούμενες εβδομάδες, όλοι οι άνθρωποι κάποιας οικονομικής επιφάνειας με τους οποίους μίλησα (δηλ. άνθρωποι που έχουν καταθέσεις άνω των 100,000 ευρώ), μου δήλωσαν βέβαιοι, ή έστω ανήσυχοι, για παρέμβαση και στις ελληνικές καταθέσεις. Η σχετική φημολογία δυστυχώς οργιάζει. Κάποιοι λένε ότι το «κούρεμα» στις καταθέσεις θα γίνει ως αντάλλαγμα στο κούρεμα του ελληνικού δημοσίου χρέους (ειλικρινά, δεν καταλαβαίνω πως συνδέονται αυτά τα δύο) και άλλοι υποστηρίζουν ότι το κούρεμα θα έχει τη μορφή εισφοράς, της τάξης 8-12%, είτε για την χρηματοδότηση του Τρίτου Ελληνικού Προγράμματος Προσαρμογής, είτε ως «φόρος μεγάλης περιουσίας». Αφορμή γι’ αυτές τις δηλητηριώδεις φήμες, οι οποίες έχουν ως αποτέλεσμα να αποστραγγίζονται περαιτέρω οι ελληνικές τράπεζες από ρευστότητα, είναι ο νέος γύρος stress test που ξεκινάει τον Σεπτέμβριο (ουσιαστικά έχει ήδη ξεκινήσει) και αναμένεται να ολοκληρωθεί τον Δεκέμβριο.
Όμως όλα αυτά είναι ανοησίες! Πρώτον, σε αντίθεση με την Κύπρο, η Ελλάδα είναι πολύ μεγάλη χώρα για να αποτολμήσουν ένα bail in σε αυτή τη φάση οι Ευρωπαίοι, χωρίς να ρισκάρουν την ολοκληρωτική διάλυση του τραπεζικού συστήματος της Ευρωζώνης. Δεύτερον, το ελληνικό τραπεζικό σύστημα δεν έχει καμία απολύτως σχέση με το Κυπριακό, τόσο ως προς τη διάρθρωση του χαρτοφυλακίου του, όσο και ως προς το μέγεθός του σε σχέση με το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν. Τρίτον, οι ελληνικές τράπεζες έχουν ήδη ανακεφαλαιοποιηθεί από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (με λεφτά των Ευρωπαίων φυσικά), κάτι που δεν είχε συμβεί στην Κύπρο. Είναι ήδη «υπέρ-κεφαλαιοποιημένες» και έχουν γίνει ήδη οι απαραίτητες συγχωνεύσεις, με τη δρομολόγηση συνακόλουθων συνεργειών. Μάλιστα, στελέχη δικά τους, όσο και του υπουργείου οικονομικών, εκτιμούν ότι τα φετινά stress test θα είναι καλύτερα από τα προηγούμενα, καθώς τα πλέον εφιαλτικά σενάρια για την οικονομία της χώρας δεν επιβεβαιώθηκαν. Τέταρτον, το ΤΧΣ έχει ένα «μαξιλάρι» 10 δισεκατομμυρίων ευρώ, το οποίο θα μείνει ανέγγιχτο μέχρι τον Φεβρουάριο, όταν και θα ανακοινωθούν τα αποτελέσματα των stress test και μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε περίπτωση που οι ήδη υπερβολικές προβλέψεις που έχουν κάνει οι ελληνικές τράπεζες, σε σχέση με τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, κριθούν ανεπαρκείς. Πέμπτον, πριν φτάσουμε σε «κουρέματα» μετόχων (πολλώ δε μάλλον μεγαλοκαταθετών), οι ελληνικές τράπεζες θα μπορούσαν να σφάξουν περιουσιακά τους στοιχεία και θυγατρικές στο εξωτερικό (με πλέον χαρακτηριστικό παράδειγμα την Finansbank). Τέλος, το Τρίτο Ελληνικό Πρόγραμμα θα είναι πολύ μικρό σε μέγεθος (περί τα 15 δισεκατομμύρια), λεφτά που οι Ευρωπαίοι μπορούν να δώσουν και θεωρητικά θα μπορούσαμε να μαζέψουμε και μόνοι μας (χωρίς νέο Μνημόνιο δηλαδή), με μερική επιστροφή στις αγορές, και πιστή τήρηση του υφιστάμενου Μνημονίου (ψήφιση μνημονιακών νομοσχεδίων για αιγιαλούς και διεκδικούμενα κτήματα του δημοσίου, επιτάχυνση αποκρατικοποιήσεων, κλπ).
Εν ολίγοις, οι καταθέσεις στις ελληνικές τράπεζες είναι ασφαλείς, ή εν πάση περιπτώσει, όσο ασφαλείς ήταν πάντα. Ο κίνδυνος προέρχεται από την μπουρδολογία και τη φημολογία, η οποία εμποδίζει την επιστροφή των καταθέσεων που έχουν μπει σε σεντούκια-θυρίδες ή έχουν φύγει στο εξωτερικό και παρατείνει έτσι τις συνθήκες ασφυξίας στην οικονομία. Αν δεν γυρίσουν αυτές οι καταθέσεις, όσες ανακεφαλαιοποιήσεις και να κάνουμε στις τράπεζες, άσπρη μέρα από πλευράς ρευστότητας δεν πρόκειται να δούμε. Και έτσι η ύφεση θα συνεχιστεί και τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια θα αυξηθούν. Τότε ναι, με την συνεπακόλουθη αύξηση της ανεργίας, θα εκλεγεί μία αντιευρωπαϊκή κυβέρνηση και οι καταθέσεις θα μετατραπούν σε δραχμούλες. Η ανοησία δηλαδή θα εξελιχθεί σε αυτοεκπληρούμενη προφητεία...