Στην δήλωση υπογραμμίζεται ότι «Τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης βρίσκονται κάτω από ακραία προβλήματα και ο αυξανόμενος αριθμός σοβαρών περιπτώσεων εγείρει σημαντικές ηθικές προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπίσουν οι επαγγελματίες και οι αρμόδιες αρχές στην υγειονομική περίθαλψη των ασθενών.
Οι δύσκολες αποφάσεις πρέπει να λαμβάνονται σε συλλογικό και ατομικό επίπεδο σε ένα πλαίσιο αβεβαιότητας και περιορισμένων πόρων, οι οποίες μπορεί να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στα άτομα».
Υπενθυμίζεται έντονα, ωστόσο , ότι «Η Σύμβαση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και τη Βιοϊατρική (Σύμβαση του Οβιέδο), η οποία είναι το μόνο νομικά δεσμευτικό μέσο σε διεθνές επίπεδο σε αυτόν τον τομέα, παρέχει ένα μοναδικό πλαίσιο ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένου ενός πλαισίου διαχείρισης κρίσεων έκτακτης ανάγκης και υγείας, για να καθοδηγήσει αποφάσεις και πρακτικές τόσο σε κλινικούς όσον και σε ερευνητικούς τομείς.»
Με βάση αυτή τη σύμβαση, η Επιτροπή Βιοηθικής υπενθυμίζει ορισμένες νομικές αρχές:
- Η πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη, ιδίως στο πλαίσιο των περιορισμένων πόρων, πρέπει να είναι ίση και να καθοδηγείται από ιατρικά κριτήρια, ώστε να διασφαλίζεται ότι βάσει ιατρικών κριτηρίων θα εξασφαλίζεται ότι οι πιο ευάλωτοι άνθρωποι, όπως άτομα με αναπηρία, ηλικιωμένα άτομα, πρόσφυγες και οι μετανάστες, δεν είναι θύματα διακρίσεων.
- Η συλλογή και επεξεργασία δεδομένων που σχετίζονται με την υγεία, τα οποία είναι απαραίτητα για την καταπολέμηση του COVID-19, πρέπει να υπόκεινται σε συγκεκριμένες προστατευτικές συνθήκες.
- Οι περιορισμοί στην άσκηση των δικαιωμάτων πρέπει να προβλέπονται από το νόμο και να αποσκοπούν στην προστασία των συλλογικών συμφερόντων, συμπεριλαμβανομένης της δημόσιας υγείας.
- Ειδικοί όροι μπορεί να ισχύουν για ορισμένες κλινικές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, όπως αυτές που αντιμετωπίζουν επαγγελματίες υγείας στο πλαίσιο της κρίσης COVID-19.
- Πρέπει να προστατευθούν τα δικαιώματα των ερευνητών που αποσκοπούν στην ανάπτυξη κατάλληλων θεραπευτικών και προληπτικών μέτρων (το Πρόσθετο Πρωτόκολλο της Σύμβασης του Oviedo για τη Βιοϊατρική Έρευνα καθορίζει τους όρους υπό τους οποίους μπορεί να διεξάγεται έρευνα σε άτομα σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης).
Τέλος, η Επιτροπή Βιοηθικής θα διευκολύνει την ανταλλαγή πληροφοριών και θα αναλύσει τις ηθικές προκλήσεις που τέθηκαν κατά τη διάρκεια και μετά από αυτήν την πανδημία, στο πλαίσιο του Στρατηγικού Σχεδίου Δράσης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και τις Τεχνολογίες στη Βιοϊατρική (2020-2025) και βάσει της αναφοράς Το νομικό σώμα του Συμβουλίου της Ευρώπης για τα ανθρώπινα δικαιώματα αναπτύχθηκε ειδικότερα γύρω από τη Σύμβαση του Οβιέδο.
Νίκος Ρούσσης – Στρασβούργο