Το νεότερο draft, όπως και αυτό που κυκλοφόρησε την Τετάρτη, δεν περιλαμβάνει άμεσες κυρώσεις για την Τουρκία και διατηρεί "θετική ατζέντα". Επισημαίνει, ωστόσο, το γεγονός ότι η Άγκυρα προβαίνει σε μονομερείς και προκλητικές ενέργειες και γι' αυτό ζητά από τον ύπατο εκπρόσωπο Εξωτερικών υποθέσεων, Ζοζέπ Μπορέλ να προτείνει δράσεις για τη συνέχεια. Μία πρόσθετη λίστα κυρώσεων, η οποία αναφέρεται πως θα συζητηθεί μέχρι τον Μάρτιο του 2021.
Βασική διαφορά από το προηγούμενο κείμενο αποτελεί η διατύπωση σχετικά με τις υπάρχουσες κυρώσεις που είχαν επιβληθεί σε δύο αξιωματούχους Τούρκους αξιωματούχους για τις παράνομες γεωτρήσεις στην Κυπριακή ΑΟΖ. Στο σημείο αυτό αναφέρεται πως το Συμβούλιο καλεί τους ηγέτες "να εγκρίνουν" πρόσθετα περιοριστικά μέτρα, ενώ προηγουμένως η διατύπωση ήταν "να προτείνουν".
Κατά τα λοιπά δεν υπάρχουν άλλες άμεσες ενέργειες, ενώ δεν υπάρχει αναφορά σε εμπάργκο όπλων, που ζητά η Ελλάδα και αναμένεται να επιμείνει σε αυτά. Παράλληλα, το ενδεχόμενο σοβαρών κυρώσεων παραπέμπεται σε... ορίζοντα Μαρτίου.
Είναι ξεκάθαρο από τα δύο προσχέδια πως δεν υπάρχει διάθεση σύγκρουσης με την Τουρκία από την ηγεσία της ΕΕ και μένει να δούμε, αν θα υπάρξει κάποια ανατροπή ως προς αυτό στη διάρκεια της Συνόδου. Δεν είναι άλλωστε μόνο η Ελλάδα που θεωρεί πως η Τουρκία πρέπει να έχει συνέπειες για τη συμπεριφορά της.
Για την ώρα, πάντως, στις παραγράφους σχετικά με την κατάσταση στην ανατολική Μεσόγειο και τις σχέσεις ΕΕ - Τουρκίας το draft που είδε το Reporter, αναφέρει πως "Δυστυχώς, η Τουρκία έχει εμπλακεί από τον Οκτώβριο σε μονομερείς ενέργειες και προκλήσεις, ενώ κλιμάκωσε τη ρητορική της κατά της ΕΕ, των κρατών μελών της ΕΕ και Ευρωπαίων ηγετών".
Οι μονομερείες και προκλητικές δραστηριότητες στην Ανατολική Μεσόγειο συνεχίζονται, αναφέρει το Συµβούλιο, αν και σηµειώνει την απόσυρση του σκάφους Oruç Reis από την Τουρκία. Επιµένει όμως σε αποκλιμάκωση ώστε να επιτρέψει την έγκαιρη επανάληψη των άμεσων διερευνητικών συνομιλιών μεταξύ της Ελλάδας και Τουρκία.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επιβεβαιώνει το στρατηγικό ενδιαφέρον της ΕΕ για την ανάπτυξη συνεργασία και αμοιβαία επωφελή σχέση με την Τουρκία. Η προσφορά μιας θετικής ατζέντας ΕΕ-Τουρκίας παραμένει στο τραπέζι, υπό την προϋπόθεση ότι η Τουρκία δείχνει την ετοιμότητα να προωθήσει την εταιρική σχέση με την Ένωση και τα κράτη μέλη της και για την επίλυση των διαφορών μέσω του διαλόγου και σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.
Μια τέτοια ατζέντα θα μπορούσε να καλύπτει τους τομείς της οικονομίας και του εμπορίου και συνέχεια συνεργασία σε θέματα μετανάστευσης. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τονίζει να παραμείνουν ανοιχτά τα κανάλια επικοινωνίας μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας. Η ΕΕ θα είναι επίσης προετοιμασμένη να συνεχίσει να παρέχει οικονομική βοήθεια σε Σύριους πρόσφυγες και κοινότητες υποδοχής στην Τουρκία.
Η ΕΕ δηλώνει ωστόσο προσηλωμένη στην υπεράσπιση των συμφερόντων της και των συμφερόντων των κρατών μελών της και γι' αυτό καλεί το Συμβούλιο να εγκρίνει πρόσθετους καταλόγους βάσει της απόφασής του της 11ης Νοεμβρίου 2019 σχετικά με περιοριστικά μέτρα για τις μη εξουσιοδοτημένες δραστηριότητες γεώτρησης της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο.
Γι' αυτό:
- καλεί τον Ύπατο Εκπρόσωπο και την Επιτροπή, να υποβάλουν έκθεση σχετικά με την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο και για το πώς να προχωρήσουμε, συμπεριλαμβανομένης της επέκτασης των αποφάσεων του Νοεμβρίου, που θα εξεταστεί το αργότερο τον Μάρτιο του 2021 στο επόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Κύπρος
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καταδικάζει επίσης τις μονομερείς ενέργειες της Τουρκίας στη Βαρόσα και ζητεί τον πλήρη σεβασμό στα ψηφίσματα 550 και 789 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και επαναλαμβάνει την πλήρη δέσμευσή του προς και υποστήριξη για μια ολοκληρωμένη διευθέτηση στο πλαίσιο του ΟΗΕ.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ζητά επίσης από τον Ύπατο Εκπρόσωπο Μπορέλ να προωθήσει την πρόταση για πολυμερή διάσκεψη για την Ανατολική Μεσόγειο.
Η ΕΕ θα επιδιώξει τέλος τον συντονισμό σε θέματα που σχετίζονται με την Τουρκία και την κατάσταση στην ανατολική Μεσόγειο με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Σπύρος Πολυχρονόπουλος
