Το σκεπτικό της απόφασης σύμφωνα με την Hurriyet είναι ότι η Αγία Σοφία ήταν ιδιοκτησία του Ιδρύματος Φατίχ Σουλτάν Μεχμέτ και είχε οριστεί να χρησιμοποιείται αποκλειστικά ως τζαμί. Η απόφαση να δοθεί μουσειακό καθεστώς στην Αγία Σοφία ελήφθη από τον πρώην πρόεδρο Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ το 1934. Το Ανώτατο Δικαστήριο έκρινε τώρα ότι η κυβέρνηση του 1934 δεν είχε την δικαιοδοσία να αλλάξει το καθεστώς μιας «θρησκευτικής δομής».
Όπως αναγράφετε σε μία από τις σελίδες της απόφασης του ανωτάτου τουρκικού δικαστηρίου το ίδρυμα Φατίχ Σουλτάν Μεχμέτ είναι αυτό που έχει δηλωθεί ως ιδιοκτήτης του μουσειακού καθεστώτος της Αγίας Σοφίας.
"Προστατεύεται από την έννομη τάξη μας, έχει παραχωρηθεί στο κοινό για τη συνεχή χρήση της Αγίας Σοφίας με βάση τη βούληση του ιδρύματος. Φέρει τα χαρακτηριστικά της ακίνητης ιδιοκτησίας, είναι εγγεγραμμένο στο κτηματολόγιο ως τζαμί και η φύση και ο σκοπός αυτής της ακίνητης περιουσίας όπως αναφέρεται στην ιδρυτική πράξη δεν μπορεί να αλλάξει", σημειώνει το δικαστήριο.
Όπως συμπληρώνει "είναι επίσης δεσμευτικό για το κράτος που έχει την υποχρέωση να διασφαλίσει ότι τα περιουσιακά στοιχεία του ιδρύματος χρησιμοποιούνται σύμφωνα με τη βούληση του ιδρύματος, όπως επίσης και την υποχρέωση να μην παρεμβαίνει με τρόπο που να εξαλείφει τη βούληση του ιδρύματος. Κατά συνέπεια, σε αυτήν την περίπτωση, συνάγεται ότι δεν είναι νομικά δυνατό να χρησιμοποιηθεί για οποιονδήποτε άλλο σκοπό εκτός από τζαμί. Κατά συνέπεια η απόφαση του υπουργικού συμβουλίου που τη μετέτρεψε σε μουσείο δεν ήταν σύννομη", αναφέρουν οι Τούρκοι.
Ολόκληρη η δικαστική απόφαση αναμένεται να δημοσιευθεί στην επίσημη εφημερίδα της κυβέρνησης τις επόμενες ημέρες.
Ο Πρόεδρος Ερντογάν, όμως, υπέγραψε ήδη το διάταγμα που επικυρώνει την επαναλειτουργία της εμβληματικής εκκλησίας της Αγιάς Σοφιάς στην Κωνσταντινούπολη ως ισλαμικού τεμένους. Σε ομιλία του το βράδυ αναμένεται να το ανακοινώσει και επίσημα.
{https://twitter.com/RTErdogan/status/1281589428469760000}
Το θέμα της Αγίας Σοφίας ανακινήθηκε κατά την 567η επέτειο της Άλωσης της Κωνσταντινούπολης στις 29 Μαΐου όταν έγινε ανάγνωση του Κορανίου μέσα στην Αγία Σοφία.
Ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν, πρότεινε να μετατραπεί ξανά σε μουσείο η Αγία Σοφία, που εντάσσεται στον κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO.
Η UNESCO τόνισε στο πρακτορείο ειδήσεων Reuters ότι η Αγία Σοφία έχει ενταχθεί στον κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς ως μουσείο, γεγονός που συνεπάγεται ότι το κράτος όπου βρίσκεται έχει συγκεκριμένες δεσμεύσεις και νομικές υποχρεώσεις. Αυτό σημαίνει πως το κράτος οφείλει «να διασφαλίζει ότι καμία μετατροπή δεν θα υπονομεύσει την εξέχουσα οικουμενική αξία κάθε μνημείου που έχει περιληφθεί στον κατάλογο στην επικράτειά του», εξήγησε η υπηρεσία του ΟΗΕ.
