Σύμφωνα με την εκτίμηση, το bail-in των ομολογιούχων των τραπεζών και των ανασφάλιστων καταθετών, μαζί με την πρόταση από τον πρόεδρο του Eurogroup ότι η διαδικασία αυτή θα μπορούσε να επαναληφθεί και σε άλλες οικονομίες της ζώνης του ευρώ, αυξάνει τον κίνδυνο μιας ανανεωμένης σύσφιξης των οικονομικών συνθηκών που θα μπορούσαν να παρατείνουν την ύφεση στην Ευρωζώνη.
Η ΕΕ και το ΔΝΤ προσπάθησαν σκληρά να αποφύγουν το σχεδιασμό ενός μη-βιώσιμου προγράμματος διάσωσης για την Κύπρο, αλλά χάρη στην απόφαση του Eurogroup και της κυπριακής μικροπολιτικής, υπέκυψαν ακριβώς σε αυτό που επιδίωκαν να αποφύγουν. Οι αποφάσεις των τελευταίων εβδομάδων είναι πιθανό να έχουν ολέθριες συνέπειες για την κυπριακή οικονομία, να θέσουν τη χώρα σε βαθιά ύφεση και αποτύχουν να φέρουν την πολυπόθητη δημοσιονομική βιωσιμότητα.
Οι επιπτώσεις για την Κύπρο - Συρρίκνωση και αναδιάρθρωση
Η Credit Suisse αναμένει πως η κυπριακή οικονομία θα συρρικνωθεί σημαντικά φέτος και το 2014. Η αναδιάρθρωση του τραπεζικού τομέα, το κλείσιμο των τραπεζών για δύο εβδομάδες και η επιβολή των ελέγχων κεφαλαίου είναι πιθανό να οδηγήσουν σε μια πιστωτική κρίση και να προκαλέσουν σημαντικά προβλήματα ρευστότητας στις κυπριακές επιχειρήσεις.
Επιπλέον, το χτύπημα στον τομέα των υπηρεσιών που υποστηρίζει το κυπριακό οικονομικό μοντέλο, είναι επίσης πιθανό να είναι επιζήμιο, ενώ η δημοσιονομική σύσφιξη από το bail-in των καταθετών σε συνδυασμό με τα δημοσιονομικά μέτρα ύψους 3% του ΑΕΠ, θα καταστείλουν και τη ζήτηση.
Ως εκ τούτου, η ελβετική τράπεζα αναμένει ότι το κυπριακό ΑΕΠ θα μειωθεί κατά 12% το 2013 και 6% το 2014, αντανακλώντας μια ελληνικού τύπου ύφεση, πιθανώς άνω του 20% συνολικά, ενώ η ανεργία αναμένεται να αυξηθεί πάνω από το 20%.
Αυτό δυσχεραίνει την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων ενώ και η μικρή προσδοκία πρωτογενούς πλεονάσματος δεν είναι ρεαλιστική, δεδομένης της αναμενόμενης πτώσης στα έσοδα και των υψηλότερων δαπανών για τα επιδόματα ανεργίας, κλπ. Οι στόχοι αυτοί θα πρέπει, να προσαρμοστούν, ειδάλλως θα απαιτηθούν πρόσθετα μέτρα, σπρώχνοντας τη χώρα πιο βαθιά στην ύφεση.
Πιο ανησυχητικό είναι το γεγονός, ότι είναι απίθανο η διάσωση να έχει την ίδια ισχυρή πολιτική και κοινωνική στήριξη, όπως πριν από λίγες εβδομάδες. Μέχρι πρόσφατα, η πλειοψηφία του κυπριακού πληθυσμού ήταν υπέρ της διάσωσης. Ωστόσο, ο τρόπος που το σχέδιο διάσωσης επιβλήθηκε στην Κύπρο, μπορεί να αντιστρέψει αυτή την τάση, περιπλέκοντας ακόμη περισσότερο την εφαρμογή του προγράμματος.
Υψηλότερες οι ανάγκες ανακεφαλαιοποίησης των κυπριακών τραπεζών;
Παράλληλα, οι ανάγκες ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών, μπορεί να καταλήξουν να είναι υψηλότερες από το αναμενόμενο. Το σχέδιο ανακεφαλαιοποίησης βασίστηκε σε ένα δυσμενές μακροοικονομικό σενάριο που τώρα όμως φαίνεται αισιόδοξο, κατά την άποψη της CS. Οι χαμηλοί ρυθμοί ανάπτυξης και αύξηση της ανεργίας είναι πιθανό να αυξήσουν το ποσό των μη εξυπηρετούμενων δανείων, οδηγώντας σε υψηλότερες ανάγκες κεφαλαίου κίνησης από ό, τι είχε αρχικά προβλεφθεί.
Σε αυτό το πλαίσιο οι προοπτικές για τη βιωσιμότητα του χρέους δεν δείχνει βελτίωση κατά την άποψη της τράπεζας, και ακυρώνει σε μεγάλο βαθμό έναν από τους στόχους του bail-in. Αν και το bail-in των καταθετών επέτρεψε ένα πολύ χαμηλότερο ονομαστικό χρέος στα χέρια της κυβέρνησης, ο τρόπος με τον οποίο τέθηκε σε εφαρμογή και οι ευρύτερες επιπτώσεις για την οικονομία σημαίνουν ότι το ΑΕΠ (ο παρονομαστής του λόγου του χρέους προς το ΑΕΠ) θα είναι πολύ χαμηλότερο από ό, τι αναμενόταν προηγουμένως.
Ως αποτέλεσμα, το χρέος προς το ΑΕΠ θα φτάσει, με τις εκτιμήσεις της CS, στο 120% το 2020, 20% υψηλότερο από το στόχο και ένα παρόμοιο επίπεδο με αυτό που θα σημειωνόταν αν δεν υπήρχε καν η διάσωση. Αυτό που είναι χειρότερο είναι ότι το κανάλι μέσω του οποίου ο ίδιος στόχος του χρέους προς το ΑΕΠ θα επιτευχθεί (δηλαδή, χαμηλότερο ΑΕΠ), θα είναι πολύ πιο επιζήμιος από οικονομική και κοινωνική άποψη.
Ως αποτέλεσμα, ο φάκελος των € 10 δισ. έως το 2016 κατά πάσα πιθανότητα δεν αρκεί και περαιτέρω κεφάλαια (ή μείωση του χρέους) θα χρειαστεί πριν από το τέλος του προγράμματος. Προκαταρκτική εκτίμηση της Credit Suisse για την έλλειψη χρηματοδότησης είναι το € 1 δισ., χωρίς να λαμβάνονται υπόψη τυχόν πρόσθετες ανάγκες ανακεφαλαιοποίησης.
Οικονομικές και πολιτικές συνέπειες για την Ελλάδα
Τα γεγονότα στην Κύπρο θα έχουν οικονομικές και πολιτικές συνέπειες για την Ελλάδα, τονίζει η Credit Suisse. Από την οικονομική πλευρά, το κούρεμα των κεφαλαίων των ελληνικών εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην Κύπρο και οι εμπορικοί δεσμοί (η Ελλάδα εξάγει το 6% των εξαγωγών των αγαθών της στην Κύπρο) θα μπορούσαν να ασκήσουν πίεση στην ελληνική οικονομία.
Παρόλα αυτά, η CS δεν αναμένει ότι οι επιπτώσεις θα είναι πολύ σοβαρές για την ελληνική ανάπτυξη (κατά πάσα πιθανότητα λιγότερο από 1%), αλλά θα μπορούσαν να κάνουν τους δημοσιονομικούς στόχους πιο δύσκολο να επιτευχθούν.
Αυτό που θα ήταν πιο προβληματικό είναι πως τα πρόσφατα γεγονότα στην Κύπρο, οδηγήσουν σε μια ανανεωμένη φυγή καταθέσεων από την Ελλάδα, αντιστρέφοντας τις εισροές που παρατηρήθηκαν σε μετά τις ελληνικές εκλογές. Αν συνέβαινε αυτό, οι καθοδικοί κίνδυνοι για την ανάπτυξη θα είναι πιο σημαντικοί.
Σε πολιτικό επίπεδο, το χτύπημα στην εμπιστοσύνη και / ή η βαθύτερη ύφεση λόγω Κύπρου θα μπορούσαν να υπονομεύσουν τις προσπάθειες της κυβέρνησης και να βάλουν σε κίνδυνο τη σταθερότητά της. Υπάρχει σαφής κίνδυνος ότι οι εξελίξεις στην Κύπρο θα ενισχύσουν το αίσθημα anti-euro/anti-bailout στην Ελλάδα, θα οδηγήσουν στην περαιτέρω ενίσχυση της υποστήριξης στα κόμματα της αντιπολίτευσης, κάνοντας την εφαρμογή του προγράμματος πιο δύσκολη.