Στην έκθεσή της, σχετικά με την πρόληψη της διαφθοράς όσον αφορά τις ανώτατες εκτελεστικές λειτουργίες και τις υπηρεσίες επιβολής του νόμου στη Βόρεια Μακεδονία, η Ομάδα των Κρατών κατά της Διαφθοράς (GRECO) του Συμβουλίου της Ευρώπης καλεί την κυβέρνηση να αυξήσει τη διαφάνεια των εργασιών της και να απολιποποιήσει την αστυνομική δύναμη της χώρας
Εκφράζοντας ιδιαίτερη ανησυχία για την έλλειψη διαφάνειας όσον αφορά τις κυβερνητικές δραστηριότητες, η GRECO ζητεί περισσότερη ρύθμιση και διαφάνεια σχετικά με τα πρόσωπα που ασκούν ανώτατα εκτελεστικά καθήκοντα, συμπεριλαμβανομένων των συμβούλων και των εξωτερικών συνεργατών που έχουν προσληφθεί κατά τη διακριτική ευχέρεια της κεντρικής κυβέρνησης.
Η ομάδα καταπολέμησης της διαφθοράς του Συμβουλίου της Ευρώπης προτρέπει την κυβέρνηση να επιτρέψει την πρόσβαση του κοινού σε πληροφορίες σχετικά με τα ονόματα και τις λειτουργίες των συμμετεχόντων στις συνεδριάσεις της και να διασφαλίσει τη διαφάνεια σχετικά με τις επαφές των κυβερνητικών αξιωματούχων με τους εκπροσώπους ομάδων συμφερόντων και τους τρίτους που επιδιώκουν να επηρεάσουν τη λήψη αποφάσεων.
Προτείνει επίσης τη συμπλήρωση του καθεστώτος αναφοράς περιπτώσεων σύγκρουσης συμφερόντων με πρακτική καθοδήγηση και κατάρτιση.
Όσον αφορά την επιβολή του νόμου, η GRECO θεωρεί ότι υπάρχει μεγάλη ανάγκη αποπολιτικοποίησης της αστυνομίας στη Βόρεια Μακεδονία. Συγκεκριμένα, ζητεί μια σαφή οριοθέτηση μεταξύ των πολιτικών δυνάμεων μέσω του Υπουργείου Εσωτερικών και της αστυνομίας προκειμένου να παρασχεθεί στον τελευταίο επαρκής λειτουργική ανεξαρτησία.
Ζητεί να ληφθούν μέτρα εντός της ίδιας της αστυνομίας, για να εξασφαλιστεί ότι οι αστυνομικοί συμμορφώνονται με τους κανόνες περί ακεραιότητας, αμεροληψίας και πολιτικής ουδετερότητας. Είναι επίσης απαραίτητο να διασφαλιστεί μια αντικειμενική, αποτελεσματική και ανταγωνιστική διαδικασία πρόσληψης στην αστυνομική υπηρεσία, συμπεριλαμβανομένων των διευθυντικών θέσεων, βάσει αντικειμενικών κριτηρίων και επαγγελματισμού.
Η GRECO διαπιστώνει ότι η πρόσβαση σε πληροφορίες του κοινού είναι γενικά αδύναμη στη Βόρεια Μακεδονία, παρά τη θέσπιση νομοθεσίας και συνταγματικών αρχών, καθώς και ότι ο νόμος για την προστασία των καταγγελιών, όπως τροποποιήθηκε το 2018, πρέπει να συνοδεύεται από ειδικά μέτρα διασφάλισης της εφαρμογής του στην πράξη.
Σημειώνοντας ότι εδώ και πολλά χρόνια υπάρχουν στρατηγικές και νομοθεσία για την πρόληψη και την καταπολέμηση της διαφθοράς, η GRECO διαπιστώνει ότι η εφαρμογή τους είναι αδύναμη. Η Κρατική Επιτροπή για την Πρόληψη της Διαφθοράς, η οποία υποτίθεται ότι είναι η κυρίαρχη οργάνωση για την πρόληψη της διαφθοράς και των συγκρούσεων συμφερόντων, έχει επανειλημμένως επικριθεί από την ίδρυσή της το 2002 για έλλειψη ανεξαρτησίας και αποτελεσματικότητας. Το 2018, πέντε από τα επτά μέλη του παραιτήθηκαν, μετά από κατηγορίες για υπεξαίρεση κεφαλαίων. Παρόλο που η νέα Επιτροπή συγκροτήθηκε φέτος. καθιστώντας αυτόν τον οργανισμό αποτελεσματικό και αξιόπιστο από το κοινό παραμένει μια σημαντική πρόκληση για το μέλλον.
Νίκος Ρούσσης – Στρασβούργο