Ωστόσο, η βαριά σκιά της καλπάζουσας ανεργίας των νέων σε Ελλάδα και Ισπανία, της ανόδου της ακροδεξιάς στην Ελλάδα, της πολιτικής αστάθειας στην Ιταλία, αλλά και το γεωπολιτικό παιχνίδι με φόντο το πρόγραμμα σταθεροποίησης της Κύπρου πέφτει στο μέγαρο της πλατείας Σουμάν, που θα συγκεντρωθούν οι ηγέτες. Άλλωστε ο απόηχος από το Στρασβούργο, όπου η απόρριψη του προϋπολογισμού λιτότητας, αλλά και οι κραυγές αγανάκτησης πολλών ευρωβουλευτών για την πορεία του ευρωπαϊκού οικοδομήματος δεν έχει κατασιγάσει ακόμα.
Σημειώνεται ότι το ποσοστό ανεργίας στην Ευρωζώνη αυξήθηκε τον Ιανουάριο στο επίπεδο-ρεκόρ του 11,9% σημειώνοντας μικρή αύξηση σε σχέση με το Δεκέμβριο του 2012 (11,8%), ενώ στο σύνολο της ΕΕ αυξήθηκε την ίδια περίοδο από 10,7% σε 10,8%. Τον Ιανουάριο, η ΕΕ είχε 26,2 εκατ. άνεργους, εκ των οποίων 18,9 ζουν στην Ευρωζώνη. Σε σχέση με τον ίδιο μήνα του 2012, ο αριθμός των ανέργων αυξήθηκε κατά 1,9 εκατ. άτομα στην Ευρωζώνη. Οι χώρες στις οποίες καταγράφηκε η μεγαλύτερη αύξηση της ανεργίας σε ένα έτος ήταν η Ελλάδα (από 20,8% σε 27%), η Κύπρος (από 9,9% σε 14,7%) και η Πορτογαλία (από 14,7% σε 17,6%). Τον Ιανουάριο, ο αριθμός των ανέργων ηλικίας κάτω των 25 ετών έφτασε στο σύνολο της ΕΕ τα 5,732 εκατομμύρια, εκ των οποίων 3,642 εκατ. άτομα αφορούσαν τις χώρες της Ευρωζώνης. Μέσα σε ένα έτος οι άνεργοι αυτής της κατηγορίας αυξήθηκαν κατά 295.000 στην Ευρωζώνη.
Επιμένει στη λιτότητα ο Μπαρόζο
Όπως σημειώνει η DW απρόσμενα αισιόδοξος εμφανίστηκε ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο στη σχετική συζήτηση για την ευρωπαϊκή οικονομία που έγινε την Τετάρτη στο Στρασβούργο. Επιχείρησε μάλιστα να αποδυναμώσει τα επιχειρήματα όσων υποστηρίζουν ότι η επιμονή στη λιτότητα και στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις δεν έχει αποφέρει τα προσδοκώμενα αποτελέσματα.
«Βλέπουμε ότι οι προσπάθειες για βελτίωση της ανταγωνιστικότητας μέσω μεταρρυθμίσεων αρχίζουν να αποφέρουν καρπούς. Το αποδεικνύει το παράδειγμα της Ιρλανδίας. Ας μην ξεχνάμε ότι μόλις πέρσι οι αναλυτές προέβλεπαν τη διάλυση του ευρώ. Κι όμως, σήμερα όμως έχουμε μεγαλύτερη σταθερότητα, σε πολλά κράτη-μέλη τα ελλείμματα έχουν μειωθεί κατά το ήμιση σε σχέση με το 2009, ενώ αναμένεται να πέσουν στο 3% μέχρι το τέλος του χρόνου» δηλώνει ο πρόεδρος της Κομισιόν.
Οι Ευρωπαίοι σοσιαλιστές αμφισβητούν όχι μόνο την αποτελεσματικότητα των πολιτικών επιλογών, αλλά ακόμα και την ορθότητα των προβλέψεων που διατυπώνει η Κομισιόν. Ο αναπληρωτής πρόεδρος της σοσιαλιστικής ομάδας Στέφεν Χιούζ δηλώνει χαρακτηριστικά: «Δεν βλέπω πώς μπορούμε να εμπιστευθούμε τα στοιχεία της Κομισιόν. Τον Οκτώβριο του 2011 προβλέπατε ανάπτυξη 0,6% στην ευρωζώνη για φέτος, σήμερα μας λέτε ότι βρισκόμαστε στο -0,6%».
Το οικονομικό χάσμα στην ευρωζώνη
Οι ευρωβουλευτές από τις χώρες του μεσογειακού Νότου κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για το οδυνηρό αντίτιμο της πολιτικής λιτότητας και κυρίως για τη συνεχώς αυξανόμενη ανεργία. Μιλώντας στην Ολομέλεια, η καθηγήτρια Οικονομικών Ελίζα Φερέιρα προειδοποιεί: «Στην ευρωζώνη οι ανισορροπίες είναι μεγαλύτερες από ποτέ. Πώς θα επιβιώσει η ευρωζώνη, όταν η ανεργία στην Ελλάδα ή στην Ισπανία είναι πενταπλάσια από ό,τι στην Ολλανδία ή την Αυστρία; Πώς θα επιβιώσει, όταν η ανεργία των νέων ξεπερνά το 60% στην περιφέρεια της ευρωζώνης;»
Τόσο ο πρόεδρος της Κομισιόν, όσο και η ευρωπαϊκή Κεντροδεξιά, αλλά και οι Φιλελεύθεροι, υποστηρίζουν ότι στην πραγματικότητα δεν υπάρχει αντίφαση ανάμεσα στην ανταγωνιστικότητα και την κοινωνική προστασία. Οι πολιτικές ομάδες αριστερά του Κέντρου έχουν διαφορετική άποψη.
Πάντως η ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ και αντιπρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου Άννυ Ποδηματά υποστηρίζει ότι οι επιπτώσεις της κρίσης δεν είναι μόνο οικονομικές. «Στην Ελλάδα, στην Ιταλία, στην Ισπανία, στην Πορτογαλία και αλλού έχουμε μία κοινωνική κρίση άνευ προηγουμένου και έχουμε και μία απειλή συστημικής κατάρρευσης, αυτή τη φορά όχι των χρηματοπιστωτικών αγορών, αλλά του πολιτικού συστήματος και δη του φιλοευρωπαϊκού πολιτικού συστήματος. Δείτε το ευρωβαρόμετρο: Για πρώτη φορά στην ιστορία της Ευρώπης δείχνει ότι μεταξύ των 27 κρατών-μελών, μόνο σε δύο υπάρχει πλειοψηφία εμπιστοσύνης προς την Ευρώπη και τους θεσμούς της».
Η Κύπρος στο επίκεντρο
Μετά την Ελλάδα στο μικροσκόπιο της Ευρώπης μπαίνει και η Κύπρος. Οι δηλώσεις Ευρωπαίων αξιωματούχων για πιθανή συμφωνία βοήθειας μέχρι τα τέλη Μαρτίου έχουν δημιουργήσει υψηλές προσδοκίες, οι οποίες δεν φαίνεται να επιβεβαιώνονται μέχρι στιγμής. Ωστόσο ο νέος υπουργός Εξωτερικών της Κύπρου Ιωάννης Κασουλίδης εκφράζει την αισιοδοξία του, μιλώντας στην Deutsche Welle:
«Εμένα η πρόβλεψή μου είναι ότι θα έχουμε συμφωνία. Θα είναι συμφωνία που θα στοχεύει σε τρία πράγματα που είναι απαραίτητα: πρώτον, αποφυγή της χρεοκοπίας, δεύτερον απαλλαγή των επερχόμενων γενεών από ένα δυσβάσταχτο, μη διαχειρίσιμο χρέος και τρίτον, να τελειώνει αυτή η ιστορία το συντομότερο δυνατόν για να μπορέσει να γίνει η επανεκκίνηση της οικονομίας και η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στις αγορές της Κύπρου» επισημαίνει ο Ιωάννης Κασουλίδης.
Αναλυτές θεωρούν ότι η Κύπρος χρειάζεται συνολικά 17,5 δισ. ευρώ, με τους εταίρους να επιθυμούν τον περιορισμό της συμμετοχής τους περίπου στα 10 δισ. ευρώ. Στο σύνθετο αυτό παζλ, που «κάθεται» πάνω στον ενεργειακό πλούτο της Μεγαλονήσου, εναλλακτικά σενάρια κατατίθενται για τις πηγές απ΄ όπου θα προέλθει η συμπληρωματική χρηματοδότηση της διάσωσης, π.χ. να καταβληθούν ποσά από την Ελλάδα, τη Ρωσία, ή να διασφαλιστούν έσοδα από αποκρατικοποιήσεις (υδρογονάνθρακες;) και επιβολή σειράς φόρων στην Κύπρο.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα εξετάσουν επίσης και τους όρους που θέτει το ΔΝΤ προκειμένου να συμμετάσχει στη στήριξη, ενώ, δεδομένης και της μη συμμετοχής της Κριστίν Λαγκάρντ, εικάζεται και η μη συμμετοχή του διεθνούς οργανισμού και της κάλυψης του ποσού μόνο από τους Ευρωπαίους. Κι αυτό γιατί το ΔΝΤ επιμένει σε «κούρεμα» των καταθέσεων στην Κύπρο, κάτι που η Λευκωσία αρνείται κατηγορηματικά, ενώ αρνητικοί είναι επίσης η Κομισιόν και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Το θέμα της Κύπρου, πάντως, δεν συμπεριλαμβάνεται επισήμως στην ατζέντα της συνόδου κορυφής, ωστόσο θεωρείται βέβαιο ότι θα συζητηθεί στο περιθώριο της συνάντησης. Σύμφωνα με τον Γάλλο ευρωβουλευτή Ζαν Πωλ Γκοζές δεν αναμένεται απόφαση, αλλά θεωρείται βέβαιο ότι η Κύπρος βρίσκεται σε καλό δρόμο. Ιδιαίτερο χειρισμό απαιτούν οι αιτιάσεις για ξέπλυμα βρώμικου χρήματος, λέει ο Γάλλος πολιτικός:
«Στο θέμα αυτό υπάρχει η πραγματικότητα, αλλά υπάρχουν και οι εικασίες. Η κατάσταση στην Κύπρο δεν είναι τόσο σαφής όσο θα θέλαμε, αλλά ούτε τόσο σκοτεινή όσο την περιγράφουν κάποιοι. Πρέπει η κυπριακή κυβέρνηση να αναδείξει τη διαφάνεια στις συναλλαγές που έγιναν, έτσι ώστε να ελέγξουμε εάν πραγματικά υπήρξε ξέπλυμα χρήματος, κάτι που θα ήταν απαράδεκτο. Αυτό δρομολογείται, η τωρινή κυβέρνηση δίνει την εντύπωση ότι είναι έτοιμη να κάνει αυτή την εκκαθάριση, κάτι που είναι και προϋπόθεση για να την εμπιστευθούν αυτοί που μπορούν να τη βοηθήσουν» λέει ο Γάλλος ευρωβουλευτής στην Deutsche Welle.
Η Ατζέντα
Σημειώνεται ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες στη διήμερη Σύνοδο Κορυφής θα επικεντρωθούν στην έγκριση των σχεδίων για τις αξιολογήσεις των εθνικών προϋπολογισμών. Ενδιαφέρουσα αναμένεται η συζήτηση για τα δημοσιονομικά των χωρών, όπως η Γαλλία, η Ισπανία και η Πορτογαλία, στο φόντο των αντικρουόμενων θέσεων για τη σκοπιμότητα της δημοσιονομικής χαλάρωσης.
Guardian: "Κατηγορείστε τον ανήμπορο οφειλέτη του νότου, αλλά οφείλετε να κατηγορήσετε εξίσου και τον κοντόφθαλμο δανειστή του Βορρά".
Η Γερμανία έχει να χάσει πολύ περισσότερα από κάθε άλλη χώρα, αν συμβεί μια κατάρρευση, σημειώνει δημοσίευμα του βρετανικού Guardian εν όψει της Συνόδου.
«Η Γερμανία και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχουν κάνει αρκετά προκειμένου να πείσουν τις αγορές ότι η ευρωζώνη θα επιβιώσει, προς το παρόν. Πολλές όμως οικονομίες της ευρωζώνης παραμένουν σε κρίσιμη κατάσταση. Ορισμένες έχουν κάνει ηρωικές προσπάθειες με ορατά αποτελέσματα, αλλά με εξίσου ορατές τις δυσμενείς συνέπειες των προσπαθειών τους», αναφέρει το σχετικό δημοσίευμα.
«Μερικές από αυτές τις συνέπειες ήταν αναπόφευκτες, αλλά επιδεινώθηκαν ακόμη περισσότερο εξαιτίας ανθρώπινου σφάλματος και ειδικότερα των σφαλμάτων της γερμανικής πλευράς», συμπληρώνει ο αρθρογράφος Τίμοθι Γκάρτον Ας.
«Μπορώ να καταλάβω απόλυτα την οργισμένη αντίδραση των Γερμανών ψηφοφόρων από τους οποίους ζητήθηκε να προστρέξουν τους Ευρωπαίους εταίρους τους, οι οποίοι υπήρξαν λιγότερο πειθαρχημένοι, εργατικοί και παραγωγικοί, με σκοπό τη διάσωση ενός κοινού νομίσματος που οι ίδιοι οι Γερμανοί ποτέ δεν ήθελαν. Τα γεγονότα όμως επιμένουν. Και όταν αυτά αλλάζουν ή τουλάχιστον γίνονται πιο ξεκάθαρα, τότε οι πολιτικές οφείλουν να προσαρμοστούν αναλόγως. Καθήκον των πολιτικών σε μία λειτουργική φιλελεύθερη δημοκρατία είναι να αναγνωρίσουν αυτά τα γεγονότα κι έπειτα να τα εξηγήσει στους ψηφοφόρους και όχι να τους παραπλανήσει με ψεύτικες υποσχέσεις", επισημαίνει το δημοσίευμα.
Τις δυσμενείς συνθήκες της προσαρμογής τις υφίστανται κυρίως η νότια περιφέρεια της Ευρώπης και όχι ο ευρωπαϊκός πυρήνας. Ωστόσο, για τη σημερινή κατάσταση ευθύνονται και οι δύο:
"Κατηγορείστε τον ανήμπορο οφειλέτη του νότου, αλλά οφείλετε να κατηγορήσετε εξίσου και τον κοντόφθαλμο δανειστή του Βορρά". Η Γερμανία έχει να χάσει περισσότερα από οποιαδήποτε άλλη χώρα στο ενδεχόμενο της κατάρρευσης της ευρωζώνης, αναφέρει το άρθρο και σημειώνει πως είναι προς το εθνικό συμφέρον της χώρας να κάνει περισσότερα για να σώσει την ευρωζώνη, πέρα από ιδεαλισμούς και συναισθήματα. Υπολογίζεται ότι ο βαθμός έκθεσης των γερμανικών τραπεζών στα χρέη των Ελλήνων, των Ισπανών, των Πορτογάλων και των Ιρλανδών ανέρχεται σε 400 δισ. ευρώ. Οι ίδιοι οι οικονομικοί σύμβουλοι της γερμανικής κυβέρνησης εκτιμούσαν πέρυσι ότι οι μάξιμουμ ενδεχόμενες απώλειες των Γερμανών πιστωτών στην περίπτωση της διάλυσης της ευρωζώνης θα έφταναν τα 2.8 τρισ. ευρώ".
Αυτό που θα 'πρεπε να κάνει η Γερμανία, λέει το άρθρο, είναι να αυξήσει την εσωτερική της ζήτηση, να υποστηρίξει μια δυνατή τραπεζική ένωση και να ενστερνιστεί την άποψη οικονομικών αναλυτών της για ομογενοποίηση του χρέους της ευρωζώνης. Σε όρους πολιτικής οικονομίας, η καλύτερη στιγμή για να τα πράξει όλα αυτά ήταν τότε με τον Μόντι. Κι αυτή η στιγμή, λέει ο Guardian, έχει παρέλθει.
"Όποιος κι αν είναι ο επόμενος καγκελάριος στις γενικές γερμανικές εκλογές τον ερχόμενο Σεπτέμβριο οφείλει να διασφαλίσει το μέλλον της ευρωζώνης με συνέπεια και ορθότητα... Πρόκειται, φυσικά, για καθαρή σύμπτωση το ότι η Γερμανία έρχεται αντιμέτωπη με αυτή την πρόκληση καθώς πλησιάζουμε την 100η Επέτειο του 1914. Αυτή, όμως, είναι μία σύμπτωση που αποκαλύπτει επίσης μία ιστορική ευκαιρία για εποικοδομητική ηγεσία από την κεντρική δύναμη της Γηραιάς Ηπείρου. Εμπρός Γερμανία, άδραξε αυτό που ο Φριτζ Στερν είχε αποκαλέσει κάποτε 'δεύτερη ιστορική ευκαιρία' και χρησιμοποίησέ τη σωστά», καταλήγει το δημοσίευμα.
Η Γερμανία μηδενίζει τον δανεισμό της από το 2015
Χθες εν τω μεταξύ, το γερμανικό υπουργικό συμβούλιο ενέκρινε έναν "ιστορικό" προϋπολογισμό που προβλέπει τον χαμηλότερο κρατικό δανεισμό τω ν τελευταίων 40 ετών, ενώ προβλέπεται ότι το 2015 θα υπάρξει ισοσκελισμός. Το 2016 και το 2017 προβλέπεται πλεόνασμα 5 δισ ευρώ και 9,4 δισ ευρώ αντίστοιχα.