Υπό αυτά τα δεδομένα, η Ευρωπαϊκή Ένωση εντείνει αυτήν την περίοδο τις προσπάθειες αντιμετώπισης αυτής της "επιδημίας της παραπληροφόρησης", διασφαλίζοντας παράλληλα την προστασία της ελευθερίας της έκφρασης. Για παράδειγμα, η Επιτροπή αναμένεται να προκηρύξει πρόσκληση υποβολής προτάσεων, ύψους €9 εκατ., με σκοπό τη στήριξη της έρευνας σχετικά με την παραπληροφόρηση για την COVID-19.
Νωρίτερα τον Ιούνιο, οι ευρωβουλευτές συζήτησαν το ζήτημα της καταπολέμησης της παραπληροφόρησης για τον κορωνοϊό και τον αντίκτυπό της στην ελευθερία της έκφρασης. Η συζήτηση επικεντρώθηκε στις επιπτώσεις της παραπληροφόρησης και στην ανάγκη ανάληψης δράσης τόσο για την καταπολέμησή της, όσο για την αντιμετώπιση των αδικαιολόγητων περιορισμών των θεμελιωδών δικαιωμάτων και της ελευθερίας της έκφρασης με αφορμή την πανδημία.
Στη διάρκεια της συζήτησης, η Αντιπρόεδρος της Επιτροπής αρμόδια για θέματα Αξιών και Διαφάνειας, κυρία Βιέρα Γιούροβα, χαιρέτισε τα μέτρα που έλαβαν οι διαδικτυακές πλατφόρμες για την αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Τόνισε, ωστόσο, ότι υπάρχει ακόμα περιθώριο βελτίωσης: η Επιτροπή κάλεσε τις πλατφόρμες να υποβάλουν μηνιαίες εκθέσεις σχετικά με τις δράσεις και τις πολιτικές τους ενάντια στην παραπληροφόρηση για τον κορωνοϊό.
Αυστηρότερη νομοθεσία
Οι ευρωβουλευτές υποστήριξαν ευρέως τις ενέργειες της Επιτροπής για την καταπολέμηση της παραπληροφόρησης, επισημαίνοντας, όμως, την ανάγκη θέσπισης αυστηρότερης νομοθεσίας. Ορισμένοι ευρωβουλευτές, μάλιστα, εξέφρασαν την ανησυχία τους για την εποπτεία των ελεγκτών γεγονότων (fact checkers) και τις ενδεχόμενες επιπτώσεις στην ελευθερία του λόγου.
Σε ψηφοφορία, που διεξήχθη την περασμένη Πέμπτη, το Κοινοβούλιο συγκρότησε ειδική επιτροπή για εξωτερικές παρεμβάσεις, συμπεριλαμβανομένης της παραπληροφόρησης, σε όλες τις δημοκρατικές διαδικασίες εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επιπλέον, την 1η Ιουνίου, ξεκίνησε η λειτουργία του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου Ψηφιακών Μέσων, το οποίο αναμένεται να καταπολεμήσει την παραπληροφόρηση μέσω της δημιουργίας μιας διατομεακής κοινότητας, αποτελούμενης από ελεγκτές γεγονότων, πανεπιστημιακούς ερευνητές και άλλους ενδιαφερόμενους φορείς.
Θυμίζουμε ότι τον Μάρτιο, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο δεσμεύτηκε να καταπολεμήσει την παραπληροφόρηση με διαφανή, έγκαιρη και τεκμηριωμένη επικοινωνία σχετικά με τις ενέργειές τους. Στις 10 Ιουνίου, η Επιτροπή πρότεινε μέτρα για την αντιμετώπιση της "επιδημίας της παραπληροφόρησης".
Getting the facts right
Η πρωτοβουλία "Getting the facts right" επικεντρώνεται στα εξής σημεία:
Κατανόηση: διάκριση μεταξύ παράνομου περιεχομένου και επιβλαβούς, αλλά νόμιμου περιεχομένου.
Επικοινωνία: η Ε.Ε. θα συνεχίσει να δρα ενεργά κατά της παραπληροφόρησης.
Συνεργασία: ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ θεσμικών οργάνων της Ε.Ε., κρατών - μελών, διεθνών φορέων, όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός για την Υγεία (ΠΟΥ) και το ΝΑΤΟ, αλλά και φορέων της κοινωνίας των πολιτών με στόχο την καταπολέμηση της παραπληροφόρησης.
Διαφάνεια: οι διαδικτυακές πλατφόρμες θα πρέπει να υποβάλλουν μηνιαίες εκθέσεις σχετικά με τις δράσεις τους κατά της παραπληροφόρησης και να ενισχύσουν τη συνεργασία τους με “ελεγκτές γεγονότων” σε όλα τα κράτη - μέλη.
Προστασία της ελευθερίας του λόγου: η Επιτροπή θα συνεχίσει να παρακολουθεί στενά το αντίκτυπο των έκτακτων μέτρων που λαμβάνουν τα κράτη - μέλη εν μέσω της κρίσης του κορωνοϊού στους νόμους και στις αξίες της Ε.Ε.
Ευαισθητοποίηση: ενίσχυση της ανθεκτικότητας της κοινωνίας μέσω της προώθησης του κριτικού πνεύματος και των ψηφιακών δεξιοτήτων.
Τα μέτρα αυτά θα αποτελέσουν μέρος του σχεδίου δράσης της Ε.Ε. κατά της παραπληροφόρησης και θα εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του σχεδίου δράσης της Ε.Ε. για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία και της νομοθετικής πράξης για τις ψηφιακές υπηρεσίες (Digital Services Act).