Η Γερμανία αρνήθηκε σήμερα πως η κοινή δήλωση που εξεδόθη από κοινού με τη Γαλλία την Κυριακή κατέστησε ισχυρότερη τη δέσμευση για την αγορά ομολόγων από τον μηχανισμό EFSF στη δευτερογενή αγορά.
“Η ΕΚΤ δρα ανεξάρτητα στην αγορά ομολόγων χωρών της Ευρωζώνης. Τίποτα δεν έχει αλλάξει από τις συμφωνίες της 21ης Ιουλίου” ανέφερε εκπρόσωπος της κυβέρνησης.
Χθες, και ενώ η τηλεδιάσκεψη στην ΕΚΤ βρισκόταν σε εξέλιξη, η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ και ο Γάλλος πρόεδρος Νικολά Σαρμοζί εξέδωσαν κοινό ανακοινωθέν το οποίο ουσιαστικά αποτελούσε παρότρυνση προς την κεντρική τράπεζα να παρέμβει. Αυτή η παρότρυνση φαινόταν να πηγαίνει “ένα βήμα παραπέρα” τη συμφωνία της 21ης Ιουλίου, σύμφωνα με την οποία οι ηγέτες της Ευρωζώνης συμφώνησαν στην ενεργοποίηση του EFSF στην αγορά ομολόγων στη δευτερογενή αγορά, σε περιορισμένο όμως βαθμό.
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) εν τέλει θα παρέμβει «δραστικά» στις αγορές ομολόγων, προκειμένου να απαντήσει στην κλιμακούμενη κρίση χρέους στην Ευρωζώνη, αποφασίστηκε σε τηλεδιάσκεψη που οργανώθηκε στην Φρανκφούρτη με θέμα τη σταθεροποίηση των αγορών.
Κομισιόν
Σύμφωνα με την Κομισιόν από την άλλη τα μηνύματα του περασμένου Σαββατοκύριακου είναι στη σωστή κατεύθυνση για την ανάκτηση της εμπιστοσύνης των αγορών.
Παράλληλα, δε βλέπει την ανάγκη ενός πακέτου βοήθειας για Ιταλία και Ισπανία.
G 20
Υπουργοί Οικονομικών και διοικητές κεντρικών τραπεζών των 20 μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου θα λάβουν συντονισμένα όλα τα απαραίτητα μέτρα για να στηρίξουν τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, την ανάπτυξη και τη ρευστότητα, είπαν οι G20 σε ανακοίνωσή τους τη Δευτέρα.
"Θα μείνουμε σε στενή επαφή τις επόμενες εβδομάδες και θα συνεργαστούμε κατάλληλα, έτοιμοι να αναλάβουμε δράση για να διασφαλίσουμε τη χρηματοοικονομική σταθερότητα και τη ρευστότητα στις αγορές", είπαν οι G20.
ΕΚΤ
Έκτακτη τηλεδιάσκεψη είχε χθες ο επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Ζαν-Κλοντ Τρισέ, με τα μέλη του ΔΣ προκειμένου να ληφθεί άμεσα απόφαση για την επαναγορά των ιταλικών ομολόγων.
Πηγές ήθελαν το διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ είναι διαιρεμένο για το εάν πρέπει η ΕΚΤ να αγοράσει κρατικά ομόλογα της Ιταλίας και ακόμη και αυτοί που είναι υπέρ μιας τέτοιας κίνησης δηλώνουν ότι η Ιταλία θα πρέπει πρώτα να λάβει περισσότερα μέτρα λιτότητας πριν από οποιαδήποτε κίνηση.
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) εν τέλει θα παρέμβει «δραστικά» στις αγορές ομολόγων, προκειμένου να απαντήσει στην κλιμακούμενη κρίση χρέους στην Ευρωζώνη, αποφασίστηκε σε τηλεδιάσκεψη που οργανώθηκε στην Φρανκφούρτη με θέμα τη σταθεροποίηση των αγορών, με τυχόν αγορά ιταλικών ομολόγων, όταν ανοίξουν οι αγορές μετά την υποβάθμιση-σοκ των ΗΠΑ από την Standard & Poor’s.
Νωρίτερα, και ενώ η τηλεδιάσκεψη στην ΕΚΤ βρισκόταν σε εξέλιξη, η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ και ο Γάλλος πρόεδρος Νικολά Σαρμοζί εξέδωσαν κοινό ανακοινωθέν το οποίο ουσιαστικά αποτελούσε παρότρυνση προς την κεντρική τράπεζα να παρέμβει.
«Το ευρωσύστημα θα παρέμβει δραστικά στις αγορές και θα απαντήσει με ένα σημαντικό και συνεκτικό τρόπο» δήλωσε στο Reuters πηγή της Ευρωζώνης μετά την τηλεδιάσκεψη των στελεχών της ΕΚΤ. Η ίδια πηγή σημείωσε ότι ελήφθη σοβαρά υπόψη και η κοινή δήλωση των κυβερνήσεων Γαλλίας και Γερμανίας.
Η τηλεδιάσκεψη των "ισχυρών" της G7
Οι υπουργοί Οικονομικών και διοικητές των Κεντρικών Τραπεζών της G7 τα ξημερώματα της Δευτέρας –πριν το άνοιγμα των ασιατικών αγορών- μετά την τηλεφωνική τους σύσκεψη, ανακοίνωσαν ότι «εν όψει των ανανεωμένων πιέσεων στις χρηματαγορές, εμείς, οι υπουργοί Οικονομικών και Διοικητές των Κεντρικών Τραπεζών της G7, επιβεβαιώνουμε τη δέσμευσή μας να αναλάβουμε όλα τα απαραίτητα μέτρα για να στηρίξουμε την χρηματοοικονομική σταθερότητα και ανάπτυξη σε πνεύμα στενής συνεργασίας και εμπιστοσύνης».
Στην ανακοίνωση αναφέρεται επίσης, μεταξύ άλλων, ότι «δεσμευόμαστε να αντιμετωπίσουμε τις εντάσεις που προέρχονται από τις τρέχουσες προκλήσεις στα δημοσιονομικά μας ελλείμματα, χρέη και ανάπτυξη και καλωσορίζουμε τις αποφασιστικές κινήσεις που ελήφθησαν στις ΗΠΑ και την Ευρώπη». Παράλληλα, χαιρετίζονται τα μέτρα που ανακοίνωσαν Ιταλία και Ισπανία, ενώ τονίζεται ότι οι G7 «θα παραμείνουν σε στενή επαφή καθ’ όλη τη διάρκεια των επόμενων εβδομάδων και θα συνεργαστούν με τον κατάλληλο τρόπο, έτοιμοι να αναλάβουν δράση ώστε να διασφαλιστεί η σταθερότητα και η ρευστότητα στις χρηματαγορές».
Στο στόχαστρο Ιταλία και Ισπανία
Την ίδια ώρα συνεχίζεται το “χοντρό παιχνίδι” του καυτού φετινού Αυγούστου το οποίοι αναμένεται να κρίνει πολλά για το μέλλον της Ευρωζώνης. Ενώ οι αποφάσεις της τελευταίας Συνόδου Κορυφής της 21ης Ιουλίου έδειχναν προσωρινά να καθησυχάζουν τις αγορές, οι εξελίξεις στην Ιταλία και την Ισπανία, οι κερδοσκοπικές επιθέσεις στις ευάλωτες οικονομίες της ευρωζώνης αλλά και το ράλι στο κόστος δανεισμού Γαλλίας και Βελγίου έφεραν τους Ευρωπαίους άρον άρον πίσω από τις διακοπές τους, οι οποίοι με απανωτές συνομιλίες και τηλεδιασκέψεις προσπαθούν να κατασβέσουν την φωτιά που έβαλαν οι αγορές.
Η Ιταλία βρίσκεται σε ιδιαίτερα δύσκολη θέση και χρειάζεται να οδηγήσει την οικονομία της σε υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, προκειμένου να αποφύγει την πτώχευση.
Ο Silvio Berlusconi δεν εκμεταλλεύτηκε την ευκαιρία που του δόθηκε για να παρουσιάσει ένα νέο αξιόπιστο πρόγραμμα μείωσης του χρέους της Ιταλίας, ενώ αρκέστηκε στις λεκτικές διαβεβαιώσεις για την ισχύ της ιταλικής οικονομίας.
Ο Καβαλιέρε επιπλέον ανέφερε ότι η κυβέρνηση θα προχωρήσει στην επιτάχυνση των μέτρων λιτότητας με σκοπό τον ισορροπημένο προϋπολογισμό το 2013.
"Θα εισάγουμε συνταγματική ρύθμιση για να εξισορροηθεί ο προϋπολογισμός", δεσμεύτηκε, ενώ συμπλήρωσε πως Γερουσία και Βουλή θα συνεργαστούν την επόμενη εβδομάδα με επίκεντρο τις δομικές μεταρρυθμίσεις. Στη συνέχεια ο Ιταλός Πρωθυπουργός προσέθεσε ότι "ο υπουργός οικονομικών GiulioTremonti θα ανακοινώσει τα νέα μέτρα".
Την Παρασκευή πάντως και σύμφωνα με τα στοιχεία της στατιστικής υπηρεσίας της γείτονος Istat o ρυθμός ανάπτυξης της Ιταλίας επιταχύνθηκε στο β' τρίμηνο, φτάνοντας το 0,7% στο α' εξάμηνο.
Το δημόσιο χρέος της Ιταλίας διαμορφώνεται στο 128% του ΑΕΠ και υπάρχει ο κίνδυνος να αυξηθεί μέχρι και 150% του ΑΕΠ έως το 2017, εάν το κόστος δανεισμού παραμείνει πάνω από 6%.
Σχετικά με την Ισπανία, η κατάσταση είναι καλύτερη δεδομένου ότι έχει μικρότερο δημόσιο χρέος. Το χειρότερο σενάριο προβλέπει ότι το δημόσιο χρέος της Ισπανίας δεν θα ξεπεράσει το 75% του ΑΕΠ. Από την άλλη η απόφαση του José Luis Rodríguez Zapatero για πρόωρες εκλογές το Νοέμβριο έθεσε σε δοκιμασία την αξιοπιστία του προγράμματος προσαρμογής της χώρας.
EFSF και ΕΚΤ
Ο Ζοζέ Μπαρόζο με επιστολή του στους πρωθυπουργούς της Ε.Ε. ζήτησε να μπουν μπρος τα “μεγάλα μέσα” ήτοι η χρησιμοποίηση του EFSF για την αγορά ομολόγων, ενώ ο επικεφαλής της ΕΚΤ κ. Ζαν Κλοντ Τρισέ “τράβηξε το αυτί” των κυβερνήσεων απευθύνοντας έκκληση δημοσιονομική σταθερότητα και αναγνωρίζοντας τη δύσκολη πραγματικότητα που βιώνει η Ε.Ε.
Τα όπλα όμως που έχει στη φαρέτρα της Ευρώπης όμως για τη διαχείριση κρίσεων είναι με τα σημερινά δεδομένα ανεπαρκή.
Η παρούσα δυναμική του EFSF όμως δε φτάνει ούτε για ζήτω για να στηρίξει χρέη χωρών όπως η Ισπανία, ή η Ιταλία, καθώς αρκεί να αναλογιστούμε ότι μόνο τα λειτουργικά έξοδα της τελευταίας ξεπερνούν τα 400 δισ. ευρώ το χρόνο, ποσό μεγαλύτερο από τα συνολικό χρέος της Ελλάδας, ενώ το συνολικό της χρέος ανέρχεται σε 1,8 τρισ. (120% του ΑΕΠ). Στον διπλασιασμό ή και τριπλασιασμό των κεφαλαίων του EFSF που θα απαιτούνταν αντιδρά η Γερμανία, η Ολλανδία, η Φινλανδία και άλλες "νοικοκυρεμένες" οικονομίες,καθώς θα υφίσταντο σημαντική επιβάρυνση του λόγου δημοσίου χρέους/ ΑΕΠ της.
Σύμφωνα με υπολογισμούς του οικονομολόγου Ζιλ Μέκ της Deutsche Bank ένα πακέτο βοήθειας για την Ισπανία θα έφθανε τα 290 δις και για την Ιταλία τα 490 δις ευρώ: Σύνολο 780 δις ευρώ. Όμως ο μηχανισμός έχει στη διάθεσή του σήμερα 300 δις και εξ αυτων τα 142 δις είναι ήδη δεσμευμένα.
Εφόσον λοιπόν όπως αναμένεται το EFSF παραμείνει “ρεζέρβα” στην αντιμετώπιση της κρίσης χρέους το μπαλάκι περνάει στα χέρια της ΕΚΤ η οποία διεθνείς αναλυτές αναμένουν, έστω και, με βαριά καρδιά, να παρέμβει μέσω της αγοράς ιταλικών και ισπανικών ομολόγων στη δευτερογενή αγορά, λαμβάνοντας τις απαραίτητες εγγυήσεις δημοσιονομικής σταθερότητας.
Η ΕΚΤ προκάλεσε την αναταραχή των αγορών την περασμένη εβδομάδα όταν άρχισε να αγοράζει ομόλογα των περιφερειακών οικονομιών της Ευρωζώνης αλλά όχι της Ιταλίας και της Ισπανίας, τα spread των οποίων εκτινάχθηκαν σε υψηλά ευρωζώνης.
Από την άλλη με ενδιαφέρον αναμένεται η πυροσβετική λειτουργία του ESM (Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Στήριξης), το οποίο σύμφωνα με τις προ χρεοτσουνάμι εξαγγελίες θα είχε κεφάλαια ύψους 500 δισ. και επρόκειτο να αντικαταστήσει το EFSF στα μέσα του 2013.
Όλι Ρεν
Συγκρατημένη αισιοδοξία πάντως προκάλεσαν στις αγορές οι δηλώσεις του Επιτρόπου Όλι Ρεν ότι το Σεπτέμβριο θα παρουσιάσει έκθεση υπερ του οφέλους του ευρωομολόγου.
Ερωτηθείς για το εάν θα υπάρξουν αλλαγές κυρίως ως προς το μέγεθος του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Χρηματοοικονομικής Σταθερότητας, ο κ. Rehn αρνήθηκε να συζητήσει για αριθμούς και δήλωσε: «Για να είναι αποτελεσματικό το EFSF πρέπει να είναι αξιόπιστο και σεβαστό από τις αγορές. Κατά συνέπεια πρέπει να το εξετάζουμε συνεχώς και από την στιγμή που θα στηθεί και θα λειτουργεί». Τόνισε μάλιστα ότι η Ευρώπη πρέπει να επανεξετάσει τα εργαλεία που διαθέτει για την διαχείριση κρίσεων ώστε να γίνουν πιο αποτελεσματικά.
Στην έκθεση ευρωομολόγων αντιστέκονται οι ισχυρότερες οικονομιών της Ευρωζώνης (με αξιολόγηση «ΑΑΑ») καθώς ανησυχούν ότι θα αυξηθεί το δικό τους κόστος δανεισμού. Ακόμα και η Γαλλία πάντως, βλέπει τα spread της να εκτοξεύονται σε τιμές ρεκόρ για την περίοδο της Ευρωζώνη και αρχίζει να το...σκέπτεται βαθέως όσο η κρίση χρέους είναι εκτός ελέγχου, τόσο αυξάνεται το κόστος κρατικού δανεισμού ακόμα και για τις χώρες με την υψηλότερη πιστοληπτική διαβάθμιση..