Έλλειψη διαφάνειας, καταστρατήγηση της πολιτικής της Λισαβόνας για την ανάπτυξη, τυφλές περικοπές κοινωνικών δαπανών και επιδομάτων που οδήγησαν σε φτώχεια τμήματα του πληθυσμού των μνημονιακών χωρών και έκρηξη της ανεργίας των νέων είναι ορισμένες από τις επικρίσεις των εισηγητών στην τρόικα.

Οι εισηγητές, Ότμαρ Κάρας και Λίεμ Χοάνγκ Νγκοκ εκφράζουν επίσης την λύπη τους γιατί η Ευρωπαϊκή Ένωση και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο βρέθηκαν απροετοίμαστοι για μία κρίση δημόσιου χρέους μεγάλης εμβέλειας.

Εκφράζουν τη λύπη τους για την έλλειψη διαφάνειας στις διαπραγματεύσεις των μνημονίων, για τις αποκλίσεις των μνημονίων από τη λογική της στρατηγικής της Λισσαβόνας, και αποδοκιμάζουν το γεγονός ότι τα προγράμματα υποστήριξης δεν δεσμεύονται από το Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ε.Ε. και τις Συνθήκες.

Οι εισηγητές επικρίνουν επίσης τους υπερβολικά αισιόδοξους στόχους που έθετε η τρόικα, αλλά και την ανεπαρκή εκτίμηση της πολιτικής αντίστασης ορισμένων κρατών-μελών απέναντι στην ταχεία αλλαγή.

Η διερεύνηση του ρόλου της τρόικας εισέρχεται σε προχωρημένη φάση αυτή την εβδομάδα, καθώς χθες, αργά το βράδυ, από την επιτροπή πέρασε ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Ολι Ρεν, σήμερα είναι η σειρά του πρώην προέδρου της ΕΚΤ Ζαν-Κλοντ Τρισέ και αύριο του διευθυντή του Ταμείου Διάσωσης της Ευρωζώνης Κλάους Ρέγκλινγκ.

Οπως επισημαίνουν οι δύο εισηγητές, Οτμαρ Κάρας και Λίεμ Χοάνγκ Νγκοκ, γενικός στόχος της έκθεσης είναι η αξιολόγηση της λειτουργίας της τρόικας στα προγράμματα που εφαρμόζονται επί του παρόντος στις τέσσερις χώρες: Ελλάδα, Πορτογαλία, Ιρλανδία και Κύπρος.

Στο πλαίσιο αυτό εξετάζονται τα εξής στοιχεία:

- η νομική βάση, η εντολή και η δομή της τρόικας,
- η διαδικασία λήψης αποφάσεων εντός των θεσμικών οργάνων, καθώς και σε σχέση με άλλους «θεσμούς» (Εurogroup, υπουργούς Οικονομικών των κρατών-μελών κ.λπ.),
- η δημοκρατική νομιμοποίηση,
- η «θεωρητική» βάση για τη λήψη αποφάσεων (στατιστικά στοιχεία, προβλέψεις, οικονομικές προσδοκίες κ.λπ.),
- οι επιπτώσεις των εργασιών της τρόικας (συμπεριλαμβανομένης της εξέτασης τυχόν παραβάσεων ή περιπτώσεων κακοδιοίκησης).

Οι συνεισηγητές τονίζουν ότι το σχέδιο έκθεσης αποτελεί βάση για τις μετέπειτα πολιτικές συζητήσεις, τις αντιπροσωπείες στα σχετικά κράτη-μέλη και τις ακροάσεις των διαφόρων ενδιαφερόμενων μερών στις αρχές του 2014.

Καταγράφει το ιστορικό και την τρέχουσα κατάσταση, αλλά δεν επιχειρεί να εξαγάγει τελικά συμπεράσματα ή να διατυπώσει συστάσεις, τα οποία πρόκειται να εξαχθούν σε συνέχεια των σημαντικών εργασιών που θα λάβουν χώρα κατά τους επόμενους μήνες.

Το προσχέδιο της έκθεσης αναμένεται να συζητηθεί στην επιτροπή την Πέμπτη.