H κυρία Μπερ, ζήτησε 24 δισ. δολάρια ως μία πρώτη βοήθεια, για να διευκολύνει μέσω του οργανισμού της περί το 1,5 εκ. προβληματικά δάνεια. Το επιχείρημα της είναι πως η πηγή του κακού είναι τα στεγαστικά και εκεί πρέπει να ριχθεί το βάρος.Ο κ. Πόλσον απάντησε, πως δεν θα της διαθέσει δεκάρα και πως τα 700 δισ. θα πάνε αποκλειστικά στη διάσωση των τραπεζών και άλλων οργανισμών. Το μόνο στο οποίο σύμφώνησαν ήταν ότι και οι δύο επιδιώκουν την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης.

Η διαφωνία όμως αυτή, όταν είναι δημόσια και μάλιστα από δύο κορυφαία στελέχη της αμερικανικής διοίκησης, μόνο την εμπιστοσύνη δεν αποκαθιστά. Αντίθετα προκαλεί μεγαλύτερη σύγχυση και αβεβαιότητα και μάλιστα τη χειρότερη στιγμή, αφού υπάρχει κατά κάποιο τρόπο κενό, καθώς ο Μπάρακ Ομπάμα αναλαμβάνει καθήκοντα στα τέλη Ιανουαρίου.

 Ίσως γι’ αυτό είναι δόκιμο, να ρίξουμε μία πιο προσεκτική ματιά στη ρίζα του κακού. Στα στεγαστικά δάνεια που ήταν και παραμένουν η αχίλλειος πτέρνα της αμερικανικής οικονομίας. Μην ξεχνάμε το 1989,  όταν πάλι επενέβη η Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση, του πατρός Μπους, για να διασώσει το τραπεζικό σύστημα.

Τότε για να σωθεί η κατάσταση, δημιουργήθηκε ο RTC ( Resolution Trust Corp), μέσω του οποίου δαπανήθηκαν 394 δισ. δολάρια, δηλαδή το 6,5% του ΑΕΠ, ποσοστό υψηλότερο από τα σημερινά  700 δισ. που αναλογούν στο 5%.

Αυτή τη φορά τα πράγματα είναι πολυ πιο άσχημα, γιατι το χτύπημα από τα στεγαστικά είναι διπλό. Μέχρι τώρα ζημιές και η σχεδόν κατάρρευση του χρηματοπιστωτικού συστήματος, οφείλεται στη φούσκα της φούσκας, δηλαδή στα παράγωγα των στεγαστικών. Οι ζημιές και οι διαγραφές επισφαλειών στα πρωτογενή στεγαστικά, ας μη γελιόμαστε, τώρα αρχίζουν να κλιμακώνονται και μάλιστα όπως όλα δείχνουν, θα συμπέσουν με τις ισχυρές αναταράξεις της καταναλωτικής πίστης. Παρά τα χρήματα που πήραν τα αμερικανικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, θα περάσουν από νέα χίλια μύρια κύμματα. Το πλήγμα ίσως να αποβεί μοιραίο για πολλές μικρές Πολιτειακές τράπεζες.  

Οι διευκολύνσεις στα στεγαστικά δάνεια, αποδίδουν λίγο, επιμένουν στελέχη, της LPS (Lender Processing Services. Τα στελέχη της LPS στηρίζουν το επιχείρημα τους σε ιστορικά και στατιστικά στοιχεία που διαθέτουν. Αν μη τι άλλο, από τα χέρια τους έχουν περάσει περί τα 39 εκ. στεγαστικά δάνεια, από τα περίπου 50 εκ. στεγαστικά δάνεια που είναι ενεργά αυτή την εποχή στις ΗΠΑ. Οι άνθρωποι της LPS, εξηγώντας, τα επιχειρήματα τους στους αναλυτές της Keefe, Bruyette & Woods, τόνισαν κατηγορηματικά, πως οι διευκολύνσεις μόνο προσωρινά αναστέλλουν τις κατασχέσεις. Σύμφωνα με τα στοιχεία που διαθέτουν, έχει αποδειχτεί πως το 25% των αναδιαρθρώμένων στεγαστικών δανείων, μετά την καταβολή της πρώτης αναθεωρημένης δόσης, γίνονται πάλι προβληματικά, ενώ από τα υπόλοιπα, το 50% γίνονται πάλι προβληματικά ,μετά την καταβολή πέντε- με έξι αναθεωρημένων δόσεων.

Πριν καν η αμερικανική οικονομία μπεί σε ύφεση, τα προβληματικά δάνεια που οδηγούσαν σε κατασχέσεις υπολογίζονταν σε 1,5 εκ. δηλαδή κοντά στο 2%  των συνολικών στεγαστικών δανείων. Από αυτά  όμως είναι αμφίβολλο πόσα θα μπορέσουν να διασωθούν, αφού για να μείνει κάποιος στο πρόγραμμα πρέπει να πληρώσει έξι δόσεις

Υπό τις παρούσες συνθήκες, δηλαδή την αμερικανική οικονομία να εισέρχεται ολοταχώς σε ύφεση, η οποία θα κρατήσει όλο το 2009 και ενδεχομένως το μισό 2010 και τη θεαματική αύξηση της ανεργίας, σύμφωνα με τους αναλυτές της Keefe, Bruyette & Woods τα προβληματικά στεγαστικά δάνεια προβλέπεται να εκτιναχθούν, τουλάχιστον στα 5 εκ. δηλαδή στο 10% του συνόλου, ενώ οι κατασχέσεις  κλιμακωτά θα φθάσουν στο απώγειο τους το 2011.

Ισως και γι αυτό κάποιοι κάνουν λόγο για νέα ύφεση από το 2011. Αλλά αυτό, είναι μία άλλη πιο περίπλοκη ιστορία.

Τάκης Λαϊνάς
[email protected]