Το τελευταίο διάστημα βρίσκεται σε εξέλιξη ένας έντονος δημόσιος διάλογος στην ευρωζώνη για τις πιθανές αρνητικές επιπτώσεις της νομισματικής πολιτικής που ακολουθεί η ΕΚΤ στο τραπεζικό σύστημα, με πολλούς τραπεζικούς αλλά και πολιτικούς παράγοντες να εκφράζουν τις ενστάσεις τους, ειδικά στη Γερμανία.
Πολιτικοί, όπως ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, αναλυτές όπως ο πρώην πρόεδρος του Ινστιτούτου Ifo του Μονάχου, Χανς-Βέρνερ Ζιν, αλλά και στελέχη της Bundesbank και άλλων τραπεζών τονίζουν ότι το τραπεζικό σύστημα υποφέρει από το περιβάλλον χαμηλών επιτοκίων και προειδοποιούν για τον κίνδυνο τραπεζικής κρίσης εξαιτίας της πολιτικής της ΕΚΤ. Η Bundesbank έχει ζητήσει μάλιστα κρατική εγγύηση των καταθέσεων προκειμένου σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο να προστατευθούν οι καταθέτες, αλλά και όσοι έχουν επενδύσει σε συνταξιοδοτικά προγράμματα.
Ενδεικτικό της ανησυχίας είναι άλλωστε, ότι μικρές γερμανικές τράπεζες όπως η Raiffeisen Bank Gmund am Tegernsee και η Skatbank έχουν επιβάλλει αρνητικά επιτόκια σε ιδιώτες μεγάλοκαταθέτες.
Εν μέσω αυτών των αντιδράσεων, λοιπόν, ο Μάριο Ντράγκι, κατά τη διάρκεια της καθιερωμένης συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε μετά τη διήμερη συνεδρίαση νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ, επεσήμανε ότι τα αρνητικά επιτόκια δεν έχουν πλήξει την κερδοφορία των τραπεζών.
«Μέχρι τώρα το έχουμε δει. Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι θα είναι έτσι για πάντα. Γνωρίζουμε ότι η κατάσταση προκαλεί δυσκολίες και προκλήσεις για τις τράπεζες και θα πρέπει να προσέχουμε. Τα χαμηλά επιτόκια δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούνται όμως για να δικαιολογούνται και όλα τα πράγματα που δεν πάνε καλά στις τράπεζες σήμερα. Αυτό είναι λάθος», τόνισε.
Ο ίδιος τόνισε απέδωσε στην έναρξη του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης τη σημαντική ενίσχυση των κερδών των τραπεζών στις αρχές του 2015, σημειώνοντας ότι επομένως, είναι λογικό τα τραπεζικά κέρδη να υποχωρούν στο α' τρίμηνο του 2016.
«Βλέπουμε πως τα τραπεζικά κέρδη έχουν υποχωρήσει κατά το διάστημα από το πρώτο τρίμηνο του 2015 έως το πρώτο τρίμηνο του 2016 κατά περίπου 20%, αλλά υποχώρησαν κατά 20% επειδή στο πρώτο τρίμηνο του 2015 οι τράπεζες κατάφεραν να ενισχύσουν σημαντικά τα κεφάλαιά τους, επειδή τότε ξεκίνησε το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ» είπε χαρακτηριστικά ο κεντρικός τραπεζίτης.
Ο επικεφαλής της ΕΚΤ υπογράμμισε ότι τα επιτόκια πρέπει να μείνουν χαμηλά σήμερα για να συνεχιστεί και να ενισχυθεί η οικονομική ανάκαμψη και αυτό θα έχει θετικό αντίκτυπο και στις τράπεζες. «Τα επιτόκια πρέπει να μείνουν χαμηλά σήμερα χαμηλά για να είναι υψηλά αύριο», πρόσθεσε.
Πολύ αποτελεσματική η πολιτική μας
Μάλιστα, ο Ντράγκι υπεραμύνθηκε της αποτελεσματικότητας των μέτρων που δρομολόγησε η ΕΚΤ από την άνοιξη του 2015. «Σκεφτείτε τι θα είχε συμβεί χωρίς αυτά τα μέτρα», είπε και εξήγησε ότι η πολιτική βοήθησε να αντιμετωπιστούν τα εξωτερικά σοκ.
Ο πρόεδρος της ΕΚΤ εξέφρασε την ικανοποίηση του για τον αντίκτυπο της νομισματικής πολιτικής σημειώνοντας την ενίσχυση του δείκτη M3 «με ισχυρούς ρυθμούς» τους τελευταίους μήνες. «Ο κατακερματισμός στις αγορές της Ευρωζώνης δεν υπάρχει πια, τα spreads έχουν εξομαλυνθεί και ο δανεισμός φτάνει στον μη χρηματοοικονομικό κλάδο της οικονομίας, τόσο στις ιδιωτικές επιχειρήσεις όσο και στα νοικοκυριά. Σε αυτό το πλαίσιο η πολιτική μας ήταν πολύ αποτελεσματική».
Για τα επιτόκια, ο Ντράγκι επανέλαβε πως αναμένεται να παραμείνουν στα τρέχοντα ή και σε χαμηλότερα επίπεδα για παρατεταμένη περίοδο, τονίζοντας την ανάγκη να διατηρηθεί ο διευκολυντικός χαρακτήρας της νομισματικής πολιτικής.
Μαρία Μιχάλη