Την επίτευξη συμφωνίας ανάμεσα στους ευρωπαίους ηγέτες των 27 κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το Ταμείο Ανάκαμψης και τον πολυετή προϋπολογισμό ανακοίνωσε ο πρόεδρος του ευρωπαϊκού συμβουλίου Σαρλ Μισέλ στις 6:31 το πρωί της Τρίτης μετά από πέντε ημέρες διαπραγματεύσεων.

{https://twitter.com/eucopresident/status/1285417032561852418}

Από την Παρασκευή το πρωί μέχρι τα ξημερώματα της Τρίτης οι 27 ηγέτες της ΕΕ έδωσαν μία μαθαρώνια διαπραγματευτική μάχη, καταλήγοντας σε συμφωνία που διατηρεί μεν το μέγεθος του Ταμείου στα 750 δισ. ευρώ, ωστόσο, μειώνει τις επιχορηγήσεις στα 390 δισ. ευρώ (από 500 δισ. ευρώ που προέβλεπε η αρχική πρόταση) και ανεβάζει τα δάνεια στα 360 δισ. ευρώ. Αυτό αποτελεί μία νίκη των "φειδωλών" του Βορρά (Ολλανδία, Δανία, Σουηδία και Αυστρία) που έδωσαν σκληρή μάχη, παίρνοντας παράλληλα και σημαντικά rebates στον προϋπολογισμό.

Η διάρκεια για τις δεσμεύσεις των κονδυλίων, σύμφωνα με την τελευταία πρόταση Μισέλ, θα είναι τριετής, 2021-2023, ενώ οι πληρωμές θα γίνονται μέχρι και το 2026.

Διεθνείς αναλυτές, ωστόσο, παρατηρούν πως οι μεγάλοι (και μάλλον ανέλπιστοι) νικητές της Συνόδου είναι οι χώρες του Βίζεγκραντ και ιδιαίτερα οι συντηρητικές κυβερνήσεις της Ουγγαρίας του Όρμπαν και της Πολωνίας του Ντούντα. Κι αυτό γιατί κατάφεραν να αποσυνδέσουν τις χρηματοδοτήσεις με το κράτος δικαίου, αν και υπάρχουν πολλές ενστάσεις για τη διαφθορά και την αυταρχική διακυβέρνηση στα συγκεκριμένα κράτη - μέλη.

Η Ουγγαρία και η Πολωνία, ωστόσο, διαπραγματεύτηκαν σκληρά, ένωσαν τις δυνάμεις τους, "εκβίασαν" τη συμφωνία και έφτασαν στο επιθυμητό για τους ίδιους αποτέλεσμα.

Η πρόταση που συμφωνήθηκε περιλαμβάνει το παρακάτω μπάτζετ:

Η τελική κατανομή των ποσών του Tαμείου Aνάκαμψης (Next Generation EU) έχει ως εξής:

• Recovery and Resilience Facility (RRF) 672.5 δισ. ευρώ εκ των οποίων τα δάνεια θα είναι 360 δισ ευρώ και οι επιχορηγήσεις 312,5 δισ. ευρώ. Ο νέος μηχανισμός ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, θα προσφέρει χρηματοδοτική στήριξη για επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις, μεταξύ άλλων σε σχέση με την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση και την ανθεκτικότητα των εθνικών οικονομιών, συνδέοντάς τις με τις προτεραιότητες της Ε.Ε. Ο μηχανισμός αυτός θα ενσωματωθεί στο Ευρωπαϊκό Εξάμηνο.

• ReactEU: 47.5 δισ. ευρώ που θα κατανεμηθούν με βάση τη σοβαρότητα των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων της κρίσης, συμπεριλαμβανομένου του επιπέδου της ανεργίας των νέων και της σχετικής ευημερίας των κρατών-μελών.

• Horizon Europe: 5 δισ ευρώ θα διατεθούν για το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» για τη χρηματοδότηση ζωτικής σημασίας έρευνας στον τομέα της Υγείας, της ανθεκτικότητας και της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης.

• InvestEU: 5,6 δισ. ευρώ για την αναβάθμιση του προγράμματος το οποίο θα διαδεχθεί από το 2021 το σημερινό επενδυτικό πακέτο Γιούνκερ.

• Rural Development: 7,5 δισ. ευρώ θα διατεθούν για το Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης με στόχο τη στήριξη των αγροτικών περιοχών στην πραγματοποίηση των διαρθρωτικών αλλαγών που είναι αναγκαίες σύμφωνα με την ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και στην επίτευξη των φιλόδοξων στόχων σύμφωνα με τη νέα στρατηγική για τη βιοποικιλότητα και τη στρατηγική «Από το αγρόκτημα στο πιάτο».

• Just Transition Fund (JTF): 10 δισ. ευρώ για το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, για να βοηθήσει τα κράτη-μέλη στην επιτάχυνση της μετάβασης στην κλιματική ουδετερότητα.

• RescEU: 1.9 δισ ευρώ θα διατεθούν για τον μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας της Ενωσης, ο οποίος θα επεκταθεί και θα ενισχυθεί για να δώσει στην Ενωση τη δυνατότητα να προετοιμάζεται και να ανταποκρίνεται σε μελλοντικές κρίσεις

Πρέπει εδώ να σημειωθεί πως σε σχέση με την αρχική πρόταση της Κομισιόν μειώθηκαν σημαντικά οι δαπάνες που προορίζονται για την τεχνολογία, το περιβάλλον, αλλά και την υγεία. Τους τρεις δηλαδή βασικούς πυλώνες του NextGenerationEU, που είχε ανακοινώσει η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

Να σημειώσουμε τέλος πως "τυπικά" για να θεωρείται έγκυρη η συμφωνία θα πρέπει να εγκριθεί και από το Ευρωκοινοβούλιο.

Σπύρος Πολυχρονόπουλος