Ο πληθυσμός της ΕΕ γηράσκει δραματικά, καθώς το προσδόκιμο όριο ζωής αυξάνεται και τα ποσοστά γονιμότητας είναι χαμηλότερα από ότι στο παρελθόν, συμπεραίνεται στην μελέτη, όπου τονίζεται πως αυτή η κατάσταση,  έχει σοβαρές επιπτώσεις στην οικονομία, την υγειονομική περίθαλψη και τις συντάξεις.

Οι ελπίδες, για την αλλαγή των δημογραφικών δεδομένων στην Ευρώπη και την ενίσχυση των συνταξιοδοτικών συστημάτων, εναποτίθενται πλέον στην ελεύθερη κυκλοφορία εργαζομένων εντός της ΕΕ και στην ενσωμάτωση μεταναστών από τρίτες χώρες, υπογραμμίζεται.

Αναλυτικότερα τονίζεται ότι, σε επίπεδο ΕΕ, τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες έχουν δει το μέσο προσδόκιμο όριο της ζωής τους, ν’ αυξάνεται  κατά περισσότερο από 10 χρόνια μεταξύ των αρχών της δεκαετίας του 1960 και σήμερα, ενώ οι γυναίκες εξακολουθούν να ζουν περισσότερο από τους άνδρες κατά μέσο όρο.

Παράλληλα, διαπιστώνεται ότι, ο αριθμός των παιδιών που γεννιούνται μειώθηκε από το μέσο όρο της ΕΕ-28 σε περίπου 2,5 παιδιά ανά γυναίκα το 1960 σε λιγότερο από 1,6 σήμερα.

Ο αριθμός αυτών των γεννήσεων ανά γυναίκα, είναι πολύ χαμηλότερος από τον απαιτούμενο (2,1 παιδιά ανά γυναίκα) σε αναπτυσσόμενες χώρες,  για την διατήρηση του πληθυσμού μακροπρόθεσμα.

Ωστόσο, όπως έντονα υπογραμμίζεται στην εν λόγω μελέτη, σημαντικό ρόλο στην διατήρηση του πληθυσμού στην ΕΕ, διαδραματίζει η μετανάστευση.

Τόσο το 2015 όσο και το 2016, η φυσική αλλαγή του πληθυσμού (ζωντανές γεννήσεις μείον τους θανάτους) ήταν ελαφρώς αρνητική και η καθαρή εισερχόμενη μετανάστευση ήταν ως εκ τούτου κλειδί για την αύξηση του πληθυσμού που παρατηρήθηκε εκείνη την περίοδο.

Συνδυασμένες, αυτές οι τάσεις καταλήγουν σε μια δραματικά γήρανση της ΕΕ-28, της οποίας ο ενεργός πληθυσμός (ηλικίας 15 έως 64 ετών) μειώθηκε για πρώτη φορά το 2010 και αναμένεται να μειώνεται κάθε χρόνο μέχρι το 2060.

Αντίθετα, το ποσοστό των ατόμων ηλικίας 80 ετών και άνω στον συνολικό πληθυσμό της ΕΕ-28 αναμένεται να υπερδιπλασιαστεί έως το 2050, φθάνοντας το 11,4%.

Το ανησυχητικό για την διατήρηση της βιωσιμότητας των ασφαλιστικών και συνταξιοδοτικών συστημάτων στην ΕΕ, είναι ότι, ενώ το 2006 υπήρχαν τέσσερις άνθρωποι της ηλικίας εργασίας (15-64) για κάθε άτομο ηλικίας 65 ετών και άνω, μέχρι το 2050 η αναλογία αυτή προβλέπεται να είναι μόνο δύο άτομα, για κάθε συνταξιούχο.

Οι παράγοντες που μπορεί να διαδραματίσουν στην αλλαγή των δημογραφικών στοιχείων και στην ενίσχυση των συστημάτων συντάξεων, θεωρείται πως είναι η ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων εντός της ΕΕ και η είσοδος οικονομικά ενεργών μεταναστών από τρίτες χώρες.

Στο συνημμένο, όλη η μελέτη στ’ αγγλικά.

Νίκος Ρούσσης-Στρασβούργο