Όπως και πέρυσι, η Αμερικανική κυβέρνηση δημοσιοποιεί τις προειδοποιήσεις της προκειμένου να αποτρέψει τους σχεδιασμούς του Πούτιν, μεταξύ άλλων και με το να αφυπνίσει «σώφρονες» αντιρρησίες μεταξύ του Ρωσικού κατεστημένου. Πέρυσι απέτυχε παταγωδώς – παρότι είχε κρεμάσει στα μανταλάκια ό,τι πληροφορίες είχε από τις υπηρεσίες της περί Ρωσικών σχεδίων εισβολής.

Παρένθεση: για όσους ενδιαφέρονται για το θέμα, αξίζει να διαβάσουν εδώ την ομιλία που έδωσε αυτήν την εβδομάδα ο επικεφαλής της Ευρωπαϊκής διπλωματίας κύριος Μπορέλ για πως η ΕΕ αγνόησε και δεν πίστευε τις αμερικανικές προειδοποιήσεις. Η ομιλία είναι πρωτοφανής, γιατί μεταξύ άλλων ο Μπορέλ τα ψέλνει δημοσίως σε εξαιρετικά υψηλόβαθμους Ευρωπαίους διπλωμάτες, κατηγορώντας τους ότι με τη δημοσιοϋπαλληλική τους νοοτροπία αφήνουν την ΕΕ ανενημέρωτη και κάθε φορά πέφτει από τα σύννεφα με τις εξελίξεις.

Ακόμη και αν δεν θέλουμε να πιστέψουμε τον Μπάιντεν όμως, ας πάρουμε τα πράγματα λογικά: τι επιλογές έχει ο Πούτιν αν συνεχιστεί η Ουκρανική προέλαση; Από τη στιγμή μάλιστα που έχει προσαρτήσει τα υπό Ουκρανική ανακατάληψη εδάφη στη Ρωσική επικράτεια και έχει κηρύξει επιστράτευση για την υπεράσπισή τους; Τυχόν υπαναχώρηση ισοδυναμεί με εθνική προδοσία και πιθανότατα το τέλος του ιδίου – και δεν μιλάω μόνο για το πολιτικό του τέλος.

Με άλλα λόγια, έχουμε φτάσει πλέον σε τέτοιο επίπεδο κλιμάκωσης – στρατιωτικής, διπλωματικής και ρητορικής - που οι επιλογές είναι μετρημένες στα δάχτυλα:

• ·Είτε μαζεύει κάπως το μέτωπο η Ρωσία με την επιστράτευση και παγιώνεται η κατάσταση σε «χαρακώματα» χωρίς εκατέρωθεν μεγάλες απώλειες ή κέρδη. Η Ρωσία συνεχίζει να είναι παρίας, υπό καθεστώς κυρώσεων μέχρι νεωτέρας, αλλά με μέρος τουλάχιστον της Ουκρανίας υπό τον έλεγχό της.  Η αστάθεια συνεχίζεται.
• ·Είτε εν όψει Ρωσικής ολοκληρωτικής ήττας ανατρέπεται ο Πούτιν, στην οποία περίπτωση όλες οι ενδείξεις είναι ότι θα τον διαδεχθουν ακόμη πιο σκληροπυρηνικοί και θα κλιμακώσουν, πιθανότατα με πυρηνικά αν οι συμβατικές δυνάμεις της χώρας δεν μπορούν να ανακτήσουν το πλεονέκτημα στο πεδίο της μάχης.  
• ·Είτε έχουμε πραγματική αλλαγή καθεστώτος στη Ρωσία – ας πούμε από μία συμμαχία στρατιωτικών, των εξαιρετικών τεχνοκρατών που διαθέτει στο Υπουργείο Οικονομικών και την κεντρική της τράπεζα και ολιγαρχών που ονειρεύονται επιστροφή στα παλιά μεγαλεία και αποδέχονται την ήττα και την αποζημίωση της Ουκρανίας. Μια τέτοια προοπτική όμως αυτή τη στιγμή δεν διαφαίνεται από πουθενά.
• ·Είτε η κατάσταση στο μέτωπο ανατρέπεται, ο Ουκρανικός στρατός καταρρέει και η Ρωσία προελαύνει, διαμελίζει την Ουκρανία και ένα νέο σιδηρούν παραπέτασμα ανάμεσα στην απομονωμένη Μόσχα με τον ενδυναμωμένο Πούτιν και τους συμμάχους της (Κίνα) από τη μία πλευρά και τη Δύση από την άλλη σηκώνεται. Τέτοια ντε φάκτο λύση στο μέτωπο προς όφελος της Ρωσίας όμως αυτή τη στιγμή δεν φαίνεται πιθανή (αν και οι πόλεμοι είναι εκ φύσεως απρόβλεπτοι, οπότε τίποτα δεν θα εξέπληττε).
• ·Είτε ο Πούτιν κάνει το απονενοημένο με χρήση πυρηνικών, προκειμένου να εξαναγκάσει τη Δύση σε διαπραγματεύσεις, ή για να αποδείξει ότι εξάντλησε τα περιθώρια κλιμάκωσης – κάπως σαν τον Τσίπρα με το δημοψήφισμα του 2015 – είτε επειδή έχει χάσει πλέον επαφή με την πραγματικότητα και μπροστά στον εξευτελισμό προτιμά την αυτοκτονία και θέλει να μας πάρει όλους μαζί του.

Δεν είναι καθόλου τυχαία η παρέμβαση του Ίλον Μασκ, τύποις πλουσιότερου ανθρώπου στον κόσμο, στην οποία προέτρεψε επανειλημμένα για διαπραγματεύσεις.

Δεύτερη παρένθεση εδώ: ο Μασκ ανήκει μέσες-άκρες στους μακροπροθεσμιστές (longtermists), κάτι μεταξύ φιλοσοφικού δόγματος με έδρα το Ινστιτoύτο για το Μέλλον της Ανθρωπότητας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και χιπστεράδικης εκδοχής του Νταβός. Εν ολίγοις, οι θιασώτες υποστηρίζουν ότι μοναδική μας προτεραιότητα θα πρέπει να είναι η εποίκηση του διαγαλαξιακού σμήνους μας από νοήμονα όντα – εξελιγμένες/ψηφιακές εκδοχές της ανθρωπότητας, όπερ σημαίνει πως ό,τι βάζει σε κίνδυνο την πρόοδο μας προς αυτήν την κατεύθυνση, όπως ένας πυρηνικός πόλεμος, έστω και αν έχει απειροελάχιστες πιθανότητες αποτελεί μη αποδεκτό ρίσκο.

Ωστόσο, η Δύση πλέον έχει ξεκαθαρίσει ότι ο διαμελισμός της Ουκρανίας και επομένως η δικαίωση του Πούτιν δεν είναι στρατηγικά αποδεκτές επιλογές και θα αποτελούσαν λάθος μεγέθους ανάλογου με την πολιτική κατευνασμού του Χίτλερ πριν τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Εξ ου και θα συνεχίσουν να ενισχύουν στρατιωτικά την Ουκρανία για όσο υπάρχει Ουκρανικός στρατός και μάχεται.

Με το ΝΑΤΟ λοιπόν να έχει βάλει όλες τις μάρκες του – πολιτικές, ρητορικές, στρατιωτικές και διπλωματικές – στην στρατιωτική ήττα της Ρωσίας και τον Πούτιν να έχει παίξει το κεφάλι του, κυριολεκτικά, στη νίκη, η πιθανότητα πυρηνικής κλιμάκωσης δεν είναι αμελητέα. 

Για κάποιους αναλυτές, όπως ο διευθυντής ερευνών του European Council on Foreign Relations και πρώην στέλεχος του Στέητ Ντιπάρτμεντ, Τζέρεμι Σαπίρο, ο πυρηνικός όλεθρος αποτελεί αυτή τη στιγμή το πιο πιθανό σενάριο (διαβάστε σχετικά εδώ) λόγω της συνεχούς αμοιβαίας και πλέον αμετάκλητης κλιμάκωσης της σύγκρουσης εδώ και 10 μήνες.

Άλλοι, όπως ο ομότιμος καθηγητής στη σχολή πολέμου του King’s College, Λόρενς Φρίντμαν, δεν θεωρούν την πυρηνική κλιμάκωση το πιθανότερο ενδεχόμενο, αλλά ωστόσο παραδέχονται ότι δεν αποκλείεται καθόλου (λεπτομέρειες εδώ). Τα επιχειρήματα τους είναι ότι αν γίνονταν σχετικές προετοιμασίες, οι Δυτικές υπηρεσίες ασφαλείας θα το είχαν αντιληφθεί, ότι τα οφέλη στο πεδίο της μάχης από τη χρήση πυρηνικών θα ήταν περιορισμένα, ή μηδενικά, ότι ακόμη και να δώσει εντολή ο Πούτιν, δεν είναι σίγουρο ότι θα υπακούσουν οι εμπλεκόμενοι αξιωματικοί, ότι η χρήση πυρηνικών θα οδηγούσε σε αντίποινα από τη Δύση που θα κατέστρεφαν τις συμβατικές δυνάμεις της Ρωσίας, ότι το πυρηνικό νέφος θα απειλούσε να μολύνει Ρωσικά εδάφη και πληθυσμούς, ότι ο ίδιος ο Ρωσικός πληθυσμός δεν θα αποδεχόταν την προοπτική ολέθρου, και ότι οι λίγοι σύμμαχοι που έχουν απομείνει στον Πούτιν, όπως η Κίνα, δεν θα αποδέχονταν μία τέτοια κλιμάκωση.

Εν πάση περιπτώσει, κανείς σχεδόν – από τον πρόεδρο των ΗΠΑ μέχρι τους εγκυρότερους στρατιωτικούς αναλυτές και τον ίδιο τον Πούτιν – δεν αποκλείει την πυρηνική κλιμάκωση. Δίνουν μόνο διαφορετικές πιθανότητες στο εν λόγω σενάριο.

Και το ερώτημα είναι αν και κατά πόσον είμαστε έτοιμοι.

Και ναι μεν για μία κλιμάκωση μέχρις εσχάτων δεν υπάρχει καμία προετοιμασία που να μπορούμε να κάνουμε (εκτός από το να δούμε τους αγαπημένους μας και να προμηθευτούμε αρκετά μπουκάλια τζιν), αλλά σε ένα σενάριο πρόσκαιρης πυρηνικής κρίσης, όπου, όπως ελπίζουμε, οδηγεί σε πολιτικές και διπλωματικές εξελίξεις αποκλιμάκωσης (είτε μέσω ανατροπής του Πούτιν, είτε με διαπραγματεύσεις και εκεχειρία), πρέπει να είμαστε έτοιμοι.

Θα υπάρξει πρόσκαιρος πανικός -  και στην εφοδιαστική αλυσίδα και στο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Ακόμη και αν είναι 0.1% οι πιθανότητες να φτάσουμε εκεί, πρέπει να είμαστε έτοιμοι.

Ας μην ξεχνάμε ότι και η πανδημία και η ενεργειακή κρίση βρήκαν την κυβέρνηση και τη χώρα τελείως απροετοίμαστη (χωρίς μάσκες, υγειονομικό εξοπλισμό και κρεβάτια εντατικής!). Δεν πρέπει να επιτρέψουμε να ξανασυμβεί κάτι τέτοιο. Κανονικά και άσχετα από την κρίση στην Ουκρανία, θα πρέπει να έχουμε Υπουργείο Διαχείρισης Κινδύνων, στην ομπρέλα του οποίου θα βρίσκονται όλα τα σώματα ασφαλείας της χώρας και όλοι οι ένστολοι (πλην φυσικά των ενόπλων δυνάμεων).

Κυρίως, το εν λόγω υπουργείο θα πρέπει να έχει ειδική υπηρεσία ή γραμματεία που θα μέριμνα για την προστασία της χώρας από εν δυνάμει καταστροφές, για την επάρκεια της σε βασικά τρόφιμα, πρώτες ύλες, φάρμακα και υγειονομικό εξοπλισμό, που θα έχει ανά πάσα στιγμή εικόνα για τα εθνικά μας αποθέματα σε καύσιμα, θα εποπτεύει την ασφάλεια των εφοδιαστικών μας αλυσίδων και θα μελετά - με τη συνδρομή και της ακαδημαϊκής κοινότητας και παραγόντων της αγοράς - σενάρια διαχείρισης καταστροφών.

Αν αυτή τη στιγμή δεν γίνεται κάτι τέτοιο ήδη εντός του κυβερνητικού μηχανισμού, ενδεχομένως να έχουμε ήδη αργήσει.

Ο Μαλεβίτης σιωπά στο twitter @ResoluteUrgency