Σε μία άνευ προηγουμένου απόφαση, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ανακοίνωσε την Παρασκευή την αναστολή των κανόνων δημοσιονομικής πειθαρχίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, προκειμένου να δώσει τη δυνατότητα στις χώρες μέλη να δαπανήσουν όσα χρήματα χρειαστεί για να αντιμετωπίσουν τις οικονομικές συνέπειες της πανδημίας του νέου κορονοϊού. Να στηρίξουν τα συστήματα υγείας, τις επιχειρήσεις και τους εργαζομένους.
Η πολλές φορές (ειδικά με την Ελλάδα) αλύγιστη Ευρώπη, αναγκάζεται τώρα να αναθεωρήσει τους πιο... ιερούς κανόνες της.
«Σήμερα, και αυτό είναι καινούριο δεν έχει ξαναγίνει ποτέ στο παρελθόν, ενεργοποιούμε τη γενική ρήτρα διαφυγής», που επιτρέπει να παρακαμφθούν προσωρινά οι κανόνες, ανέφερε σε ένα βιντεοσκοπημένο μήνυμά της στο Twitter και πρόσθεσε ότι «Αυτό σημαίνει ότι οι εθνικές κυβερνήσεις μπορούν να χορηγήσουν στην οικονομία τους όσους (πόρους) θα χρειαστούν. Χαλαρώνουμε τους δημοσιονομικούς κανόνες για να τους επιτρέψουμε να το κάνουν».
Οι 27 υπουργοί Οικονομικών της ΕΕ (Ecofin) καλούνται να επικυρώσουν αυτήν την απόφαση στην τηλεδιάσκεψη που θα έχουν την Δευτέρα.
Η ρήτρα διαφυγής επιτρέπει να παρακαμφθεί προσωρινά το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης που καθορίζει τους δημοσιονομικούς κανόνες στις χώρες μέλη οι οποίες έχουν υιοθετήσει το ενιαίο νόμισμα. Προστέθηκε το 2011, εν μέσω της κρίσης στην ευρωζώνη, αλλά δεν είχε ενεργοποιηθεί ποτέ μέχρι σήμερα.
Οι Βρυξέλλες είχαν υποσχεθεί από την περασμένη εβδομάδα ότι θα επιδείξουν «τη μέγιστη ευελιξία» στην εφαρμογή του Συμφώνου για τα ελλείμματα, κυρίως, για να δώσουν οξυγόνο στην Ιταλία και η υπόσχεση γίνεται πράξη. Προβλέπεται επίσης χαλάρωση «στο μέγιστο» των κανόνων κρατικής βοήθειας, με στόχο να διασφαλιστεί ότι οι επιχειρήσεις που πλήττονται και οι εργαζόμενοι σε αυτές θα μπορούν να δεχθούν κρατικούς πόρους χωρίς πρόβλημα, ώστε να αντέξουν.
Οι παραπάνω αποφάσεις, σε συνδυασμό φυσικά και με την απόφαση της ΕΚΤ να ενεργοποιήσει νέο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, το γνωστό και ως «μπαζούκας» ρευστότητας 750 δισ. ευρώ, δημιουργούν νέα δεδομένα, τα οποία θα αξιολογήσει άμεσα το Eurogroup, για να δώσει περαιτέρω ευελιξία (στα όρια της απόλυτης ελευθερίας) στα μέλη του. Τα αδιανόητα πλέον γίνονται ρεαλιστικά και κανείς δεν εγγυάται ότι, όταν τελειώσει ο εφιάλτης, θα επιστρέψουμε εκεί που βρισκόμασταν πριν.
Στο πλαίσιο αυτό, η Ελλάδα έχει ήδη αποφασίσει να διαθέσει 10 δισ. ευρώ για να στηρίξει την πραγματική οικονομία, αλλά σίγουρα θα χρειαστεί παραπάνω και οι αποφάσεις της Κομισιόν και της ΕΚΤ της δίνουν τη δυνατότητα να το πράξει. Επιβάλλεται να πράξει.
Για την αντιμετώπιση του κορονοϊού, άλλωστε, αποδεικνύεται πως δεν υπάρχει άλλη επιλογή. «Αγοράζουμε» χρόνο, μέχρι η επιστήμη να ανακαλύψει το φάρμακο που θα σώσει ζωές και το εμβόλιο που θα βάλει τέλος στην πανδημία. Αυτή είναι η ευρωπαϊκή απόφαση, αυτήν ακολουθεί (ορθώς) και η Ελλάδα.