Σε ερωτήσεις τους, από τον Μάρτιο του 2019, επεσήμαναν στην Κομισιόν ότι ενδέχεται να μετατραπεί η Αγία Σοφία σε τζαμί, ώστε να μην υπάρχει αντίτιμο εισόδου καθώς και ότι, μπορεί ακόμα και να αλλάξει το όνομα της σε Τέμενος της Αγιά – Σοφιάς.
Οι ευρωβουλευτές Νίκος Χουντής, Κώστας Χρυσόγονος, Ελίζα Βόζεμπεργκ και Νίκος Ανδρουλάκης, υπογράμμιζαν ότι κάτι τέτοιο αντιβαίνει κατάφωρα στο διεθνές και ενωσιακό δίκαιο, την στιγμή που είναι δεδομένο ότι ήδη από το 1985 ο ιστορικός χώρος της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη έχει χαρακτηριστεί μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της Unesco.
Επιπλέον, ο χαρακτήρας του είναι αυστηρά κοσμικός, μουσειακός, και προστατεύεται από τη Διεθνή Σύμβαση για την Προστασίας της Παγκόσμιας Πολιτιστικής και Φυσικής Κληρονομιάς.
Στην σημερινή της απάντηση η αντιπρόεδρος της Κομισιόν, παραδέχεται ότι παρακολουθεί τις εξελίξεις σχετικά με την Αγία Σοφία στην Κωνσταντινούπολη αλλά και ότι, προσπαθεί να ματαιώσει την μετατροπή του ιστορικού αυτού μνημείου σε Τζαμί με ….εκθέσεις.
Ακολουθεί ολόκληρη η απάντησή της, που είναι αποκαλυπτική
Απάντηση της Αντιπροέδρου Mogherini εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (10.5.2019)
«Η Επιτροπή παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς τις εξελίξεις σχετικά με την Αγία Σοφία στην Κωνσταντινούπολη και υποβάλλει συστηματικά σχετικές εκθέσεις, με πλέον πρόσφατη την έκθεση του 2018 για την Τουρκία, όπου τονίζεται ότι η αμφιλεγόμενη χρήση της Αγίας Σοφίας για την πραγματοποίηση θρησκευτικών τελετών - ενός μουσείου το οποίο έχει χαρακτηριστεί ως παγκόσμιο μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς της Εκπαιδευτικής, Επιστημονικής και Επιμορφωτικής Οργάνωσης των Ηνωμένων Εθνών (UNESCO) - εξακολουθεί να προκαλεί αντιδράσεις.
Η Επιτροπή θα συνεχίσει την υποβολή εκθέσεων για τις εξελίξεις γύρω από το εν λόγω θέμα.
Η ΕΕ είναι προσηλωμένη στη διαμόρφωση μιας νοοτροπίας ανεκτικότητας χωρίς αποκλεισμούς, τόσο στην ΕΕ όσο και στις χώρες που είναι υποψήφιες για προσχώρηση στην ΕΕ.
Η ιστορία έχει δείξει επανειλημμένα ότι η έλλειψη ευαισθησίας σε θέματα θρησκείας και πολιτισμού είναι ικανή να διαταράξει την ασφάλεια και τη σταθερότητα. Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΕ ενθαρρύνει και στηρίζει τον διαθρησκευτικό διάλογο, με στόχο να διευρυνθεί η αμοιβαία κατανόηση και ο σεβασμός.
Η Επιτροπή τονίζει τακτικά ότι η Τουρκία οφείλει να διασφαλίζει τον σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων σε επίπεδο νόμων και πράξης, συμπεριλαμβανομένης της ελευθερίας της σκέψης, της συνείδησης και της θρησκείας. Η ΕΕ έχει δεσμευτεί να συνεχίσει να εφιστά την προσοχή της Τουρκίας και να παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς τις προσπάθειες της Τουρκίας στον τομέα αυτόν, ενώ θα προβεί σε σχετική αναφορά στην ετήσια έκθεση του 2019 για την Τουρκία».
Νίκος Ρούσσης –Στρασβούργο