Δεκατρείς άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στο Κάιρο, σύμφωνα με ιατρικές και αστυνομικές πηγές, με τους περισσότερους να πέφτουν νεκροί ή να τραυματίζονται γύρω από την πλατεία του Ραμσή.
Τουλάχιστον 25 είναι τα θύματα εκτός του Καΐρου, 12 εκ των οποίων σε πόλεις του Δέλτα του Νείλου.
Η Συμμαχία κατά του Πραξικοπήματος, στην οποία κυριαρχεί η Μουσουλμανική Αδελφότητα, κάλεσε το βράδυ της Παρασκευής τους διαδηλωτές να αποχωρήσουν από τους δρόμους, ωστόσο η ισλαμιστική οργάνωση έχει ήδη κηρύξει την επόμενη εβδομάδα ως περίοδο πανεθνικών κινητοποιήσεων ενάντια στο, κατά την ίδια, «στρατιωτικό πραξικόπημα».
Την Τετάρτη, η αστυνομία είχε διαλύσει τις δύο μεγαλύτερες καθιστικές διαμαρτυρίες των ισλαμιστών, αφήνοντας συνολικά 638 νεκρούς και επισύροντας διεθνή καταδίκη.
Λόγω των γεγονότων της Τετάρτης και της μεγάλης έντασης, το υπουργείο Εσωτερικών της Αιγύπτου ανακοίνωσε ότι οι αστυνομικές αρχές έχουν διαταχθεί να κάνουν χρήση πραγματικών πυρών «πάντα μέσα στα πλαίσια του νόμου».
Ήδη βρίσκεται σε εφαρμογή κατάσταση έκτακτης ανάγκης, η οποία συμπεριλαμβάνει και απαγόρευση κυκλοφορίας από τη δύση μέχρι την ανατολή του ηλίου.
«Πορεία της οργής»
Εκατοντάδες διαδηλωτών συγκεντρώθηκαν την Παρασκευή σε ισλαμικό τέμενος στην πλατεία του Ραμσή, στο Κάιρο, μετά από κάλεσμα της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, από την οποία προέρχεται ο κ. Μόρσι, για μια «πορεία οργής».
Οι διαδηλώσεις λαμβάνουν χώρα υπό το σύνθημα «ο λαός ζητεί την ανατροπή του πραξικοπήματος», όπως χαρακτηρίζουν οι ισλαμιστές την ανατροπή του Μοχάμεντ Μόρσι με πρωτοβουλία της ηγεσίας των αιγυπτιακών ενόπλων δυνάμεων, στις 3 Ιουλίου.
Οι διαμαρτυρίες γρήγορα έλαβαν βίαιο χαρακτήρα, μετά την πυρπόληση αστυνομικού κτηρίου.
Πυρά ακούγονταν και στις δύο όχθες του Νείλου, ενώ δημοσιογράφοι διεθνών δικτύων είδαν τουλάχιστον 12 πτώματα εντός ισλαμικού τεμένους κοντά στην πλατεία του Ραμσή.
Τα μέτρα ασφαλείας στην αιγυπτιακή πρωτεύουσα ήταν δρακόντεια, με περιπολίες τεθωρακισμένων και βαριά οπλισμένου προσωπικού.
Ο στρατός απέκλεισε την πλατεία Ταχρίρ, κέντρο των διαδηλώσεων οι οποίες είχαν οδηγήσει στην ανατροπή του καθεστώτος του Χόσνι Μουμπάρακ, το 2011.
Μέλη ομάδων οι οποίες αντιτίθενται στον κ. Μόρσι, κυρίως του Μετώπου Εθνικής Σωτηρίας και του κινήματος βάσης Τάμαροντ, κάλεσαν σε αντιδιαδηλώσεις κατά των συγκεντρώσεων της Μουσουλμανικής Αδελφότητας.
Υπήρξαν επίσης καλέσματα για προστασία συνοικιών και εκκλησιών σε ολόκληρη τη χώρα.
Η Αιγυπτιακή Πρωτοβουλία για τα Ατομικά Δικαιώματα, οργάνωση προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, υπολόγισε ότι τουλάχιστον 25 εκκλησίες δέχθηκαν επίθεση την Τετάρτη και την Πέμπτη.
Πολλοί ισλαμιστές κατηγορούν την κοπτική χριστιανική Εκκλησία ότι υποστήριξε την ανατροπή του κ. Μόρσι.
«Ύψιστη αυτοσυγκράτηση»
Η αιματοχυσία της Τετάρτης έχει δημιουργήσει βαρύ κλίμα στη διεθνή κοινότητα για τις μεταβατικές πολιτειακές και πολιτικές αρχές της Αιγύπτου, οι οποίες στηρίζονται από στρατό.
Ο γάλλος πρόεδρος, Φρανσουά Ολάντ και η γερμανίδα καγκελάριος, Άγκελα Μέρκελ, κάλεσαν σε άμεση διαβούλευση των υπουργών Εξωτερικών των 28 χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε ό,τι αφορά τις εξελίξεις στην αραβική χώρα.
Ευρωπαίοι διπλωμάτες θα έχουν συνάντηση τη Δευτέρα στις Βρυξέλλες, ενώ ήδη ακούγονται φωνές για «πάγωμα» της ευρωπαϊκής οικονομικής βοήθειας προς την Αίγυπτο.
Η επικεφαλής της διπλωματίας της ΕΕ, Κάθριν Άστον, τόνισε ότι η ευθύνη για την πολιτική κρίση «βαρύνει σοβαρά την μεταβατική κυβέρνηση, καθώς και γενικότερα τις πολιτικές ηγεσίες στη χώρα».
Ο αναπληρωτής γενικός γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών για πολιτικές υποθέσεις, Τζέφρι Φέλτμαν, αναμένεται στο Κάιρο την ερχόμενη εβδομάδα για να συζητήσει την κατάσταση με τις αιγυπτιακές αρχές, αλλά και με την ηγεσία της Μουσουλμανικής Αδελφότητας.
Η Τουρκία, της οποίας η ισλαμιστική ηγεσία περιέγραψε τα γεγονότα της Τετάρτης ως «σφαγή», ανακάλεσε τον πρεσβευτή της από το Κάιρο, ενώ, σε απάντηση, η Αίγυπτος ακύρωσε κοινές ναυτικές ασκήσεις με την Άγκυρα, κατηγορώντας την για επέμβαση στα εσωτερικά της.
Ωστόσο, αραβικές κυβερνήσεις τοποθετήθηκαν την Παρασκευή υπέρ της μεταβατικής, κοσμικής αιγυπτιακής κυβέρνησης.
Ο σαουδάραβας βασιλιάς, Αμπντάλα, με ανακοίνωσή του, σημειώνει ότι «το βασίλειο της Σαουδικής Αραβίας ο λαός και η κυβέρνηση της χώρας στάθηκαν και στέκονται και σήμερα δίπλα στα αδέλφια τους στην Αίγυπτο κατά της τρομοκρατίας».
Τη δήλωση του σαουδάραβα μονάρχη επικρότησαν τόσο τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, όσο και η Ιορδανία.
Ο κ. Μόρσι, πρώτος εκλεγμένος με ελεύθερες εκλογές πρόεδρος της Αιγύπτου, βρίσκεται υπό κράτηση, κατηγορούμενους για φόνους και συνωμοσία με την παλαιστινιακή Χαμάς σε υπόθεση απόδρασης από φυλακή στην οποία κρατείτο το 2011.
Η περίοδος κράτησής του επεκτάθηκε κατά 30 ημέρες την Πέμπτη, όπως ανακοίνωσαν τα κρατικά μέσα ενημέρωσης της Αιγύπτου.