Εξαιτίας αυτής της χειραγώγησης επιβλήθηκαν πρόστιμα πολλών εκατομμυρίων ευρώ σε πολλές ευρωπαϊκές και αμερικανικές τράπεζες, ενώ διεξάγονται έρευνες για καταγγελίες χειραγώγησης των λεγομένων «δεικτών αναφοράς βασικών εμπορευμάτων» (π.χ. πετρελαίου, φυσικού αερίου και βιοκαυσίμων) και συναλλαγματικών ισοτιμιών.
Ο δείκτης αναφοράς είναι ένας δείκτης (στατιστικό μέτρο), που υπολογίζεται με βάση ένα αντιπροσωπευτικό σύνολο βασικών δεδομένων, και ο οποίος χρησιμοποιείται ως τιμή αναφοράς για ένα χρηματοοικονομικό μέσο ή μια χρηματοοικονομική σύμβαση ή για τη μέτρηση των επιδόσεων ενός επενδυτικού κεφαλαίου.
Ο επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς Μισέλ Μπαρνιέ δήλωσε σχετικά ότι «οι δείκτες αναφοράς βρίσκονται στον πυρήνα του χρηματοοικονομικού συστήματος: έχουν καθοριστική σημασία για τις αγορές μας, καθώς και για τα ενυπόθηκα δάνεια και τις αποταμιεύσεις εκατομμυρίων Ευρωπαίων πολιτών».
«Ωστόσο, μέχρι σήμερα εξακολουθούν να βρίσκονται εν γένει εκτός ρυθμιστικού ή εποπτικού πλαισίου. Τα σκάνδαλα και οι ισχυρισμοί για χειραγώγηση των δεικτών αναφοράς έχουν υπονομεύσει την εμπιστοσύνη στις αγορές. Αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί: πρέπει να αποκαταστήσουμε την εμπιστοσύνη. Σύμφωνα με τις σημερινές προτάσεις, όλοι οι φορείς που παρέχουν δείκτες αναφοράς θα πρέπει, για πρώτη φορά, να έχουν σχετική άδεια και να εποπτεύονται».
Οι προτάσεις της Κομισιόν
«Τα προτεινόμενα μέτρα θα ενισχύσουν τη διαφάνεια και τη διαχείριση συγκρούσεων συμφερόντων, διασφαλίζοντας με τον τρόπο αυτό την αξιοπιστία, τη σταθερότητα και την ποιότητα σημαντικών δεικτών αναφοράς».
Σύμφωνα με την Επιτροπή, οι νέοι κανόνες θα ενισχύσουν την αρτιότητα και την αξιοπιστία των δεικτών αναφοράς, θα διευκολύνουν την πρόληψη και τον εντοπισμό της παραποίησής τους και θα διευκρινίσουν την ευθύνη για τους δείκτες και τον εποπτικό ρόλο των αρμόδιων αρχών.
Στην ανακοίνωση της Επιτροπής αναφέρεται επίσης ότι η νέα της πρόταση είναι σύμφωνη με τις αρχές που εγκρίθηκαν πρόσφατα σε διεθνές επίπεδο από τη Διεθνή Οργάνωση Επιτροπών Εποπτείας Χρηματιστηρίων (IOSCO) και καλύπτει ένα ευρύ φάσμα δεικτών αναφοράς, όχι μόνο δείκτες αναφοράς επιτοκίων όπως το Libor, αλλά π.χ. και δείκτες αναφοράς βασικών εμπορευμάτων.
Καλύπτει όλους τους δείκτες αναφοράς που χρησιμοποιούνται για τον καθορισμό της αξίας χρηματοοικονομικών μέσων που έχουν γίνει δεκτά προς διαπραγμάτευση ή αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης σε ρυθμιζόμενη αγορά, όπως τα παράγωγα ενέργειας και συναλλάγματος, τους δείκτες που χρησιμοποιούνται σε χρηματοοικονομικές συμβάσεις, όπως τα ενυπόθηκα δάνεια, και αυτούς που χρησιμοποιούνται για τη μέτρηση των επιδόσεων επενδυτικών κεφαλαίων.
Εθνικές εποπτικές αρχές
Η πρόταση επιδιώκει να καλύψει πιθανές ελλείψεις σε κάθε στάδιο καθορισμού και χρήσης δεικτών αναφοράς.
Οι κρίσιμοι δείκτες αναφοράς θα εποπτεύονται από σώματα εθνικών εποπτικών αρχών. Ο επόπτης του διαχειριστή δεικτών αναφοράς θα είναι επικεφαλής κάθε σώματος, στο οποίο θα συμμετέχει και η Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών (ΕΑΚΑΑ).
Σε περιπτώσεις διαφωνίας εντός του σώματος, η ΕΑΚΑΑ θα μπορεί να αποφασίζει βάσει δεσμευτικής διαμεσολάβησης. Όσον αφορά τους κρίσιμους δείκτες αναφοράς, προβλέπονται πρόσθετοι όροι, όπως η δυνατότητα της σχετικής αρμόδιας αρχής να απαιτεί συνεισφορές.
Τέλος οι κεντρικές τράπεζες που είναι μέλη του ευρωπαϊκού συστήματος κεντρικών τραπεζών εξαιρούνται από το πεδίο εφαρμογής του προτεινόμενου κανονισμού, δεδομένου ότι διαθέτουν ήδη συστήματα που διασφαλίζουν τη συμμόρφωση με τους στόχους του.