Η πλέον πρόσφατη και ολοκληρωμένη πολιτική πρόταση ήλθε στα χέρια μας από το Ινστιτούτο Ντελόρ1. Η πρόταση λαμβάνει υπόψη της πολλές από προηγούμενες ιδέες και προτάσεις που έχουν διατυπωθεί από έγκυρους οικονομολόγους και δεξαμενές σκέψης, όπως του Bruegel.

Τι προβλέπει;

Όπως οι περισσότερες μέχρι τώρα προτάσεις, και η νέα αυτή πρόταση προβλέπει τη δημιουργία μίας θέσης Υπουργού Οικονομικών της Ευρωζώνης που θα είναι ταυτόχρονα και μέλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Κύρια καθήκοντά του θα είναι η εποπτεία του συντονισμού της δημοσιονομικής πολιτικής των κρατών μελών της

Ευρωζώνης, η εποπτεία της εφαρμογής των κανόνων από τα κράτη μέλη και των ενδεχομένων κυρώσεων σε περίπτωση παράβασής τους και η μεσολάβησή του στις διαπραγματεύσεις για την επείγουσα παροχή πιστώσεων στα κράτη που θα είχαν ανάγκη.

Μέσω ενός ειδικού προϋπολογισμού, θα έχει επίσης τη δυνατότητα να συμβάλλει στη απόσβεση κραδασμών που υφίστανται οι χώρες που βρίσκονται σε πρόγραμμα και αδυνατούν να συνεχίσουν να χρηματοδοτούν σημαντικές και ζωτικές δαπάνες από το δικό τους προϋπολογισμό. Θα έχει τέλος, και όπως είναι φυσικό και την ευθύνη εκπροσώπησης της ζώνης Ευρώ σε διεθνείς οργανισμούς και συναντήσεις συντονισμού νομισματικής πολιτικής.

Για να είναι αποτελεσματικό, το νέο σύστημα θα πρέπει να διαθέτει τα μέσα να συμβάλλει στην εξουδετέρωση ασύμμετρων σοκ αλλά και να ανταμείβει τα κράτη μέλη

που προχωρούν σε μεταρρυθμίσεις. Η πρόταση προβλέπει λοιπόν και τη μετεξέλιξη του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας σε ένα Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο, το οποίο, μεταξύ άλλων, θα μπορεί να αντιδρά άμεσα στις επείγουσες κρίσεις και να προσφέρει και τη μακροχρόνια τεχνογνωσία του στα κράτη μέλη που ζητούν τη συνδρομή του για μεταρρυθμίσεις που θα απομακρύνουν οριστικά τον κίνδυνο.

Όσον αφορά το δημοκρατικό έλεγχο, η πρόταση προβλέπει ότι ο Υπουργός που θα είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και πρόεδρος του Eurogroup, θα είναι υπόλογος σε μικτή κοινοβουλευτική επιτροπή που θα απαρτίζεται κατά πλειοψηφία από μέλη των κοινοβουλίων των κρατών μελών της Ευρωζώνης και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η οποία θα ελέγχει και το Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο.

Όπως είναι φυσικό, μία τέτοια μεταρρύθμιση απαιτεί τροποποίηση των συνθηκών, αλλά με την πρόσφατη Ελληνική κρίση, τα κράτη μέλη έχουν αντιληφθεί ότι το θέμα αυτό, μετά το προσφυγικό, δεν παίρνει άλλη αναβολή και πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα από την ΕΕ.

Όπως γράφαμε σε προηγούμενη συνεργασία μας, έχει έλθει η ώρα να προτείνουμε κάποια στοιχεία κριτηρίων με βάση τα οποία έχουμε την πρόθεση να παρακολουθήσουμε και να αξιολογήσουμε, εν καιρώ, το έργο της νέας μας Κυβέρνησης ως απλοί Έλληνες ψηφοφόροι. Διότι όπως και να ψηφίσαμε και όποια και να είναι η Κυβέρνησή μας, όλοι θέλουμε να πετύχει. Αναφέραμε επίσης τότε ότι μία αξιολόγηση πρέπει να βασίζεται από την αρχή σε κριτήρια που να αντιστοιχούν στα κυριότερα προβλήματα που καλείται να αντιμετωπίσει η νέα κυβέρνηση και όχι να περιμένουμε το τέλος της θητείας της για να προτείνουμε τα κριτήρια αξιολόγησης.

Κατά την ταπεινή γνώμη του γράφοντος, η απουσία ικανής και θεσμικής διακυβέρνησης της Ευρωζώνης είναι αυτή που παραλίγο να ρίξει τη χώρα μας στα βράχια, όταν για έξη ολόκληρους μήνες στο πηδάλιο της οικονομίας βρισκόταν ένας μαθητευόμενος μάγος χωρίς από την πλευρά της Ευρωζώνης να υπάρχει θεσμικό αντίβαρο. Οι ηγέτες των κρατών της Ευρωζώνης έχουν πλέον βγάλει τα συμπεράσματά τους από τις αλλεπάλληλες διαπραγματεύσεις σε επίπεδο κορυφής σε αχαρτογράφητα νερά.

Δεν φταίνε αυτοί, όπως δεν φταίει και το στερούμενο θεσμικής υπόστασης Eurogroup για την πλημμελή τους προετοιμασία. Δεν μπορούν όμως να συνεχίσουν με τον κίνδυνο να επαναληφθεί ένα τέτοιο προηγούμενο.

Τα περισσότερα από τα διδάγματα που θα ληφθούν υπόψη προέρχονται λοιπόν από την Ελληνική κρίση. Τα υπόλοιπα κράτη μέλη, οι Τράπεζές τους και οι φορολογούμενοι πολίτες τους αισθάνθηκαν ισχυρές δονήσεις από την Ελληνική κρίση. Κανείς ωστόσο δεν έχει ζήσει τις συνέπειές της με την αμεσότητα που τις ζήσαμε εμείς. Δεν θα έπρεπε, επομένως, και η Κυβέρνηση μας, αν δεν θέλει απλά να υποστεί τις δρομολογούμενες μεταρρυθμίσεις αλλά και να τις συνδιαμορφώσει, να έχει και αυτή ενεργό συμμετοχή στις σχετικές συζητήσεις για τη διακυβέρνηση της ζώνης Ευρώ; Η συμμετοχή της χώρας μας στις συζητήσεις αυτές θα είναι συνεπώς για μας ένα ακόμη από τα κριτήρια αξιολόγησης.