Οι "σκληροί" του Βορρά θέτουν προβληματισμούς για το ζήτημα της έκδοσης χρέους και αύξησης του προϋπολογισμού της ΕΕ, απ' όπου προβλέπεται να αντληθούν τα χρήματα. Παράλληλα, όμως, θεωρούν ότι δεν πρέπει η οικονομική βοήθεια στις χώρες να δοθεί με επιχορηγήσεις, αλλά με δάνεια. Αυτά είναι τα σημεία στα οποία αναζητείται συμβιβασμός.
Ευρωπαϊκές πηγές, όμως, εκφράζουν αισιοδοξία πως τελικά θα βρεθεί η "χρυσή τομή" κι αυτό γιατί ακόμη και όσου διαφωνούην αναγνωρίζουν την ανάγκη να υπάρξει οικονομική βοήθεια στις χώρες που έχουν πληγεί περισσότερο από τον κορονοϊό, όπως η Ισπανία και η Ιταλία.
Ακόμη και ο Σεμπάστιαν Κουρτς, ο Αυστριακός ηγέτης που πρωτοστατεί στο "κουαρτέτο της λιτότητας", έχει παραδεχθεί σε πρόσφατες δηλώσεις του πως η ΕΕ έτσι λειτουργεί. "Ζυζητά, διαφωνεί και τελικά καταλήγει σε συμβιβασμό".
Αυτή η διαδικασία βέβαια προϋποθέτει χρόνο και θεωρείται βέβαιο πως δεν υπάρχει περίπτωση να υπάρξει οριστική συμφωνία για το Ταμείο Ανασυγκρότησης πολύ άμεσα.
Πρώτα θα προχωρήσουν τα ήδη συμφωνημένα εργαλεία. Τα δάνεια του ESM, το πρόγραμμα SURE και τα 200 δισ. ευρώ από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Αυτό το πακέτο των περίπου 500 δισ. ευρώ θα είναι άμεσα διαθέσιμο και από τον Ιούνιο και μετά θα μπορούν οι χώρες να ενισχυθούν με όποιον τρόπο το επιλέξουν.
Για τα υπόλοιπα 500 δισ. ευρώ του Ταμείου Ανασυγκρότησης που βασίζεται στην πρόταση Μέρκελ - Μακρόν, θα χρειαστεί παραπάνω χρόνος για να υπάρξει οριστική συμφωνία.
Ευρωπαίοι αξιωματούχοι εκτιμούν, πάντως, πως ο συμβιβασμός μπορεί να έρθει μέσα μία "μίξη" των προτάσεων Γαλλίας - Γερμανίας και των διαφωνούντων. Για την έκδοση χρέους υπάρχουν ρητές δεσμεύσεις από τη μεριά της ΕΕ πως καμία χώρα δεν θα αναλάβει παλιό χρέος. Το πρόγραμμα θα "τρέξει" αυστηρά για δύο χρόνια και οι επιχορηγήσεις θα δοθούν με αυστηρούς όρους και προϋποθέσεις. Θα πρέπει δηλαδή οι χώρες που παίρνουν τα χρήματα να δεσμεύονται για το πού και πώς θα τα χρησομοποιήσουν. Ενδεχομένως, μάλιστα να υπάρξουν και συγκεκριμένες κατευθύνσεις. Να υπάρχει δηλαδή μία "παλέτα" μεταρρυθμίσεων και η κάθε χώρα να παίρνει τα χρήματα για να τρέξει μία από αυτές τις μεταρρυθμίσεις. Για παράδειγμα τον ψηφιακό μετασχηματισμό.
Να θυμίσουμε πως δάνεια, που ζητούν οι "Βόρειοι" ήδη υπάρχουν μέσω του μηχανισμού του ESM. Επιχορηγήσεις λείπουν από το μίγμα και θεωρείται δεδομένο πως θα δοθούν. Απλώς, όπως περιγράψαμε αυστηρές προϋποθέσεις και με έλεγχο του πού πηγαίνουν τα χρήματα.
Τέλος, πρέπει να σημειωθεί πως για να μειωθεί το κόστος της έκδοσης χρέους, η Κομισιόν προτείνει να αυξηθεί ο προϋπολογισμός της ΕΕ με επιπλέον φόρους σε "πράσινους", αλλά και τεχνολογικούς φόρους. Να φορολογοηθούν επιπλέον για παράδειγμα τα πλαστικά απόβλητα ή εταιρείες όπως η Google και η Facebook.
Σπύρος Πολυχρονόπουλος