Μολονότι το σύστημά της είναι προεδρικό και όχι πρωθυπουργικό όπως σε μας, στο πολιτικό της κατεστημένο και στα κόμματά της θα βρείτε αρκετά χαρακτηριστικά που θυμίζουν τα δικά μας κόμματα. Θα μπορούσε όμως ποτέ να συμβεί και στη Γαλλία το ατύχημα της χρεοκοπίας που μας βρήκε το 2009; Η συνοπτική μας απάντηση είναι : όχι. Αν όχι, τότε γιατί, σε τι είναι διαφορετική η Γαλλία, η χώρα που φιλοξενεί τις μέρες αυτές τη δεύτερη διάσκεψη κορυφής της ΕΕ για την ανεργία των νέων;
Ας πάρουμε ως παράδειγμα την κατάσταση που αντιμετωπίζει τις μέρες αυτές ο πρόεδρος Ολλάντ, η δημοτικότητα του οποίου βρίσκεται σε ιστορικά χαμηλά και εξακολουθεί ακάθεκτα την πτωτική της πορεία. Με δυό λόγια, σε κάθε μία από τις πρόσφατες επιτυχίες της κυβέρνησης ( απελευθέρωση τεσσάρων ομήρων) αντιστοιχούν τρεις τουλάχιστον αποτυχίες ( δολοφονία δύο δημοσιογράφων της διεθνούς Γαλλικής Ραδιοφωνίας στο Μαλί, εκτεταμένες και βίαιες κινητοποιήσεις διαμαρτυρίας στη Βρετάννη και υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας).
Η Γαλλία είναι μία μεγάλη χώρα της ΕΕ και της Ευρωζώνης, με πολύ καλές υποδομές, ανταγωνιστική παιδεία, και αποτελεσματική δημόσια διοίκηση, η οποία “έχει το ελεύθερο”, όταν αυτό απαιτείται από τις περιστάσεις και από την ανάγκη προάσπισης του εθνικού συμφέροντος, να υποβάλλει παρατηρήσεις, να απευθύνει προειδοποιήσεις και να δείχνει τα όριά του στο πολιτικό κατεστημένο, ακόμη και όταν δεν γίνεται αρεστή στους πολιτικούς. Θα το πράξει διακριτικά και σε χαμηλούς τόνους, αλλά θα το πράξει. Και η πολιτική εξουσία, αν δεν ακολουθήσει τις συμβουλές της, τουλάχιστον θ' ακούσει με προσοχή αυτά που έχει να της πει η διοίκηση. Είναι επίσης μία χώρα στην οποία τα κόμματα της Αντιπολίτευσης δεν επιδιώκουν να λύσουν τα προβλήματά τους και τα εσωτερικά τους αδιέξοδα με μία φυγή προς τα μπρος, απαιτώντας με κάθε ευκαιρία “εδώ και τώρα εκλογές”. Βέβαια και στη Γαλλία για όλα φταίνε η παγκοσμιοποίηση και οι Βρυξέλλες, αλλά κατά βάθος η χώρα είναι ένα σύγχρονο δυτικό κράτος. Όπως σε κάθε σύγχρονο κράτος, η πολιτική της ηγεσία , δηλαδή η κυβέρνηση, είναι εκεί ιδίως για ν' αποφασίζει τις τομεακές πολιτικές και τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις. Η διοίκηση είναι εκεί για να εφαρμόζει αυτές τις τομεακές πολιτικές και τις μεταρρυθμίσεις, ώστε η κοινωνία να ευημερεί και η οικονομία να είναι ανταγωνιστική.
Πως όμως έφτασε η Γαλλία εκεί; Ένα από τα πρώτα πράγματα που δημιούργησε ο στρατηγός Ντε Γκωλ, όταν έφτασε στη Γαλλία στο τέλος του δεύτερου παγκοσμίου πολέμου, ήταν το Commissariat au Plan, δηλαδή η Επιτροπή Σχεδιασμού. Οι πολιτικές και οι υποδομές που σχεδιάστηκαν εκεί , εφαρμόστηκαν χωρίς ν' αμφισβητηθούν από καμία κυβέρνηση και αποτέλεσαν τον κορμό ανασυγκρότησης της χώρας. Έτσι η μεγάλη αυτή χώρα απέκτησε σχετικά νωρίς ανταγωνιστικό πλεονέκτημα απέναντι σε πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Η ανεργία ήταν η προεκλογική σημαία του προέδρου Ολλάντ. Ωστόσο, κανένα από τα αρχικά σχέδιά δεν του βγήκε, διότι δεν ήταν ρεαλιστικά. Προκειμένου να μην προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις, “αναγκάστηκε” και αυτός να “υπερφορολογήσει” με αποτέλεσμα να φλερτάρει επικίνδυνα με την ύφεση. Πράγματι, στην εποχή μας, και μολονότι το δυτικό μοντέλο ανάπτυξης έχει κυριαρχήσει παντού, οι δυτικές κοινωνίες δεν είναι πλέον πρωταγωνιστές. Όποιος και αν είσαι, όπου και να βρίσκεσαι στη δύση ή στην ανατολή, στο Βορρά ή στο Νότο, αν η οικονομία σου δεν είναι ανταγωνιστική, οι επιχειρήσεις είτε θα μειώσουν το κόστος παραγωγής μέσω μείωσης των αποδοχών των υπαλλήλων τους, που είναι πάντα το μεγαλύτερο τμήμα του κόστους παραγωγής αγαθών και υπηρεσιών, είτε θα πάνε αλλού που το κόστος της εργασίας είναι φθηνότερο είτε, τέλος, θα κατεβάσουν ρολά. Τη στιγμή αυτή στη Γαλλία συμβαίνουν και τα τρία. Παράλληλα, συμβαίνει ωστόσο και κάτι άλλο: η διοίκηση επεξεργάζεται σχέδια αλλαγών που χρειάζεται η χώρα για να ξαναγίνει ανταγωνιστική και η κυβέρνηση προσπαθεί για πρώτη φορά να εξηγήσει στο ευρύ κοινό ότι οι μεταρρυθμίσεις αποτελούν τη μόνη σοβαρή επιλογή της. Παρά τις αλυσιδωτές “κακοτυχίες” (πολλές από τις οποίες οφείλονται σε βεβιασμένες κινήσεις και κακούς χειρισμούς) η αντιπολίτευση δεν την καταγγέλλει ότι κάνει πίσω στις υποσχέσεις της...
Διερωτώμαι: όπως και να έχουν τα πράγματα στη Γαλλία, σε σύγκριση με μας είναι μάλλον καλύτερα και οι προοπτικές της είναι σαφώς καλύτερες. Η στάση όμως των Γάλλων ότι προτού να είναι σοσιαλιστές, συντηρητικοί ή φιλελεύθεροι είναι Γάλλοι, είναι άραγε Γαλλική πολυτέλεια;