Η έναρξη των Ολυμπιακών Αγώνων είχε έντονο το βραζιλιάνικο στοιχεία με σάμπα, τραγούδι και χορό. Στην τελετή πήραν μέρος 10.000 άνθρωποι, εκ των οποίων οι 8.000 εθελοντές, ενώ στην παρέλαση των εθνικών αποστολών πήρα μέρος 11.000 αθλητές, οι οποίοι καταχειροκροτήθηκαν από 60.000 θεατές που βρίσκονταν στο θρυλικό Μαρακανά.
Η παράσταση σκηνοθετήθηκε από τον Φερνάντο Μεϊρέλες, ο οποίος με μοναδικό τρόπο παρουσίασε τις δυσκολίες της καθημερινότητας, αλλά και τα προβλήματα του περιβάλλοντος με πολλές αναφορές στην αποψίλωση του δάσους του Αμαζονίου.
Στέλνοντας μήνυμα στην ανθρωπότητα οι διοργανωτές μοίρασαν από έναν σπόρο σε όλους τους αθλητές, οι οποίοι κλήθηκαν στη συνέχεια να τον φυτέψουν σε ειδικούς σωλήνες που είχαν στηθεί στο στάδιο ώστε έτσι να δημιουργηθεί το δέντρο του μέλλοντος.
Η τελετή έναρξης είχε και την εντυπωσιακή είσοδο στο Μαρακανά, του διάσημου μοντέλου Ζιζέλ υπό τους ήχους του τραγουδιού «The Girl from Ipanema», καθώς έτσι δόθηκε το σύνθημα για να αρχίσει η μεγάλη γιορτή Πρώτη όπως πάντα μπήκε στο στάδιο η ελληνική αποστολή με σημαιοφόρο τη Σοφία Μπεκατώρου, ενώ το μεγαλύτερο χειροκρότημα κέρδισε η Ολυμπιακή Ομάδα Προσφύγων που μπήκε στο στάδιο πριν από τη Βραζιλία. Μια από τις εκπλήξεις των διοργανωτών ήταν πως οι σπόροι που λίγο νωρίτερα είχαν φυτέψει οι αθλητές έγιναν δέντρα που σχημάτισαν τους Ολυμπιακούς κύκλους, που για πρώτη φορά είχαν όλοι πράσινο χρώμα.
Ο υπηρεσιακός πρόεδρος της Βραζιλίας, Μικέλ Τεμέρ, κήρυξε την έναρξη των Αγώνων, οι αθλητές Ρόμπερτ Σάιτ (Ιστιοπλοΐα), Μαρτίνο Νόμπρε (Στίβος) και Αντριάνα Σάντος (Μπάσκετ) έδωσαν τον Ολυμπιακό όρκο αθλητών, κριτών και προπονητών, ενώ ακολούθησε η είσοδος της Ολυμπιακής σημαίας, την οποία έφεραν έξι σπουδαίοι Βραζιλιάνοι αθλητές οι Όσκαρ Σμιντ (Μπάσκετ), Μάρτα Βιέιρα (Ποδόσφαιρο), Σάντρα Πιρές Ταβάρες (Μπιτς Βόλεϊ), Χοακίμ Κρουζ (Στίβος), Τόρμπεν Γκρελ (Ιστιοπλοία), Εμάνουε Ρέγκο.
Την Ολυμπιακή φλόγα έφερε στο στάδιο ο τενίστας και τρεις φορές νικητής του Ρολάν Γκαρός Γκουστάβο Κερτέν, ενώ ακολούθησαν η Ποντέσια Μαρκάρι (Μπάσκετ, ασημένιο μετάλλιο το 1996 στο μπάσκετ) και ο χάλκινος Ολυμπιονίκης της Αθήνας Βεντερλέι Ντα Λίμα, που άναψε το βωμό σε στυλ σπιράλ που σχεδίασε ο Αμερικανός γλύπτης Άντονι Χάουι, εμπνευσμένος από τη ζωή στον Τροπικό.
Έναρξη με άγρια επεισόδια
Να σημειωθεί ότι λίγη ώρα πριν από την έναρξη των Ολυμπιακών Αγώνων του Ρίο σημειώθηκαν άγρια επεισόδια μεταξύ διαδηλωτών και δυνάμεων της αστυνομίας και του στρατού και μάλιστα πολύ κοντά στο στάδιο Μαρακανά.
Η διαμαρτυρία, στην οποία προέβησαν μερικές εκατοντάδες ανθρώπων, ήταν ενάντια στην διαφθορά και τις υπερβολικές δαπάνες για τους Αγώνες, σε μία στιγμή που η Βραζιλία περνάει τη χειρότερη οικονομική ύφεση των τελευταίων δεκαετιών.
Η αστυνομία έκανε εκτεταμένη χρήση δακρυγόνων, ενώ οι διαδηλωτές απάντησαν με πέτρες και πύρινα οδοφράγματα.