Υπενθυμίζεται ότι ο κεντροδεξιός πρόεδρος της Αργεντινής Μαουρίτσιο Μάκρι ανακοίνωσε τη Δευτέρα ένα πρόγραμμα λιτότητας που περιλαμβάνει την κατάργηση υπουργείων και τη μεγαλύτερη φορολόγηση των εξαγωγών, με στόχο τη μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος και τη σταθεροποίηση της οικονομίας, που είναι αντιμέτωπη με μια κατάρρευση του πέσο.
«Αυτές οι κινήσεις είναι προς τη σωστή κατεύθυνση αλλά δεν είναι πιθανό να γίνουν αρκετά πειστικές ώστε να διώξουν τους κερδοσκόπους νομισμάτων. Φαντάζομαι ότι όλα εξαρτώνται από τη διάσωση του ΔΝΤ», σχολιάζει ο Stephen Innes, επικεφαλής για τις αγορές Ασίας και Ειρηνικού στην Oanda Corp. στη Σιγκαπούρη.
Παράλληλα, η τουρκική κεντρική τράπεζα επιχείρησε να κατευνάσει τον πανικό στις αγορές και να φρενάρει την ελέυθερη πτώση της τουρκικής λίρας, με ανακοίνωση στην ιστοσελίδα της, στην οποία δεσμεύεται να χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα που έχει στη διάθεσή της και να αναπροσαρμόσει την πολιτική της στάση στη συνεδρίαση της 13ης Σεπτεμβρίου. Ο υπουργός Οικονομικών της χώρας, Μπεράτ Αλμπαϊράκ, υπερασπίστηκε την Κυριακή την ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας και δεσμεύτηκε ότι θα προβεί σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες.
Ωστόσο, η λίρα σημείωσε πτώση άνω του 1% τη Δευτέρα, δείχνοντας ότι οι αγορές ομολόγων και συναλλάγματος παραμένουν καχύποπτοι και δεν πείθονται για την ανεξαρτησία της νομισματικής πολιτικής στη χώρα.
Ο Αλμπαϊράκ και ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, υποσχέθηκαν πριν τη συνεδρίαση της κεντρικής τράπεζας στις 24 Ιουλίου ότι θα κάνουν ό, τι χρειάζεται για να σταθεροποιήσουν την οικονομία και να ελέγξουν τον πληθωρισμό. Όμως, η κεντρική τράπεζα άφησε αμετάβλητο το επίσημο επιτόκιό της. Από τότε, η λίρα έχει χάσει περίπου το ένα τρίτο της αξίας της έναντι του δολαρίου.
Η κρίση στις αναδυόμενες επέστρεψε
Οι εξελίξεις-ντόμινο των τελευταίων ημερών στις αναδυόμενες οικονομίες αποτελούν τη συνέχεια μιας κρίσης που έχει ξεκινήσει από πολύ νωρίτερα. Από όταν η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ άρχισε να αναστρέφει το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων το 2013, χώρες όπως η Βραζιλία, ηΙνδία, η Ινδονησία, η Τουρκία και η Νότια Αφρική υπέστησαν συνέπειες όπως μεγάλη υποτίμηση του νομίσματος και υψηλά ελλείμματα τρεχουσών συναλλαγών.
Η πίεση στις οικονομίες αυτές συνεχίστηκε από την πτώση στις τιμές των βασικών εμπορευμάτων και από τους φόβους για μια κινεζική επιβράδυνση. Η ανησυχία για την οικονομία των χωρών αυτών ξεπεράστηκε, αλλά τώρα το ισχυρότερο δολάριο, οι εντάσεις από τότε που ήρθε στην εξουσία ο Ντόναλντ Τραμπ και οι ανησυχίες για έναν εμπορικό πόλεμο με την Κίνα φαίνεται πως οδηγεί τις αγορές στο ίδιο σημείο.
Η ανησυχία για τις αναδυόμενες έχει μπει σε μια νέα φάση. Η κρίση έχει κατακλύσει χώρες όπως την Αργεντινή, την Τουρκία, τη Νότια Αφρική, την Ινδία, την Κίνα. Ορισμένες από αυτές τις χώρες βλέπουν το νόμισμά τους να πέφτει σε ιστορικά χαμηλά, υψηλό πληθωρισμό και ανεργία και, σε ορισμένες περιπτώσεις, κλιμάκωση των εντάσεων με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Οι αναδυόμενες οικονομίες πλήττονται επίσης από μεγάλο χρέος και από ένα ισχυρότερο δολάριο που καθιστά δυσκολότερο να αποπληρώσουν αυτό το χρέος. Τα τελευταία στοιχεία από το Ινστιτούτο Διεθνών Οικονομικών δείχνουν ότι το χρέος στις αναδυόμενες αγορές, συμπεριλαμβανομένης της Κίνας, αυξήθηκε από 9 τρισεκατομμύρια δολάρια το 2002 σε 21 τρισεκατομμύρια δολάρια το 2007 και τελικά σε 63 τρισεκατομμύρια δολάρια το 2017.
Ένα σταθερό δίλημμα για τους επενδυτές είναι εάν θα διατηρήσουν την έκθεσή τους στις αναδυόμενες οικονομίες ή θα κάνουν ένα βήμα πίσω. Αν και οι υψηλότεροι κίνδυνοι αποφέρουν υψηλότερες αποδόσεις, τα θεμελιώδη στοιχεία της αγοράς στο σημερινό σενάριο δείχνουν μια συγκλονιστική κρίση, σύμφωνα με τους αναλυτές. Εν τω μεταξύ, τα αυξανόμενα επιτόκια στις ΗΠΑ και σε άλλες μεγάλες οικονομίες ενδέχεται να οδηγήσουν τους επενδυτές που κηνυγούν τις αποδόσεις να επιστρέψουν στις ανεπτυγμένες αγορές.
«Ο συνδυασμός των παγκόσμιων εμπορικών εντάσεων, ενός σταθεροποιητικού δολαρίου ΗΠΑ και των προοπτικών υψηλότερων επιτοκίων των ΗΠΑ μπορεί να διασφαλίσει ότι τα νομίσματα των αναδυόμενων θα συνεχίζουν να πιέζονται βραχυπρόθεσμα έως και μεσοπρόθεσμα», σχολιάζει ο Lukman Otunuga, ερευνητής της FXTM.
«Οι κίνδυνοι από την Αργεντινή και την Τουρκία εντείνονται για άλλες αναδυόμενες οικονομίες με αδύναμα θεμελιώδη, όπως μεγάλα ελλείμματα και υψηλό πληθωρισμό. Τα νομίσματα χωρών όπως η Ινδονησία, η Ινδία, η Βραζιλία και η Νότια Αφρική συγκαταλέγονται μεταξύ των πιο ευάλωτων.
Ο ρυθμός αύξησης επιτοκίων από τη Fed και οι διαμάχες στο εμπόριο δείχνουν ότι η πίεση στα αναδυόμενα νομίσματα θα οδηγήσει σε περαιτέρω καθοδική κίνηση», σχολιάζει ο Masakatsu Fukaya, διαπραγματευτής νομισμάτων αναδυόμενων οικονομιών στη Mizuho Bank Ltd.
Μαρία Μιχάλη