«Αύριο η Τουρκία παίρνει μια από τις πιο σημαντικές αποφάσεις της ιστορίας της», είπε ο Ερντογάν χθες, κατά τη διάρκεια της τελευταίας συγκέντρωσης μιας μακράς προεκλογικής εκστρατείας, δίνοντας τον τόνο.

Μεγάλες αποκλίσεις στις δημοσκοπήσεις

Αβέβαιο και απρόβλεπτο παραμένει μέχρι τελευταία στιγμή το αποτέλεσμα, με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις που δημοσιεύτηκαν χτες να παρουσιάζουν μεγαλες αποκλίσεις.

Η εταιρεία AG έδωσε 60,8% στο «ναι», έναντι 39,2% στο «όχι». Η εταιρεία Themis όμως έδειξε χθες άνοιγμα του «όχι» με 53,9%, με το «ναι» να περιορίζεται στο 46,1%.

Ο ίδιος ο πρόεδρος Ερντογάν δήλωσε αργά χθες ότι περιμένει νίκη του «ναι» ανάμεσα στο 55% και 60%, ενώ ο αρχηγός του ΡΛΚ Κεμάλ Κιλιτζντάρογλου αποκάλυψε ότι οι μυστικές δημοσκοπήσεις που διαθέτει δείχνουν νίκη του «όχι» με 53%.

Οι αναποφάσιστοι φαίνεται πως είναι πολλοί, με τα κόμματα να προσπαθούν χτες μέχρι τελευταία στιγμή να τους πάρουν με το μέρος τους.

Ο Ερντογάν βέβαια εμφανίστηκε αισιόδοξος. «Τα αποτελέσματα προμηνύονται καλά», διαβεβαίωσε. «Αλλά αυτό δεν πρέπει να μας κάνει ληθαργικούς. Ένα δυνατό "ναι" θα είναι ένα μάθημα για τη Δύση», πρόσθεσε, έπειτα από μια προεκλογική εκστρατεία κατά τη διάρκεια της οποίας καταφέρθηκε επανειλημμένα εναντίον της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Polls open for Turkey's key referandum on whether to shift to executive presidency system #Turkeyreferendum pic.twitter.com/48mjfPTZvF

— CNN Türk ENG (@CNNTURK_ENG) 16 Απριλίου 2017

Τι θα αλλάξει στην περίπτωση του «Ναι»

Όπως αναφέρει ο Guardian, οι 18 τροποποιήσεις αφορούν πρωτίστως τις εξουσίες του εκτελεστικού και νομοθετικού σώματος. Περιλαμβάνουν:

• Την κατάργηση της θέσης του πρωθυπουργού. Ο πρόεδρος θα διορίζει το συμβούλιο και θα έχει έναν αριθμό αντιπροέδρων. Η Βουλή δεν θα επιβλέπει πλέον τους υπουργούς, καθώς θα αφαιρεθούν οι εξουσίες τους για να κινήσουν διαδικασία πρότασης μομφής.
• Ο πρόεδρος δεν θα χρειάζεται πλέον να είναι ουδέτερος, αλλά θα μπορεί να διατηρεί σχέση με το πολιτικό του κόμμα. Αυτή τη στιγμή ο πρόεδρος πρέπει να κόβει τους δεσμούς του με το κόμμα του μόλις εκλεγεί.
• Ο αριθμός των βουλευτών θα αυξηθεί από τους 550 στους 600 και το ελάχιστο όριο ηλικίας τους θα μειωθεί στα 18.
• Θα είναι δυνατόν να υπάρξει μομφή κατά του προέδρου από το κοινοβούλιο. Αυτή τη στιγμή μπορεί να ασκηθεί δίωξη εναντίον του από το νομοθετικό σώμα μόνο στην περίπτωση προδοσίας.
• Την κατάργηση των στρατιωτικών δικαστηρίων.
• Ο πρόεδρος θα μπορεί να διορίσει τους τέσσερις από τους 13 δικαστές του ανώτατου δικαστικού συμβουλίου της χώρας

Σε κλίμα πόλωσης το πολιτικό σκηνικό

Τα πρώτα από τα συνολικά 167.140 εκλογικά τμήματα άνοιξαν πριν από λίγο (στις 07:00) στο ανατολικό τμήμα της χώρας και θα κλείσουν στις 17:00. Οι Τούρκοι της διασποράς έχουν ήδη ψηφίσει.

Από την πλευρά της, η κυβέρνηση έχει χαρακτηρίσει τη μεταρρύθμιση του πολιτικού συστήματος εκ των ων ουκ άνευ για να διασφαλιστεί η σταθερότητα της χώρας και να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις στα πεδία της ασφάλειας και της οικονομίας. Η αντιπολίτευση καταγγέλλει από την πλευρά της την αυταρχική παρέκκλιση ενός ηγέτη τον οποίο κατηγορεί πως προσπαθεί να φιμώσει κάθε επικριτική φωνή, ειδικά μετά το αποτυχημένο στρατιωτικό πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου.

Ο Ερντογάν έχει διαμηνύσει ότι η υποψηφιότητα της Τουρκίας προς ένταξη στην ΕΕ, η οποία βρίσκεται σε τέλμα εδώ και χρόνια, θα μπει «στο τραπέζι» μετά το δημοψήφισμα. Έχει επίσης επαναφέρει στον δημόσιο διάλογο το ζήτημα της επαναφοράς της θανατικής ποινής, κάτι που αποτελεί κόκκινη γραμμή για τις Βρυξέλλες.

Για τον αρχηγό του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, η επιλογή που έχει μπροστά της η Τουρκία είναι η εξής: «θέλετε να συνεχίσετε να έχετε μια κοινοβουλευτική δημοκρατία ή να αποκτήσετε ένα σύστημα διακυβέρνησης μόνο ενός ανδρός;» είπε χθες στην τελευταία συγκέντρωση του κόμματός του κοντά στην πρωτεύουσα, παρομοιάζοντας το προεδρικό σύστημα που θέλει να εγκαθιδρυθεί το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) με ένα «τρένο χωρίς φρένα» του οποίου ο προορισμός «είναι άγνωστος».

Η αντιπολίτευση και μη κυβερνητικές οργανώσεις επέκριναν τις τελευταίες εβδομάδας μια εντελώς άνιση προεκλογική εκστρατεία, στην οποία το κυβερνητικό μήνυμα κυριάρχησε στους δρόμους και στα ΜΜΕ. Η Τουρκία εξάλλου βρίσκεται ακόμη σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Περίπου 47.000 άνθρωποι έχουν συλληφθεί και 100.000 έχουν καθαιρεθεί ή τεθεί σε διαθεσιμότητα εξαιτίας των φερόμενων σχέσεών τους με τους πραξικοπηματίες του Ιουλίου.

Ενώ το Κόμμα της Δημοκρατίας των Λαών (HDP), το οποίο εκφράζει την κουρδική μειονότητα, αναγκάστηκε να κάνει εκστρατεία με τους δύο συμπροέδρους του στη φυλακή, καθώς κατηγορούνται ότι συνδέονται με το Εργατικό Κόμμα Κουρδιστάν (PKK), την ένοπλη κουρδική αυτονομιστική οργάνωση που η Άγκυρα και οι δυτικοί σύμμαχοί της χαρακτηρίζουν «τρομοκρατική».