«Η Αγία Σοφία έχει μεγάλη πνευματική και πολιτιστική αξία για δισεκατομμύρια πιστούς διαφορετικών θρησκειών από όλο τον κόσμο. Καλούμε την κυβέρνηση της Τουρκίας να διατηρήσει το status της ως Μνημείο Πολιτιστικής Κληρονομίας της UNESCO και να συνεχίσει να είναι ανοιχτή σε όλους υπό το τρέχον καθεστώς του μουσείου», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Αμερικανός πρέσβης, στη σχετική ανάρτηση.
Νωρίτερα σήμερα, η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, Λίνα Μενδώνη, έστειλε επιστολή προς τις αντιπροσωπείες των κρατών μελών της UNESCO, προκειμένου να τις ενημερώσει για τις προθέσεις της Τουρκίας σχετικά με το status του ιστορικού ναού, οι οποίες αντιβαίνουν στην, υπογεγραμμένη και από την Άγκυρα, συμφωνία του 1972.
Η επιστολή της υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού
«Με το διάταγμά του το 1934 ο Κεμάλ Ατατούρκ μετατρέπει την Αγία Σοφία σε Μουσείο. Με τον τρόπο αυτό το μνημείο απαλλάσσεται από τους περιορισμούς που επιβάλλει η τέλεση θρησκευτικών λειτουργιών. Το μνημείο αποδίδεται στην ανθρωπότητα. Το 1985 η Αγία Σοφία -μαζί με άλλα μνημεία της Κωνσταντινουπόλεως- εντάσσεται στον Κατάλογο των Μνημείων της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO. Η αλλαγή του status ενός τέτοιου μνημείου προϋποθέτει την απόφαση της Διακυβερνητικής Επιτροπής της UNESCO. Κάτι τέτοιο δεν έχει γίνει. Η Τουρκία έχει υπογράψει την Σύμβαση της UNESCO του 1972, άρα είναι υποχρεωμένη να τηρήσει την υπογραφή της.
Αυτό το οποίο επιδιώκεται σήμερα από την τουρκική κυβέρνηση και τον πρόεδρο Ερντογάν επαναφέρει και αναζωπυρώνει εθνικούς και θρησκευτικούς φανατισμούς. Επιδιώκεται η απομείωση της αξίας και της παγκόσμιας ακτινοβολίας του μνημείου. Ένα μνημείο οικουμενικής αξίας, όπως η Αγία Σοφία, εργαλειοποιείται για να εξυπηρετήσει εσωτερικές πολιτικές σκοπιμότητες. Επιχειρείται η επιστροφή των συνθηκών του 15ου αιώνα στον 21ο.
Δεδομένου ότι η Διακυβερνητική Σύσκεψη της UNESCO έχει αναβληθεί εξαιτίας της πανδημίας του κορoνοϊού, και δεν έχει προσδιοριστεί νέος χρόνος σύγκλισής της, είμαστε υποχρεωμένοι να ενημερώσουμε τις αντιπροσωπείες των κρατών-μελών της UNESCO ώστε να γίνει κατανοητό ότι σε καμία περίπτωση η Αγία Σοφία δεν πρέπει να απωλέσει τον οικουμενικό της χαρακτήρα και να μετατραπεί σε μουσουλμανικό τέμενος. Αυτό κάνουμε από σήμερα».