Η Κομισιόν φαίνεται πως «γέρνει» προς τη γαλλογερμανική πρόταση ύψους 500 δισ. ευρώ, ωστόσο, είναι έτοιμη να κάνει και υποχωρήσεις για να ικανοποιήσει και την πλευρά του Βορρά.
Οι Αυστρία, Ολλανδία, Δανία και Σουηδία θέτουν προβληματισμούς για το ζήτημα της έκδοσης χρέους και αύξησης του προϋπολογισμού της Ε.Ε., απ' όπου προβλέπεται να αντληθούν τα χρήματα. Παράλληλα, όμως, θεωρούν ότι δεν πρέπει η οικονομική βοήθεια στις χώρες να δοθεί με επιχορηγήσεις, αλλά με δάνεια, μια άποψη που υποστηρίχθηκε εκ νέου την Τρίτη από τον πρωθυπουργό της Ολλανδίας, Μαρκ Ρούτε. Ο Ρούτε επανέλαβε ότι «Μόνο ως δάνειο πρέπει να δίνεται η οποιαδήποτε βοήθεια» και απέρριψε εκ νέου την αμοιβαιοποίηση χρεών.
Πώς θα βρεθεί η μέση λύση
Ευρωπαίοι αξιωματούχοι εκτιμούν πως ο συμβιβασμός μπορεί να έρθει μέσα μία «μίξη» των προτάσεων Γαλλίας - Γερμανίας και των διαφωνούντων. Για την έκδοση χρέους υπάρχουν ρητές δεσμεύσεις από τη μεριά της Ε.Ε. πως καμία χώρα δεν θα αναλάβει παλιό χρέος. Το πρόγραμμα θα «τρέξει» αυστηρά για δύο χρόνια και οι επιχορηγήσεις θα δοθούν με αυστηρούς όρους και προϋποθέσεις. Θα πρέπει, δηλαδή, οι χώρες που παίρνουν τα χρήματα να δεσμεύονται για το πού και πώς θα τα χρησιμοποιήσουν. Ενδεχομένως, μάλιστα, να υπάρξουν και συγκεκριμένες κατευθύνσεις. Να υπάρχει δηλαδή μία «παλέτα» μεταρρυθμίσεων και η κάθε χώρα να παίρνει τα χρήματα για να τρέξει μία από αυτές τις μεταρρυθμίσεις. Για παράδειγμα τον ψηφιακό μετασχηματισμό.
Υπενθυμίζεται πως δάνεια, που ζητούν οι «Βόρειοι» ήδη υπάρχουν μέσω του μηχανισμού του ESM. Επιχορηγήσεις λείπουν από το μίγμα και θεωρείται δεδομένο πως θα δοθούν. Απλώς, όπως περιγράψαμε αυστηρές προϋποθέσεις και με έλεγχο του πού πηγαίνουν τα χρήματα.
Ταυτόχρονα, για να μειωθεί το κόστος της έκδοσης χρέους, η Κομισιόν προτείνει να αυξηθεί ο προϋπολογισμός της ΕΕ με επιπλέον φόρους σε «πράσινους», αλλά και τεχνολογικούς φόρους. Να φορολογηθούν επιπλέον για παράδειγμα τα πλαστικά απόβλητα ή εταιρείες όπως η Google και η Facebook.
Παρά τις όποιες διαφωνίες, ευρωπαϊκές πηγές αισιοδοξούν ότι τελικά θα βρεθεί η «χρυσή τομή», καθώς αναγνωρίζεται η ανάγκη να υπάρξει οικονομική βοήθεια στις χώρες που έχουν πληγεί περισσότερο από τον κορονοϊό, όπως η Ισπανία και η Ιταλία. Ακόμη και ο Σεμπάστιαν Κουρτς, ο Αυστριακός ηγέτης που πρωτοστατεί στο «κουαρτέτο της λιτότητας», έχει παραδεχθεί σε πρόσφατες δηλώσεις του πως η Ε.Ε. έτσι λειτουργεί «Συζητά, διαφωνεί και τελικά καταλήγει σε συμβιβασμό».
Μακριά η τελική συμφωνία
Όποια και αν είναι η εισήγηση της Κομισιόν, το σίγουρο είναι ότι η συμφωνία για το Ταμείο Ανασυγκρότησης θα αργήσει να κλείσει, καθώς πρώτα θα πάρουν σειρά τα ήδη συμφωνημένα εργαλεία. Ο λόγος για τα δάνεια του ESM, το πρόγραμμα SURE και τα 200 δισ. ευρώ από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Αυτό το πακέτο των περίπου 500 δισ. ευρώ θα είναι άμεσα διαθέσιμο και από τον Ιούνιο και μετά θα μπορούν οι χώρες να ενισχυθούν με όποιον τρόπο το επιλέξουν.
Για τα υπόλοιπα 500 δισ. ευρώ του Ταμείου Ανασυγκρότησης, που βασίζεται στην πρόταση Μέρκελ - Μακρόν, θα χρειαστεί παραπάνω χρόνος για να υπάρξει οριστική συμφωνία.
Η ελληνική πλευρά
Πάντως, η Ελλάδα τάσσεται υπέρ της πρότασης Μέρκελ – Μακρόν, κάτι που ξεκαθάρισε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης σε επικοινωνία που είχε με τον Ιταλό ομόλογό του, Τζουζέπε Κόντε. Οι δυο τους εξέφρασαν προ ημερών την άποψη ότι η πρόταση για το Ταμείο Ανάκαμψης κινείται στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας που είχαν αναλάβει και οι ίδιοι με συνυπογραφή στο κείμενο για την αναζήτηση κοινής ευρωπαϊκής λύσης και αποτελεί ένα σημαντικό βήμα για την Ε.Ε..
Σημειώνεται ότι στη σημερινή συνεδρίαση, εκτός από την πρόταση της Κομισιόν για την ανάκαμψη της ευρωζώνης μετά τον κορονοϊό, αναμένεται και το νέο επταετές δημοσιονομικό πλαίσιο, δηλαδή για τον κοινοτικό προϋπολογισμό μεταξύ 2021 έως 2027, ο οποίος έχει προσαρμοστεί λόγο της πανδημίας.
