«Η δημιουργία ενός νέου προϋπολογισμού, εντός ή εκτός του προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ύψους πολλών εκατοντάδων δισεκατομμυρίων, είναι θαρραλέα», δήλωσε ο κ. Ντάισελμπλουμ στο περιθώριο της συνόδου του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στην Ουάσινγκτον.
Οι κυβερνήσεις της ευρωζώνης συζητούν το πώς να ενσωματώσουν περισσότερο τα 19 μέλη της ΕΕ που μοιράζονται το ενιαίο νόμισμα, ώστε να αποτραπεί μια επανάληψη της κρίσης κρατικού χρέους και να αποκομισθούν τα μεγαλύτερα οφέλη από το ευρώ. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική τράπεζα και το ταμείο διάσωσης της ευρωζώνης, ο ESM, στηρίζουν την ιδέα ενός ξεχωριστού ταμείου για την ευρωζώνη που θα τη βοηθήσει ώστε να αντιμετωπίσει κρίσεις που πλήττουν ορισμένα μόνο μέλη της, αντί για το σύνολο του μπλοκ. Στους πολιτικούς κύκλους, όμως, οι απόψεις για την ανάγκη ενός ξεχωριστού προϋπολογισμού, για το μέγεθος και τον σκοπό του, διαφέρουν πολύ.
Η ΕΕ ήδη διαθέτει προϋπολογισμό ύψους 1% του ακαθάριστου εθνικού εισοδήματος, που χρηματοδοτεί διάφορα έργα, από τον αγροτικό τομέα μέχρι τις πολιτικές για ενίσχυση της συνοχής μεταξύ των πλουσιότερων και των φτωχότερων μελών.
Ο Γάλλος πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν έχει «ρίξει» την ιδέα για ένα ξεχωριστό προϋπολογισμό της ευρωζώνης, που θα χρηματοδοτείται από ειδικούς φόρους και θα είναι ύψους αρκετών εκατοντάδων δισεκατομμυρίων ευρώ.
Η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ τάσσεται περισσότερο υπέρ ενός «μικρού» προϋπολογισμού, ενώ γερμανικό έγγραφο θέσεων που προετοιμάστηκε για την συνεδρίαση των υπουργών οικονομικών της ευρωζώνης την περασμένη Δευτέρα, ανέφερε πως ο προϋπολογισμός αυτός δεν είναι απαραίτητος.
Ο κ. Ντάισελμπλουμ, ο οποίος θα παρουσιάσει στους ηγέτες της ευρωζώνης ιδέες για την μεταρρύθμιση της ευρωζώνης στη Σύνοδο του Δεκεμβρίου, δήλωσε πως στη συζήτηση για τον προϋπολογισμό της ευρωζώνης είναι σημαντικό να υπάρχει διάκριση μεταξύ των μεταφορών και των δανείων.
Είναι κρίσιμης σημασίας ο όποιος τέτοιος προϋπολογισμός να μη δημιουργεί αμοιβαίο χρέος της ευρωζώνης –κάτι που αποτελεί και «κόκκινη γραμμή» για τη Γερμανία, που δεν θέλει να επωμιστεί την ευθύνη για τα χρέη άλλων χωρών.
Έτσι, σύμφωνα με τον κ. Ντάισελμπλουμ, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής έχουν δυο επιλογές. Η πρώτη είναι να δημιουργήσουν αυτό που ο ίδιος αποκάλεσε «εργαλεία σύγκλισης» που θα μετέφεραν χρήματα από τον υπάρχοντα προϋπολογισμό της ΕΕ σε χώρες που εφαρμόζουν μεταρρυθμίσεις. Η δεύτερη επιλογή θα ήταν ο ESM να προσφέρει φθηνά δάνεια σε χώρες που χρηματοδοτούν μεταρρυθμίσεις που θέλουν επίσης να επενδύσουν, όμως δεν έχουν αρκετά χρήματα για να κάνουν και τα δυο.
Τον περασμένο μήνα ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν-Κλωντ Γιούνκερ, πρότεινε τον σχεδιασμό εργαλείου σύγκλισης από τον υπάρχοντα προϋπολογισμό της ΕΕ, ενώ η κ. Μέρκελ αναφέρθηκε σε φθηνά δάνεια για μεταρρυθμίσεις.
Οι διαφορές μεταξύ του Παρισιού και του Βερολίνου ως προς το μέγεθος του προϋπολογισμού μπορεί να συγκεραστούν αν η «ιδιοκτησία» του πρότζεκτ ανήκει στις κυβερνήσεις, κάτι που θα έδινε στην ισχυρή Γερμανία μεγαλύτερο «λόγο», ικανοποιώντας παράλληλα τις Γαλλικές ιδέες ως προς το πώς να δαπανηθούν τα χρήματα.
«Κάποιες από τις Γαλλικές ιδέες ως προς το ποια επιπλέον όργανα χρειαζόμαστε θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν στις Γερμανικές ιδέες ως προς το πώς να γίνει αυτό θεσμικά», δήλωσε ο κ. Ντάισελμπλουμ, σημειώνοντας πως το Βερολίνο θέλει να μετατρέψει το ταμείο διάσωσης σε Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο.
«Αν θέλεις ένα Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο θα πρέπει επίσης να κοιτάξεις το είδος των εργαλείων που διαθέτει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο», συμπλήρωσε.
«Θα μπορούσαμε επίσης να κοιτάξουμε να αναπτύξουμε νέα εργαλεία στον ESM. Αποτρεπτικά εργαλεία, που θα στηρίζουν τις χώρες που βρίσκονται σε διαδικασία σύγκλισης ή καταβάλουν προσπάθειες μεταρρύθμισης. Νομίζω πως είναι συμβατό τόσο με τον Γαλλικό όσο και με τον Γερμανικό τρόπο σκέψης», σχολίασε.
Κατά τον κ. Ντάισελμπλουμ, στη συζήτηση για τον προϋπολογισμό, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα πρέπει πρώτα να αποφασίσουν ποιες πολιτικές θα ήθελαν να χρηματοδοτήσουν σε Ευρωπαϊκό επίπεδο.
«Υπάρχει ευρεία στήριξη στην Ευρώπη η ΕΕ να παίξει ισχυρότερο ρόλο στην παροχή συνοριακού ελέγχου, στην μεταναστευτική πολιτική και στη συνεργασία για την ασφάλεια και την άμυνα», είπε.
Σε μια τέτοια περίπτωση, θα μπορούσε να υποστηρίξει κανείς επίσης πως θα απαιτηθεί μεγαλύτερος προϋπολογισμός της ΕΕ, σύμφωνα με τον κ. Ντάισελμπλουμ. Ωστόσο, όπως επισήμανε, το να υπάρξει ένα ξεχωριστό μερίδιο για την ευρωζώνη από τον γενικό προϋπολογισμό της ΕΕ, όπως προτείνει ο κ. Γιούνκερ, θα ήταν δύσκολο.
Για παράδειγμα, θα ήγειρε το ερώτημα αν θα πρέπει να υπάρξει ένα «υποκοινοβούλιο» της ευρωζώνης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και πώς θα λειτουργούσε, δήλωσε ο κ. Ντάισελμπλουμ.
Ωστόσο, η στήριξη μεταρρυθμίσεων με μεταφορές από τον υπάρχοντα προϋπολογισμό της ΕΕ θα ήταν μια καλή αρχή. «Θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε ορισμένα από τα υπάρχοντα κεφάλαια της ΕΕ, ή πιθανότατα νέα κεφάλαια, αλλά ακόμα και ορισμένα από τα υπάρχοντα κεφάλαια στον προϋπολογισμό της ΕΕ για να συνδέσουμε χώρες με τις σημαντικότερες μεταρρυθμίσεις, αυτό θα βοηθούσε πολύ», είπε ο κ. Ντάισελμπλουμ.